انتقاد مدیرعامل واگن پارس مپنا به عملکرد شهرداری ها در تأمین واگن های مترو/ اقدامی برای کاهش سهم خارجی‌ها در پروژه‌های واگن سازی صورت نگرفته

 اینها بخشی از صحبت های مدیرعامل شرکت واگن پارس مپنا در گفت وگو با خبرنگار ایلنای استان مرکزی است. به گفته مرتضی ملانژاد  هیچ اقدامی برای کاهش سهم خارجی‌ها در پروژه های داخلی صنعت واگن سازی صورت نگرفته است.

 ملانژاد  افزود : در این رابطه به عملکرد شهرداری های سطح کشور نسبت به توانمندی های صنعت ریلی داخلی انتقاد داشته و داریم. چرا که حدود ۵ سال است برای ساخت واگن به دنبال چینی ها هستند. در حالی که به دلیل مشکلات برجام و تحریم شرکت‌ها، اجرای قرارداد همکاری با خارجی ها به تعویق افتاده بود.

وی اضافه کرد:  واگن مترو از جمله محصولاتی است که شهرداری ها، بازار هدف آن هستند، اگر در طول ۵ سال گذشته، شهرداری ها همّت می کردند و شرکت های واگن سازی را با سرمایه گذاری، حمایت می کردند، قطعاً تا به امروز بخش اعظمی از مشکلات تولید واگن مترو در کشور حل شده بود. در طول ۵ سال اخیر که منتظر تعیین وضعیت همکاری شرکت‌های چینی بوده ایم، هیچ یک از شرکت‌ها تولید واگن مترو نداشته‌اند. متاسفانه تمامی نهادهای متولی به دنبال حل مشکل چینی ها برای ورود به پروژه های صنعت واگن سازی ایران بوده اند. اما در تأمین منابع تولیدکنندگان داخلی، هیچ اقدام مثبتی صورت نگرفت. اگر نصف این تلاش را بر توسعه توانمندی شرکت های داخلی داشتند، بدون شک تاکنون بسیاری از نیازمندی های این صنعت به حضور خارجی ها کاهش یافته بود.

وی ادامه داد: در خصوص حجم قرارداد با چینی ها نیز حدود 3 سال گذشته برای ساخت تعداد ۶۲۰ دستگاه واگن، قراردادی توسط وزارت کشور با یکی از شرکت های واگن سازی منعقد شد که مقرر بود منابع قرارداد توسط چینی ها تأمین شود، اما به دلیل مشکلات بین المللی پیش آمده، چینی ها نیامدند و قراردادی اجرا نشد. در حال حاضر در مجموعه واگن پارس ۵ تیپ واگن باری تولید می شود. واگن های مخصوص حمل غلات، واگن های لبه بلند ۶ محوره، واگن های لبه بلند ۴ محوره و واگن حمل بالاست و لبه کوتاه. علاوه بر این، واگن مسافری در سبد محصولات این شرکت قرار دارد.

مدیرعامل شرکت واگن پارس مپنا در رابطه با این موضوع که شرکت واگن سازی پارس در ابتدا مستقل عمل می کرده و امروز زیرمجموعه شرکت مپنا قرار گرفته و اینکه آیا این امر به نفع واگن سازی پارس بوده است، اظهار داشت: شرکت واگن سازی پارس به عنوان بزرگترین تولید کننده تجهیزات ریلی در خاورمیانه که از سال ۵۳ آغاز به کار کرده و در سال ۶۳ اولین محصول خود را عرضه کرده است. متأسفانه سهامداران اولیه آن که سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور و راه آهن بوده اند به دلایلی بخش عمده سهامشان را به ایران خودرو واگذار کردند؛ ایران خودرو هم آن را به مجموعه وزارت دفاع منتقل کرد؛ وزارت دفاع هم مجددا به سازمان گسترش واگذار کرد و نهایتا هم سازمان گسترش سهام را به مپنا فروخت. در طول این بیست و چند سال، واگن پارس هیچگاه نتوانسته یک سفارش تولید خوب و ممتد را داشته باشد. به‌رغم اینکه بزرگترین تولید کننده تجهیزات ریلی و معتبرترین برند در خاورمیانه بوده، شرکت های کوچک و کم نام و نشان رقیب آن شدند و حتی سبقت نیز گرفتند. مپنا در گام اول، سفارش ساخت یکهزار دستگاه واگن باری به واگن پارس داد و با تأمین منابع آن بسیاری از مشکلات واگن پارس را برطرف کرد، به گونه ای که در حال حاضر به طور متوسط ماهانه ۸۰ دستگاه واگن تولید می شود.

