فقر اقتصادی و فرهنگی از دلایل اصلی خودکشی در بین بانوان آذربایجان غربی

به گزارش خبرنگار ایلنا، هر از چندگاهی خودکشی زنان و دانش آموزان در آذربایجان غربی تیتر یک رسانه‌ها می‌شود و بیشترین آمار منتشر شده از خودکشی زنان در آذربایجان غربی مربوط به مناطق کم برخوردار و مرزی استان است.

کارشناسان، مسائل‌فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، مشکلات روحی، جسمی، عاطفی و اختلافات خانوادگی را از عوامل موثر بر خودکشی می‌دانند.

ولی در جامعه کنونی رشد بیکاری، فشارها و بی‌توجهی‌های والدین، تضاد و ستیزه جویی در خانواده، اختلافات زناشویی، نامناسب بودن شرایط زندگی خانوادگی و شرایط خاص زندگی شهری و روستایی را می‌توان از عوامل دیگر خود کشی در جامعه عنوان کرد.

مشهود بودن عوامل فرهنگی در خودکشی زنان

شهلا سازگاری عضو کمسیون اجتماعی حمایت از حقوق زنان در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به مشهود بودن عوامل فرهنگی در خودکشی زنان گفت: با توجه به اینکه بیشترین آمار خودکشی زنان مناطق مناطق کم برخوردار استان است لذا باید سیستم آموزشی به این مناطق توجه بیشتر کرده و با آموزش به زنان و دختران این موضوع را برجسته کند که برای برخورد با مشکلات باید با عقلانیت و صبر برخورد کنند.

سازگاری افزود: راهکار برخورد با پدیده خودکشی زنان تنها از مجاری دولتی حاصل نمی‌شود بلکه نقش جامعه مدنی در برخورد با عمل خود کشی بسیار حائز اهمیت است.

عضو کمسیون حمایت از حقوق زنان ادامه داد: خودکشی زنان به معنای تمایل به مرگ نبوده بلکه فریادی بی‌صدا برای درخواست کمک و یاری در برابر برخی از مشکلات است.

وی با بیان اینکه، اکثر زنانی که اقدام به خودکشی می‌کنند از سواد پایینی برخوردارند گفت: افراد تحصیل کرده بیشتر در صدد حل مشکلات خود با مشورت گرفتن و دسترسی یافتن به امکانات اجتماعی هستند.

سازگاری با بیان اینکه میزان آگاهی و سطح تحصیلات در رهایی فرد از مشکلات و افزایش روحیه مقاومت افراد در برابر مسائل و ناملایمات و امید به زندگی تاثیر جدی دارد گفت: افراد بی‌سواد و کم سواد به دلیل محرومیت از تحصیل و عقب ماندگی از اجتماع و نداشتن شناخت نسبت به مشکلات زندگی بیش از دیگران در معرض ناامیدی و یاس در زندگی قرار دارند.

فشارهای روانی و خشونت‌های خانگی از عوامل خودکشی در بین بانوان است

فرزانه حکیم استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ارومیه نیز در گفت و گو با ایلنا، با اشاره به اینکه، خودکشی یک پدیده پیچیده است که به دلایل متعددی رخ می‌دهد افزود: در میان بانوان، این موضوع می‌تواند ناشی از ترکیب عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی باشد.

حکیم افزود: برخی از مهم‌ترین دلایل خودکشی شامل فشارهای روانی، خشونت‌های خانگی، تبعیض‌های جنسیتی، مسائل اقتصادی، و گاه‌عدم دسترسی به حمایت‌های اجتماعی و روانی مناسب است.

وی ادامه داد: بسیاری از بانوان در مواجهه با مشکلات زندگی مانند شکست‌های عاطفی، طلاق، یا از دست دادن نزدیکان، از حمایت کافی برخوردار نیستند.

استاد جامعه‌شناسی با بیان اینکه، خشونت جسمی، جنسی و روانی در خانه یکی از مهم‌ترین عوامل خطرزا برای خودکشی در بانوان است تصریح کرد: زنان سرپرست خانوار یا آن‌هایی که با تبعیض اقتصادی مواجه هستند، ممکن است دچار احساس ناامیدی و بی‌پناهی شوند.

حکیم خاطر نشان کرد: در بسیاری از جوامع، بانوان در ابراز مشکلات‌ خود با محدودیت‌هایی مواجه هستند، چراکه صحبت از مسائل روانی یا مشکلات شخصی می‌تواند منجر به قضاوت اجتماعی شود.

وی به نقش رسانه‌ها در رابطه با پدیده شوم خودکشی زنان اشاره کرد و گفت: گاهی پوشش رسانه‌ای نادرست درباره خودکشی می‌تواند باعث الگوسازی منفی شود.

