دنبال کوروش گرایی نیستیم/ زدودن واقعیت‌های گذشته از ساحت تاریخی یک مملکت مفید نیست/غرب برای هیچ کشور شرقی آرامش نمی‌خواهد

نوروز رجبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در این باره، اظهار داشت: هفتم آبان ماه یک رویداد مهم تاریخی در گذشته کشورمان است. برخی این روز را دست مایه فعالیت‌های سیاسی می‌کنند که کار درستی نیست. مکان بسیار مهم بوده و به معنای جغرافیا، کشور، سرزمین و بوم است. بومی که در آن فرهنگ شکل می گیرد.  زمان هم تاریخ و  تماهمین سلسله‌ های هخامنشیان، ساسانیان، سامانیان، صفویان و همین کوروش است. 

رجبی ادامه داد: تمامی اتفاقات گذشته در بستر مکان و یا زمان رخ می‌دهند. منظور از تاریخ  مجموعهٔ رخدادهای  فرهنگی  طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان  زندگی انسان‌ها و در رابطه با آن‌ها رخ داده‌ است که یا در بستر مکان یا زمانند.

وی افزود: امروزه ملتی نیست که از این دو موضوع صرف نظر کند. توجه به بوم و به بوم شناسی فرهنگی بسیار حائز اهمیت است.  مطلب مهم دیگر ضرورت مطالعه تاریخ است. یعنی اینکه مطالعه تاریخ چه بهره‌ای برای ما دارد و ما چرا تاریخ را مطالعه می‌کنیم؟ چه ضرورتی دارد که به مطالعه گذشته بپردازیم. از قضا بین شناخت گذشته‌ای که در همین بوم، جغرافیا و سرزمین با نگرش‌های متفاوت فرهنگی، اجتماعی و دینی رخ داده بسیار ضرورت دارد بین گذشته و آینده ارتباط مستقیمی به وجود آید. بارها و بارها تجربه بشری نشان داده  کسانی که گذشته، راه های رفته گذشته، ایرادات و خوبی های آن را نشناسند مجبورند دوباره تکرارش کنند. ولی اگر در مورد گذشتگان مطالعه کنند از آن بهره مند می شوند.

نمی خواهیم در کشورمان باستان گرایی، تاریخ گرایی و یا کوروش گرایی کنیم

این استاد دانشگاه ادامه داد: علم، سیاست و تاریخ انباشتی هستند و هر چه قدر که افراد بتوانند از این انباشت‌ها در گذشته بهره ببرند راه بهتری می‌توانند در پیش بگیرند. طبیعتا ممکن است برای گفته‌ام این نقض هم به وجود آید و بعضی‌ها بگویند  مللی وجود دارند که تاریخ قوی ندارند اما در رفاه، آسایش و از زیر ساخت سیاسی و اجتماعی بیشتری برخوردارند.  ولی این را  هم بدانیم آنها اگر تاریخ قوی نداشتند ولی احتمالا تاریخ گذشتگان را مطالعه کرده‌اند. هم اکنون بحث ما شناخت تاریخ و گذشته است و ما نمی‌خواهیم در کشورمان باستان گرایی، تاریخ گرایی و یا کوروش گرایی کنیم.  اما از طرفی هم  زدودن این واقعیت‌های تاریخی از ساحت تاریخی یک مملکت مفید نیست در هر روی خواندن تاریخ به ما سود و بهره می رساند.

حتی دشمنان کوروش هم از وی به نیکی یاد کرده اند

رجبی عنوان کرد: همه ما می‌دانیم کوروش بنیانگذار یکی از  سلسله‌های قدرتمندی بود که است که تا به امروز بزرگترین و یا یکی از گسترده‌‌ترین ساختار‌های سیاسی و اداری جهان را داشت که این امپراتوری به لحاظ جغرافیایی از یک سو به سغد و جیحون و از طرف دیگر به دره نیل، سند، دریای سیاه و مقدونیه می‌ رسید. کوروش مردی یکتا‌ پرست بود که حتی دشمنانش  "یونانیان " هم به نیکی و خوبی از وی یاد کرده و شاهی آرمانی معرفی‌‌اش کرده‌اند.

