مراسم سنتی آب پاشان در آذربایجان غربی
آب پاشیدن به سر و صورت همدیگر به امید آغاز سالی روشن
همه ساله در آستانه نوروز مراسم آب پاشان در آذربایجان غربی برگزار میشود مردم این استان معتقد هستند پاشیدن آب به سرو صورت همدیگر در آستانه نوروز نوید بخش آغاز سالی پر از خوشبختی و روشن است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در باورهای مردمی آذربایجان غربی مفهوم پاشیدن آب چشمروشنی و سعادت و خوشبختی برای فرد به همراه داشته و از آن بهعنوان «آیدینلیق» یاد میکنند، به همین سبب در برخی روستاهای آذربایجان غربی قبل از فرارسیدن چهارشنبه آخر سال هر موقع از روز تحویل سال اگر بتوانند، بر رویهم آب میپاشند تا بر اساس باورهای خود در سال جدید سعادتمند و خوشبخت شوند چنین امری را میتوان حاکی از این دانست که چون اغلب آیینهای نوروزی با آب پیوند دارد بر اساس سنتهای گذشته میتوان آن را بهمنزله تطهیر از گناهان و تغسیل و آیندهای بهتر دانست.
حسن سپهرفر در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، بیان کرد: طبیعت و عناصر چهارگانه آن از دیرباز جایگاه والایی در نزد اقوام پیشین داشته است و در این میان آب بهعنوان عنصری حیاتی برای ادامه زندگی براساس نگرش مردم از دیرباز موجودیتی مقدس داشته و برای بشر در همه احوال تمدنساز و فرهنگساز بوده که در نوروز نیز نقش آب بسیار ویژه است.
وی افزود: اگر به این نکته توجه داشته باشیم که نقش آب در شکلگیری نخستین زیستگاههای انسانی پاسخی به یک نیاز زیستی بوده است، در برههای از زمان و در مواقع خشکسالی کمبود آن حرمت ویژهای به آب را در میان مردم ایران در دوران باستان به وجود آورده و بهمرور بافرهنگ مردم پیوند زده است.
سپهر فر ادامه داد: چنانکه در فرهنگ ملی و دینی ما، مردم آب را مظهر روشنایی و نماد پاکی میدانند و از این رو گاهی در پیوند با آن آیین و آدابی عناصر رفتاری شکل میگیرد که نمونههای زیادی از آن را میتوان به اجرای مراسمی به مناسبتهای مختلف مانند طلب باران، جشن آبپاشان، آیینهای چهارشنبه آخر سال و... اشاره کرد.
پژوهشگر مردم شناسی میراث فرهنگی استان، تصریح کرد: از جمله مراسم معتبر و مشهوری که به نوروز منتسب است رسم شستوشو، غسل کردن و آب پاشیدن مردم به یکدیگر هست که امروزه هرچند رد پای آن را کمتر شاهد هستیم اما در پارهای روستاها از چند روز قبل از آغاز مراسم چهارشنبه آخر سال توسط جوانان اجرا میشود.
وی بیان کرد: براساس باورهای گذشته رسم آبپاشان در بیشتر روستاهای آذربایجان غربی هنوز هم از چند روز مانده به چهارشنبه آخر سال انجام میشود، برخی خانوادهها در جوار رودخانهها و چشمهسارها دورهم گردآمده و بهمحض تحویل سال و تبریک گفتن مقداری آب با نیت سعادت و روشنایی بر رویهم میپاشند، برخی هم ظروفی را پر از آب کرده و در مسیر بازگشت به روستا هرکسی را ببینند، بر روی او نیز آب میپاشند.