حکیم به راهکارهای پیشگیری از خودکشی در میان بانوان اشاره کرد و گفت: آموزش و آگاهی‌رسانی، ایجاد برنامه‌های آموزشی در زمینه سلامت روان، مدیریت استرس، و تقویت مهارت‌های زندگی، تقویت خدمات مشاوره و روان‌درمانی، ایجاد مراکز حمایتی و مشاوره رایگان برای بانوان، به‌ویژه در مناطق محروم، حمایت از زنان قربانی خشونت، راه‌اندازی پناهگاه‌ها و مراکز حمایت از بانوان قربانی خشونت خانگی از جمله این راهکارها است.

استاد جامعه‌شناسی با اشاره به اینکه در حال حاضر قوانین حمایتی از بانوان در جامعه کامل نبوده گفت: تصویب و اجرای قوانین قوی‌تر برای محافظت از حقوق زنان و جلوگیری از خشونت خانگی و تبعیض می‌تواند نقش موثری در کاهش آمار خودکشی در بین بانوان جامعه داشته باشد.

حکیم، به ترویج فرهنگ گفت‌وگو در جامعه نیز اشاره کرد و گفت: ایجاد فضایی که بانوان بتوانند بدون ترس از قضاوت، مشکلات خود را بیان کنند و در رابطه با مشکلات خود به بحث و گفت و گو پرداخته و راه حل مناسب برای حل آن پیدا کنند نیز در کاهش آمار خودکشی بانوان می‌تواند موثر باشد.

زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند

این جامعه‌شناس با بیان اینکه در جامعه کنونی کشور زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند گفت: یکی از دلایل آن خیانت در زندگی مشترک از سوی مردان است چرا که اگر مردی به همسرش خیانت کند، جامعه با این موضوع کنار می‌آید و با این مسئله به شکل سنتی برخورد می‌کند.

این استاد دانشگاه گفت: موضوع خودکشی یک بحران اجتماعی است که نیاز به رویکردی چند جانبه دارد. اگر بتوانیم فضایی برای حمایت روانی، اجتماعی و اقتصادی از بانوان ایجاد کنیم، می‌توانیم بسیاری از این آسیب‌ها را کاهش دهیم. گفت‌وگو درباره این مسائل، اولین گام در مسیر حل آن‌هاست.

خودکشی در میان دانش‌آموزان یکی از چالش‌های جدی سلامت روان است که تأثیرات مخربی بر خانواده‌ها، مدارس و جامعه دارد. این پدیده معمولاً نتیجه تعامل عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و محیطی است. شناخت دلایل، علائم هشداردهنده و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند در کاهش این بحران نقش کلیدی ایفا کند.

فرهاد صادقی روانشناس نوجوانان در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، فشارهای تحصیلی و استرس آموزشی را از عوامل خودکشی‌در بین دانش آموزان عنوان کرد و گفت: دانش‌آموزان ممکن است به دلیل انتظارات بالا از سوی والدین یا جامعه، دچار استرس شدید شوند. ترس از شکست در امتحانات یا ناکامی در تحقق انتظارات می‌تواند آن‌ها را به سمت ناامیدی سوق دهد.

صادقی افزود: مشکلات خانوادگی، خشونت خانگی، طلاق والدین، اعتیاد در خانواده یا عدم وجود ارتباط عاطفی مثبت میان اعضای خانواده می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت روان دانش‌آموزان بگذارد.

وی افسردگی و اختلالات روانی را از دیگر عوامل خودکشی در بین دانش آموزان عنوان کرد و افزود: بسیاری از دانش‌آموزانی که دست به خودکشی می‌زنند، از افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند. این مشکلات اغلب تشخیص داده نشده یا درمان نمی‌شوند.

این روانشناس، ادامه داد: دانش‌آموزانی که از حمایت اجتماعی کافی برخوردار نیستند یا در ایجاد روابط دوستانه مشکل دارند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

صادقی به علائم هشداردهنده خودکشی در دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: تغییرات رفتاری از مهمترین علائم هشدار دهنده خودکشی در بین دانش آموزان است.

وی افزود: کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، کناره‌گیری از دوستان و خانواده، یا تغییرات ناگهانی در رفتار، احساس ناامیدی، گریه‌های مکرر، یا کاهش انرژی، صحبت درباره مرگ یا خودکشی، افت تحصیلی را می‌توان از نشانه‌های خودکشی در دانش آموزان نام برد.

روانشناس نوجوانان به راه‌های پیشگیری از خودکشی در دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: ارتقاء آگاهی در مدارس، برگزاری کارگاه‌ها و جلسات آموزشی درباره سلامت روان برای دانش‌آموزان، معلمان و والدین، ایجاد سیستم حمایت روانی، دسترسی به مشاوران مدرسه و روان‌شناسان حرفه‌ای می‌تواند به شناسایی مشکلات زودهنگام کمک کند.

در پایان باید گفت؛ خودکشی زنان و دانش‌آموزان یک بحران اجتماعی و انسانی است که نیازمند همکاری همه‌جانبه از سوی خانواده‌ها، مدارس و جامعه است. با افزایش آگاهی، ایجاد سیستم‌های حمایتی و ترویج فرهنگ گفت‌وگو، می‌توان از وقوع این حوادث تلخ پیشگیری کرد.

گزارش: بیتا اختیاری