هفتم7 آبان زادروز کوروش نیست بلکه سالروز ورودش به بابل است

این باستان شناس بیان کرد: بر اساس اطلاعات تاریخی و باستان شناسی  که در اختیار ما قرار دارد و بخش عمده ای از این اطلاعات تاریخی برگرفته از روایت ها و گفته های  کسانی هستند که با کوروش دشمنی داشتند تاکید می کنند که پادشاه هخامنشی در سال 539 قبل از میلاد  توانست بدون جنگ و خونریزی وارد بابل شود. زمانی که کوروش به بابل لشکر کشید حاکمی به نام نبونعید در این شهر تاریخی که یکی از ارزشمندترین و با شکوه ترین شهرهای تاریخ جهان در آن زمان بود حکومت می کرد. گشودن بابل یعنی گشودن تمام سرزمین های میان رودان که در بین دجله و فرات بود و شامل عراق و  بخش هایی از سرزمین های پیرامونش می شد. اما در سال 539 پیش از میلاد در 7 آبان بر اساس بازسازی های تاریخی که برخی به اشتباه می گویند  هفتم آیان ماه زادروز کوروش است  که ولی این‌طور نیست، بلکه این سالروز ورود صلح جویانه و بدون جنگ کوروش به شهر بابل است.

کوروش با وجودی که یکتاپرست بود بابلیان را در رویکرد دینی شان آزاد گذاشت

رئیس هیأات مدیره جامعه باستان شناسی ایران اضافه کرد:  نبونعید به شهر بابل توجهی نمی کرد و با طبقه دینی یعنی کاهنان بابلی در  معبد مردوک در اساگیلا به مشکل برمی خورد  و به این معبد توجه نمی کند و این باعث می شود کاهنان بر علیه وی شورش کنند و مردم از این پادشاه  ناراضی شوند. اهمیت تاریخی ورود کورش به بابل این است که او از نارضایتی عمومی درون جامعه بابلی استفاده می‌کند و بدون خشونت وارد این شهر می شود. هنگام ورود به بابل با احترام  با مردم رفتار می کند و با وجودی که یکتاپرست بود یهودیانی را که در اسارت بابلیان بودند را در رویکرد دینی شان آزاد می‌گذارد.

رئیس هیأت مدیره جامعه باستان شناسی ایران افزود: متاسفانه  امروز بعضی ها این افراد را با صهیونیسم ارتباط داده و نتوانسته‌اند یهودیان یکتا پرست را از صهیونسیم‌های بیگانه تفکیک کنند.

بین النهرین بیش از هزار سال زیر سلطه ایرانیان بود

وی ادامه داد: نکته مهم دیگر در تاریخ این است که با آمدن کوروش به بابل این مردمان سامی مانند اکدی ها، آشوری‌ها و بابلی‌ها بیش از 2 الی 3 هزار سال در این منطقه حاکم بودند، برای اولین بار کوروش حکومت را از آنها می‌گیرد و بین النهرین به ذیل فرهنگ ایرانی در می‌آید و تا پایان دوره ساسانی ایرانی‌ها نزدیک به بیش از هزار سال در منطقه حکومت می‌کنند که در این مدت بابل و میان رودان در زیر سلطه سیاسی ایران در می‌آیند.

این باستان شناس ادامه داد: صدام حسین رئیس‌جمهور پیشین عراق به شدت ضد کوروش بود و می‌گفت ما سامی‌ها در این منطقه 2 هزار سال حکومت می‌کردیم. کوروش آمد و حکومت را از ما گرفت. همنوا با وی می‌بینیم که یک افراط گری‌هایی در تاریخ رخ می‌دهد و ما امروزه در پیرامون‌مان دو گروه افراط گرایی وجود دارد و هر دو گروه هم تاریخ نمی‌خوانند و آگاهی‌های تاریخی ندارند.  یک گروهی که می‌روند بر آرامگاه و خاک کوروش بوسه می‌زنند و کورش گرایی می کنند و یک عده هم هستند که  کلا کورش را انکار و وی را نماد ظلم و ستم می‌دانند و اینها را در قالب‌های دیگری طرح می‌کنند.

