برگشت حیات گردشگری به مظهر قنات جهانی قصبه گناباد

به گزارش ایلنا از مشهد، احسان زهره‌وندی در این باره اظهار کرد: قنات قصبه گناباد در سال ‭۱۳۷۹‬ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در۲۵ تیرماه سال ‭۱۳۹۵‬ تحت عنوان پرونده قنات‌های ایران به همراه ۱۰ قنات دیگر در چهلمین اجلاس یونسکو که در استانبول ترکیه برگزار شد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: قنات قصبه اثری متعلق به دوره هخامنشیان با قدمتی حدود ‭۲۲۵۰‬ سال است که قدمت آن با آزمایش‌های کرین چهارده و مستنداتی که توسط اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به اثبات رسیده است.

او تصریح کرد: این قنات ۳۳ کیلومتر طول و ‭۴۷۲‬ میله چاه جزو محدوده و عرصه این اثرتاریخی است.

زهره‌وندی تصریح کرد: در نقشه‌ گردشگری مجموعه قنات جهانی قصبه که به یونسکو ارائه شده نقاط مختلفی را برای بازدید گردشگران از این اثر جهانی تعریف شده است که نقطه شماره چهار در محور گردشگری قنات «مظهر» است، که برای راهنمایی گردشگران نیز تابلوهای دوزبانه در محل نصب شده است.

وی یادآور شد: به دلیل این که قنات‌‎ها سازه‌های چند وجهی هستند یعنی مالکیت مردمی دارند و وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی متولیان حوزه قنات های ثبت شده در فهرست میراث جهانی هستند، هیئت امناء قنات‌ها به عنوان نمایندگان مالکان به تنهایی نمی‌توانند در خصوص اقدامات از جمله لایروبی و در حوزه‌های فنی و گردشگری تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهند و نیاز است جلسات مشترکی با حضور نمایندگان این سه وزارت‌خانه مسئول در این حوزه داشته باشند.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: هیئت امناء قنات قصبه در اردیبهشت‌ماه امسال جلسه‌ای برگزار و تصمیم می‌گیرند مظهر را بنا بردلایلی فنی بپوشانند، آن‌ها مدعی شده‌اند که برخی از جوانان برای شنا کردن در آب مظهر، مسیر عبور آب را مسدود می‌کنند که این باعث پس زدن آب شده و به قنات صدمه وارد می‌کند.

زهره‌وندی افزود: به این دلیل درخواست پوشاندن مظهر را داشتند که البته این اقدام پاک کردن صورت مسئله است این مشکل راهکارهای فنی و اصول تری نیز داشته است.

وی با اشاره به اقدامات در دست اقدام برای رفع این مشکل اظهار کرد: حدود ۱۵ روز قبل پایگاه میراث جهانی قنات قصبه به همران هئیت امناء قنات جلسه‌ای را برگزار و مقرر شده است فضای مظهر را با تعریف کاربری و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در قالب طرحی مورد تائید شورای فنی میراث‌فرهنگی استان، شورای قنات‌ها در کشور مصوب شود، طراحی، اجرا ونظارت کنیم.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: در ۲۵ مردادماه امسال هیئت امنا «خرند دیواره» مظهر به طول ۶ متر را تخریب کردند که در همان روز موضوع توسط کلانتری صورت‌جلسه و رایزنی‌هایی با یکی از اعضای هیئت امنا صورت گرفت که تخریب مظهر ادامه پیدا نکند اما متاسفانه در روزهای تعطیلی مجدد هئیت امنا اقدام کرده و در روز۳۰ مردادماه با چند کامیون خاک محل مظهر را می‌پوشانند و آب را از مسیر جوی کناری به مسیر جویبار قنات منتقل می‌کنند.

زهره‌وندی افزود: بلافاصله پایگاه میراث جهانی قنات قصبه هماهنگی لازم با کلانتری انجام داده و مکاتبات لازم با اداره کل صورت گرفته است، پس از اعتراض اهالی و تعداد زیادی از مالکان، اعضای هیئت امنا توسط فرماندار و دادستان شهرستان به محل فراخوانده شدند و دادستان و فرماندار دستور دادند که ظرف ۷۲ ساعت به وضع سابق برگردانده شود.

وی ادامه داد: با همکاری شورای شهر و شهرداری با استفاده از ماشین آلات شهرداری خاک‌های ریخته شده از روی مظهر برداشته شد و روز یکم شهریور مظهر به حالت قبل برگردانده شده بود.

زهره‌وندی تصریح کرد: در جلسه ای که در دفتر شورای شهر گناباد با حضور هیئت امنا برگزار شده مقرر شده است تا زمان تبدیل این مکان به فضایی با کاربری خدمات‌رسانی فعلا هیئت امنا هیچ تغییری در آن ایجاد نکند.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تاکید کرد: هر گونه دخل و تصرف در محوله های ثبتی باید با هماهنگی شورای راهبرد پایگاه مربوطه و شورای فنی اداره کل باشد.

زهره‌وندی با بیان این که تخریب و تغییر بدون رعایت اصول میراثی نه تنها در سطح کشور بلکه در جهان به اعتبار ما آسیب می رسد، تصریح کرد: قنات جهانی قصبه ثروتی است که در گناباد قرار دارد اما متعلق به مردم کل ایران است و وجهه جهانی دارد، این مسئله ای نیست که هیئت امنا برای آن تصمیم بگیرد. 

هم چنین سرهنگ محمدعلی مدیر فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‎ دستی خراسان رضوی که در زمان اعاده به وضع سابق در محل حضور داشته است، گفت: با نیروی انتظامی برای برخورد قاطع با افرادی که استفاده نامناسب از این اثر جهانی را دارند هماهنگی لازم صورت گرفت.

وی افزود: از این پس گشت‌های نیروی در محدوده این اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی افزایش خواهد یافت.