کاهش 50 درصدی سوخت مازوت در سال گذشته / افزایش تعداد روزهای آلاینده با گاز دی‌اکسیدگوگرد به دلیل تغییر استانداردها

به گزارش خبرنگار ایلنا، یوسف یوسفی در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه‌های استان مرکزی، افزود: در این راستا با پیگیری‌های انجام شده و مساعدت استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، مبلغ 10 میلیارد ریال اعتبار جهت بروزرسانی طرح سیاهه انتشار آلودگی هوای اراک به اداره‌کل محیط‌زیست تخصیص داده شد که با انتخاب دانشگاه اراک به عنوان مشاور، امید است تا پایان تابستان سال جاری لیست جدید و بروز شده‌ای از سهم هر کدام از صنایع، خودروها و مصارف گاز شهری در اختیار قرار بگیرد.

وی به مصرف مازوت در نیروگاه حرارتی شازند اشاره کرده و ادامه داد: متأسفانه در سال 1401 و در یک دوره زمانی 116 روزه، حدود 700 میلیون لیتر مازوت در نیروگاه حرارتی شازند سوخته شد. اما در سال 1402 با پیگیری‌های این اداره‌کل و مسئولان و مدیران استانی ذیربط، مصرف سوخت مازوت 50 درصد نسبت به سال‌های پیش از آن کاهش یافت. البته تعداد روزهای آلاینده با گاز دی‌اکسیدگوگرد به دلیل تغییر استانداردها و سختگیرانه‌تر شدن آن افزایش یافت.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی پیگیری پلمپ و توقف واحدهای آلاینده را از دیگر اقدامات انجام شده برشمرد و اظهار داشت: علاوه بر مکاتبات مختلف برای کاهش مصرف سوخت مازوت و حتی ارسال درخواست تعطیلی نیروگاه شازند به معاون رئیس‌جمهور و ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست در چهارچوب تبصره یک ماده 12 قانون هوای پاک، برای پلمپ 40 واحد آلاینده غیرمجاز به ویژه واحدهای ذوب ضایعات، برای توقف عملیات و پلمب 11 واحد معدنی شن و ماسه اطراف اراک، توقف فعالیت قسمت‌های آلاینده بعضی از صنایع، پیگیری‌های قضایی انجام شد و با دستور دادستان پلمپ شدند.

یوسفی به پایش مستمر صنایع استان مرکزی و شناسایی صنایع آلاینده اشاره داشته و تصریح کرد: سال گذشته با تلاش شبانه‌روزی، پایش‌های مستمر نوع و میزان آلایندگی از بیش از 3000 واحد صورت گرفت. با صدور اخطاریه و اقدامات قانونی انجام شده بیش از 700 اخطاریه و احصا‌ء هر 3 ماه یکبار در استان مرکزی صورت گرفت و لیست صنایع آلاینده با اقدامات تیمی و کارشناسی تنظیم و در فرآیند قانونی اخذ عوارض سبز قرار گرفته است.

وی بیان داشت: در این خصوص صنایع بزرگ مستقر در اطراف شهرستان‌های اراک و شازند از جمله ایرالکو، پالایشگاه، نیروگاه و پتروشیمی در این لیست قرار گرفته‌اند که بر اساس ماده 27 قانون مالیات بر ارزش افزوده، مشمول پرداخت عوارض سبز می‌شوند. البته از ابتدای سال 1402 شرکت پتروشیمی شازند به‌رغم اینکه از سال 1394 تاکنون از لیست خارج شده بود، سال گذشته با موضوع فلرسوزی مجدد در لیست قرار گرفت. عوارض سبز پس از وصول به شهرداری‌ها و دهیاری‌های منطقه برمی‌گردد که بر اساس تصویب‌نامه هیئت وزیران، 50 درصد این عوارض بایستی در راستای کاهش آلودگی هوا هزینه شود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی تأکید کرد: قانون هوای پاک در سال 1396 تصویب شده و برای 22 دستگاه اجرایی وظایف متعددی را تعریف کرده است. اما از سال 1396 تاکنون درصد پیشرفت اجرای تعهدات این دستگاه‌ها بر اساس ارزیابی اداره‌کل محیط‌زیست، کمتر از 30 درصد ارزیابی شد. بازرسی کل استان مرکزی در سال 1402 نیز این ارزیابی و نظارت را در چهارچوب قوانین و مقررات انجام داد. در این ارزیابی 45 مورد ایراد و نواقص اجرایی اعلام شد که از طریق کارگروه کاهش آلودگی هوا و اداره‌کل محیط‌زیست با برگزاری 3 جلسه با حضور کلیه دستگاه‌های متولی و انجام مکاتبات متعدد با این ارکان‌ها موضوع با جدیت در حال پیگیری است.

یوسفی ابراز داشت: کارگروه ماده 14 برای نخستین بار از سال 1396 تاکنون تشکیل و برای انتقال و یا تغییر فرآیند و یا اعمال ماده 14 قانون در خصوص نیروگاه حرارتی شازند، ایرالکو، پالایشگاه، صنوف مزاحم آلاینده درون شهر، واحدهای ذوب فلزات تصمیم‌گیری شد. از جمله مهمترین موارد می‌توان به تصمیمات خوب کارگروه برای تسریع در تکمیل واحد آندسازی ایرالکو در یک برنامه زمانی 15 ماهه و یا انتقال 100 واحد ذوب فلزات به خارج از شعاع 30 کیلومتری شهر اراک اشاره کرد.