رئیس هیات مدیره جامعه باستان شناسی ایران افزود: مخالفین خودشان را به کوروش علاقه مند نشان می‌دهند مانند پان فارسیسم‌ها  یا پان ایرانیست‌ها. به یاد داشته باشیم که  برخورد ایدئولوژیک با تاریخ و موضوعات تاریخی با مفهوم‌ های تاریخی یکی نیست. طرفدار هم ندارد. کوروش را باید از زبان باستان‌شناسان و از نگاه مورخان دید و شنید.

این استاد دانشگاه در آخر کوروش را بخشی از تاریخ کشورمان بیان کرد و گفت: کوروش نه از نگاه یک عالم دینی که شاید تاریخ را آگاه نیست، نه از نگاه یک سیاست مدار که ممکن است تاریخ را نخوانده باشد و گذشته را نشناسد. هر چند یک عالم دینی تاریخ خوان و یک عالم  آگاه سیاست مدار تاریخ دان حکایتش با این افراد فرق می کند.

رجبی تصریح کرد: به هرحال ما با این 2 گروه مواجه هستیم که هر دوتا گروه‌شان هم به ضرر مملکت و فرهنگ ما هستند  و اینها در همان جبهه‌ای کار می کنند که صدام هم کار می کرده یعنی هر دوی اینها با گستره و تاریخ این مملکت سر ناسازگاری دارند. برای من شگفت آور است که چرا ما سعی می کنیم که این گذشته را از خودمان پاک کنیم.

این باستان شناس ادامه داد: دشمنی ما با غرب برای امروز نیست و این دشمنی که اصلا دوست ندارم وجود داشته باشد اما این واقعیت تاریخی است که از دوران هخامنشی‌ها با یونانی‌ها بیش از 230 سال در ستیز بودند و کلی برای هم لشکر کشی و شهرهای همدیگر را غارت کردند.  بعد از آن رومی ها با اشکانی ها و ساسانی ها در ستیز بوده اند. می خواهم بگویم که نگاه ما به تاریخ نباید نگاه ایدئولوزیک باشد بلکه باید علمی باشد. واقیت تاریخی و علمی این است که بخش عمده ای از تاریخ گذشته ما بیش از هزار سالش در همین دشمنی با غرب بوده که امروزه هم ادامه دارد. غرب برای ما که هیچ، بلکه برای هیچ کشور شرقی آرامش نمی‌خواهد و بیشتر در پی منافع خودشان هستند.

رجبی گفت: نکته بعد این است که  کوروش ستیزان و کوروش پرستان می‌خواهند ایرادها و ضعف‌های امروزی جامعه ما را بر شانه‌های تاریخ حمل کنند. یکی انکار می کند و یکی اقرار می‌کند که هر دوتای اینها اشتباه است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: کوروش بخشی از تاریخ کشورمان است. مایه استواری، نزدیکی و عزت ما است. به گواه اطلاعات تاریخی  این پادشاه در تاریخ روسیاه نیست  بلکه روسفید است. یک حاکم عادل، شایسته و منصف است. حاکمی که مردمان سزمین های دیگر  هم منش وی را به رخ حاکمان‌‌شان می‌کشیدند که حکومت داری را از او یاد بگیرند.  فلاسفه منصف غربی که بویی از عدالت دارند و انصاف ، علم و جایگاه علمی را می فهمند در باره کوروش  قضاوت درستی می کنند  برای نمونه می توان  هگل  را مثال زد که می‌گوید" تاریخ با کورش آغاز می‌ شود".