استادیار دانشگاه دامغان در گفت و گو با ایلنا مطرح کرد؛
افزایش بیماری سالک در دامغان با فرونشست زمین/ راهکار؛ جلوگیری از برداشت بی رویه آب های زیرزمینی
کد خبر :
۱۲۲۱۳۵۵
استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه دامغان با تاکید بر اینکه تا زمانی که شکاف های زمین به دلیل خشکیدگی و فرونشست زمین پویا و در حال توسعه باشد نرخ شیوع بیماری سالک نیز افزایشی خواهد بود، گفت: مدیریت و حکمرانی صحیح منابع آب در دراز مدت و جلوگیری از برداشت بی رویه آب های زیرزمینی راهکار ریشه ای رفع مشکل سالک در دامغان است.
امیرپیروز کلاهی آذر استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه دامغان در گفت و گو با خبرنگار ایلنا سمنان بیان کرد: سالک یا لیشمانیوز در اثر گزش جنس ماده نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می شود که عامل این بیماری واگیردار انگلی به نام لیشمانیا است.
وی ادامه داد: در ایران دو نوع سالک شهری یا نوع خشک و روستایی یا نوع مرطوب وجود دارد؛ در سالک روستایی که ناقل اصلی آن پشه خاکی نیمه وحشی است انگل بیماری از گونه‌های مختلف جوندگان صحرایی آلوده مانند موش به انسان منتقل می شود.
استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه دامغان اضافه کرد: سالک در شهرستان دامغان یک بیماری بومی و از نوع سالک روستایی مرطوب است که در دشت دامغان همانند بسیاری از مناطق کشور به دلیل خشکسالی های متوالی در چند دهه گذشته و عدم مدیریت مناسب منابع آب، سطح آب زیرزمینی با افت قابل توجهی همراه بوده است.
کلاهی آذر تصریح کرد: پدیده شوم فرونشست زمین از عوارض غیر قابل جبران افت سطح آب‌های زیرزمینی در دشت دامغان است که شکاف های ناشی از فروش سطح زمین و همچنین ترک های حاصل از خشکیدگی، زیست بوم مناسبی را به لحاظ شرایط میکرو اقلیمی برای تولید مثل و افزایش جمعیت جوندگان و حشرات ناقل بیماری در این منطقه ایجاد کرده‌اند.
وی با اشاره به بررسی تصاویر ماهواره‌ای، گفت: مناطق با تراکم نسبتاً بالای شکاف های سطحی شناسایی شده همچون روستاهای خورزان، کبوترخان، شریف آباد، فرات، صالح آبادو و معصوم آباد از جمله محدوده هایی هستند که در آنها تراکم قابل توجهی از شکاف های فراوان شناسایی شد.
استاد دانشگاه دامغان یادآور شد: در محدوده روستای صالح آباد و معصوم آباد شکاف های موجود عمدتاً از نوع شکا ف های کششی (Fissure Extensional) هستند که به واسطه فرونشست افتراقی(Differential subsidence) ناشی از افت سطح آب زیرزمینی ایجاد شده اند. در هر دو منطقه به واسطه وجود رژیم کششی موضعی و به تبع آن کاهش تراکم خاک، شرایط محیطی مناسب برای افزایش جمعیت جوندگان مخزن و حشرات ناقل مهیا شده و در نهایت بیماری سالک شایع شده است.
این پژوهشگر علوم زمین بیان کرد: با توجه به ارتباط منطقی بین ترک ها و شکاف های سطح زمین با شیوع بیماری می توان با بررسی سنجش از دور مکان های مناسب از لحاظ رطوبت، دما و پوشش گیاهی برای زیست و تکثیر جوندگان مخزن و حشرات ناقل بیماری را مشخص نمود.
کلاهی آذر گفت: از حدود سه دهه پیش خشکسالی و به تبع آن فرونشست در منطقه دامغان با فراهم آوردن شرایط دمایی و رطوبتی زیست بوم مناسب برای تکثیر جوندگان مخزن انگل موجب شیوع بیماری سالک جلدی در دامغان شده است.
وی تاکید کرد: مدیریت و حکمرانی صحیح منابع آب در دراز مدت و جلوگیری از برداشت بی رویه آب های زیرزمینی راهکار ریشه ای برای رفع معضل سالک در منطقه دامغان است.
استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه دامغان ادامه داد: تا زمانی که شکاف های زمین به دلیل خشکیدگی و فرونشست زمین پویا و در حال توسعه باشد نرخ شیوع بیماری سالک نیز افزایشی خواهد بود.