وی اضافه کرد: مطابق تبصره 3 ماده 11 قانون هوای پاک، واحدهای بزرگ صنعتی موظف به نصب و راه‌اندازی سامانه پایش آنلاین هستند که متأسفانه این اقدام از سال 1396 تاکنون به‌رغم پیگیری‌های قضایی و قانونی نتیجه نداده است. اما در سال 1402 با پیگیری‌های مجدد، برای راه‌اندازی سیستم پایش برخط صنایع نیروگاه حرارتی شازند، منجر به عقد قراداد ایجاد سامانه مذکور شد. این موضوع برای پالایشگاه شازند نیز در حال پیگیری است و یک واحد صنعتی جدید نیز به این سامانه متصل شد.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در این رابطه گفت: با عنایت به ماده 12 قانون هوای پاک، صنایع آلاینده استان و به ویژه نیروگاه حرارتی شازند به مراجع قضایی نیز معرفی شده‌اند و درخواست اعمال ماده 688 (تهدید علیه بهداشت عمومی) در سال گذشته و سال جاری صورت گرفته است. همچنین در راستای اجرای همین ماده پیگیری‌های لازم به جهت تعطیلی این نیروگاه از ریاست سازمان محیط‌زیست درخواست شده است.

یوسفی در ادامه به برگزاری جلسات کارگروه کاهش آلودگی هوا، کارگروه اضطرار و کارگروه ماده 14 قانون هوای پاک اشاره کرده و افزود: در سال گذشته تعداد 8 جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوا، 28 جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوا و 7 جلسه ماده 14 قانون هوای پاک تشکیل و متناسب با شرایط زمانی تصمیمات لازم اتخاذ و به دستگاه‌های مختلف در این راستا ابلاغ و پیگیری شد.

 وی به بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک اشاره کرده و ادامه داد: از ابتدای سال 1402 بیش از 20 جلسه کارشناسی و کارگروه جهت نهایی‌سازی سناریوهای طرح کاهش آلودگی هوای اراک و بازنگری قوانین مختص آلودگی هوای کلانشهر اراک برگزار شد. نتیجه این جلسات در قالب یک برنامه مدون با نام راهکارهای کاهش آلودگی هوای اراک همراه با جدول پروژه‌های ملی و استانی به کارگروه زیربنایی و شورای برنامه‌ریزی استان برای تصویب نهایی ارائه شده است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در ادامه به افزایش ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای استان اشاره کرده و اظهار داشت: تا پایان سال جاری تعداد ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای این استان به 18 مورد افزایش خواهد یافت. این تعداد 3 برابر تعداد ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در وضعیت فعلی است که با نصب این ایستگاه‌ها اطلاعات هوای شهر اراک و استان مرکزی با دقت بیشتری قابل بررسی خواهد بود.

یوسفی تصریح کرد: هر چند وجود اطلاعات آلودگی هوا از جمله ضروریات برای تصمیم‌گیری است و این اطلاعات با پراکنش مناسب ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در شهرها و اطراف آنها به دست می‌آید. اما از دهه 80 تاکنون در سطح استان 6 ایستگاه سنجش آلودگی هوا شامل 4 ایستگاه در شهرستان اراک، یک ایستگاه در شهرستان شازند و یک ایستگاه در شهرستان ساوه وجود داشته است. برخلاف سایر کلانشهرها تاکنون مشارکتی از سوی شهرداری اراک برای اضافه کردن ایستگاه وجود نداشت.

وی بیان داشت: اما سال گذشته با تصویب کارگروه کاهش آلودگی هوا، 5 ایستگاه دیگر در شهرستان اراک توسط شهرداری اراک خرید و نصب شد. در این راستا با هماهنگی دانشگاه اراک و شهرداری این شهر به جهت اجرای پروژه مکان‌یابی ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا، قراردادهای لازم منعقد شده و در حال مطالعه است. این موارد از سوی این اداره‌کل و دستگاه‌های نظارتی استان با جدیت در حال پیگیری است. با پیگیری‌های این اداره‌کل، یک ایستگاه نیز در محل پالایشگاه شازند وجود داشت که تاکنون راه‌اندازی نشده بود. اما به زودی در مدار قرار می‌گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی تأکید کرد: همچنین از طریق خرید از منابع اعتبارات ملی یک ایستگاه نیز در شهر دلیجان خریداری و راه‌اندازی شد. بر اساس مصوبات کارگروه ماده 14 مقرر شده است 3 ایستگاه دیگر نیز از طریق مسئولیت‌های اجتماعی واحدهای صنعتی بزرگ استان برای اطراف شهر اراک خریداری و نصب شود. همچنین بر اساس مصوبات کارگروه کاهش آلودگی هوا مقرر شد 5 ایستگاه از طریق شهرداری اراک نصب و راه‌اندازی شود.

یوسفی ابراز داشت: با عنایت به اینکه حدود 700 هکتار باغات سنجان و کرهرود به عنوان شریان‌ها و ریه‌های تنفسی شهر اراک عمل می‌کند، با پیگیری اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی و سمن‌های فعال استان، کمیته ویژه‌ای تشکیل شد. در این راستا برای این موضوع 12 مصوبه به کارگروه کاهش آلودگی هوا پیشنهاد داده شده که این مصوبات پس از تصویب در حال پیگیری است. این کمیته 3 جلسه دیگر نیز در سال گذشته تشکیل داده است. در حال حضار نیز احیای باغات سنجان و کرهرود به عنوان یک موضوع جدی و اساسی، در حال پیگیری است.