ملانژاد تصریح کرد: روزی که مپنا، واگن سازی پارس را در اختیار گرفت، بالغ بر یکهزار میلیارد تومان بدهی داشت، بیــش از ۵۰۰ مجموعه حقیقی و حقوقی از شرکت طلبکار بودند. همه حسابهای شرکت مسدود و کارتهای بازرگانی ابطال شده بود. حتی قادر نبود مشکلات پیش آمده برای اعضای هیات مدیره را برطرف کند. سهامدار شرکت که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) بود و وظیفه آن پشتیبانی از صنعت در کشور است، ماشین آلات و تجهیزات شرکت را توقیف بانکی کرده بود! حتی همین حالا نیز اتومبیل های شرکت، جرثقیل، لیفتراک و هر چیزی که پلاک واگن پارس دارد وقتی از کارخانه خارج می شود پلیس آن را متوقف می کند، به علت آنکه حکم توقیف دارد! در این شرایط آشفته و نابسامان، مپنا خدمت بزرگی به صنعت ریلی کشور کرده است. شرکتی که ۲۴ سال فقط از آن برداشت شده بود و چیزی به آن اضافه نشده بــود را تحت مدیریت خود گرفت.

وی با اشاره به اینکه وضعیت تجهیزات واگن پارس و اینکه فرسایش دستگاه ها تا چه میزان در کاهش روند تولیدات واگن پارس مپنا اثرگذار بوده است، بیان داشت: در حال حاضر تقریبا تمام تجهیزات واگن سازی پارس دارای عمر بالا بوده و نیاز به تعمیر اساسی دارند و تمام ماشین آلات نیاز به تعمیرات اساسی دارند. در همین مدت کوتاهی که به واگن پارس ورود کرده ایم، بیش از ۶۰ درصد بدهی ها را تعیین تکلیف کرده ایم. امروز هیچ بدهی به تامین اجتماعی نداریم. با همه بانکها به غیر از بانک ملی تسویه حساب کرده ایم. حقوق و مزایای پرسنل، پوشش های بیمه ای، امکانات سخت افزاری و ... را در همین مدت کوتاه، شرکت مپنا در اختیار ما قرار داده است. برنامه بهسازی ماشین آلات در شرکت آغاز شده است و تا پایان سال جاری، بخش عمده ای از ماشین آلات به سرویس بهره برداری باز می گردند.

مدیرعامل شرکت واگن پارس مپنا تأکید کرد: در رابطه با وضعیت تولید برای خطوط قطار شهری نیز باید عنوان کرد که همه ما به اهمیت و ضرورت مترو واقف هستیم که جابجایی انبوهی از افراد جامعه در کلانشهرها تنها از طریق سیستم مترو ممکن است. اکنون ۴ شرکت، توان تولید قطار شهری را دارا هستند، ضمن اینکه خود وزارت کشور اعلام کرده که ۵ هزار واگن مترو کم داریم، هم اکنون ۲ هــزار واگن، گلوگاه داریم. یعنی اگر امروز ۲ هزار واگن داشته باشیم، فوراً در سطح کشور پخش و مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما متاسفانه حتی یک واگن هم در این ۴ کارخانه درحال تولید نیست. از بین این ۴ شرکت تنها شرکت واگن سازی پارس کار ساخت در دست دارد و آن هم نه از سوی مشتری؛ بلکه خــود مپنا از محل پروژه های پژوهشی ۷ میلیون یورو بودجه به واگن سازی پارس اختصاص داده تا یک رام قطار متروی مپنا با برند خود مپنا تولید و تحویل دهد. به عنوان نماینده گروه مپنا ۱۸ ماه است درحال مذاکره با سازمان همیاری های شهرداری هستیم بلکه بتوانیم سفارش ساخت ۱۴۰ دستگاه واگن را بگیریم اما هنوز موفق به این اقدام نشده ایم. تمامی کم وکاستی ها را پشت تحریم ها و مسائل ارزی پنهان کرده ایم. به نظــرم تحریم های داخلی کمرشکن تر از تحریم های بین المللی است و بیشتر را آزارمان می دهد.

ملانژاد ابراز داشت: متاسفانه تغییرات نرخ ارز تاثیر زیادی روی کالاهای تولیدی ایرانی دارد. امیدواریم در دولت جدید اتفاقات خوبی رخ دهد و همه از وضعیت نوسان قیمتها خلاص شویم. هیچگونه تسهیلاتی نیز دربافت نکرده ایم و همه پشتیبانی مالی را مپنا بر عهده گرفته و کمک می کند. وزارت صمت و نهادهای متولی حمایت های لازم را داشته اند، اما واقعیت این است که عقب ماندگی مجموعه واگن پارس در بیست و چند سال گذشته به قدری زیاد بوده که به این سرعت قابل جبران نیست. شک ندارم آینده خوبی در انتظار واگن پارس و پرسنل آن است. امیدواریم به زودی از ساخت واگن باری به سوی ساخت و تولید واگن مسافری سرعت بالا و مترو برویم. درصدد هستیم برای سال بعد سفارش های خوبی بگیریم که پرسنل، گروه مپنا و صنعت ریلی کشور از آن منتفع خواهند شد.