ایلنا از کهگیلویه و بویراحمد گزارش میدهد؛
واکاوی دلایل موافقان و مخالفان بهرهبرداری از سد چم شیر گچساران
قرار است سدچم شیر گچساران در استان کهگیلویه و بویر احمد آذر ماه امسال آبگیری شود. این در حالی است که انتشار این خبر مخالفان و موافقان بسیاری را در پی داشت. موافقان تاکید دارند این سد بر روی گنبدهای نمکی ساخته نشده ،در مقابل مخالفان هم معتقدند باساخت این سد شاهد فاجعه زیست محیطی همچون سد گتوند در خوزستان خواهیم بود.
وی گفت: ما در حوزه زاگرس سازندی داریم تحت عنوان سازند گچساران و این سازند دارای یکسری خصوصیات سنگشناسی و ویژگیهای خاص خود است و البته همین سازند در میادین نفتی باعث به دام افتادن نفت و گاز و تشکیل پوشش برای ذخایر عظیم نفت شده است.
مصلح افزود: در سد چمشیر گچساران، ساختگاه سد بر روی آهکهای سازند میشان هست و بخشی از مخزن سد هم بر روی آهک های تاقدیس کاردریگون، قسمتی بر روی سازند گچساران و بخشی نیز بر روی آبرفتها و پادگانه های آبرفتی قرار خواهد گرفت.
وی سازند گچساران در مخزن چم شیر را دارای سنگ شناسی مارن، ژیپس و انیدریت و بین لایه های مارنی دانست و اظهارداشت: این سنگ ها اصولا فاقد نمک و یا لایه نمکی است.
مصلح گفت: در فاصله ۲/۲ کیلومتری پایین تر از محور پنج چشمه با دُبی بین یک تا چهار لیتر در ثانیه وارد رودخانه زهره می شود که باعث افزایش EC شده و این به معنای این است سدی که هنوز آبگیری نشده ، پایین دست سد EC حدود ۱۶۰۰ میکروموس بر سانتی متر بیشتر از آب رودخانه واقع در محور سد هست.
کارشناس ارشد منابع آب در پاسخ به این سئوال که بعد از آبگیری مخزن چم شیر چه اتفاقی برای این چشمه ها در پایین دست روی خواهد داد؟ خاطرنشان کرد: پیش بینی شده بعد از آبگیری مخزن سد با توجه به افزایش دُبی رودخانه و راه اندازی نیروگاه حجم آبی که به پایین دست رها میشود بسیار بیش از حالت فعلی بوده و همان چند چشمهای که در پایین وارد رودخانه میشود نیز تاثیر منفی شان کمتر شده و وضعیت رودخانه بهبود پیدا کرده و البته به عبارتی احداث سد چم شیر علاوه برآنکه تاثیر منفی بر کیفیت آب نخواهد گذاشت بلکه به بهبود آن کمک خواهد کرد.
مخالفان چه میگویند؟
بسیاری از مخالفان معتقدند سد چمشیر که در 25 کیلومتری گچساران واقع شده در واقع روی سازند نمکی گچساران قرار گرفته که با بهرهبرداری از آن فاجعه گتوند 2 به زودی تکرار میشود. زیرا هر سدی در هر نقطهای در آن منطقه ساخته شود، عاقبتش مانند سد گتوند است.
این کارشناسان منابع آبی و زیست محیطی بر این باورند که توده نمکی گچساران 2 و نیم کیلومتر در مخزن 60 کیلومترمربعی گتوند بوده و این درحالی است که در سد چم شیر 70 درصد دریاچه این سد در گنبد نمکی سازند واقع شده است.
به گفته این افراد که بیشتر آنها در فضای مجازی سخن گفتهاند اذعان میکنند که 10 سال است با مسئولان مختلف سازمان آب و برق استان کهگیلویه و بویراحمد در حال مکاتبه برای جلوگیری از آبگیری سد چم شیر هستند اما تا کنون نتیجهای نگرفتهاند.
سد چمشیر به کاهش خاموشیهای ناخواسته کمک میکند
اما مُصلح در پاسخ به این سئوال که اخبارفضای مجازی با چه هدفی منتشر می شود؟ هم ادامه داد: اصولا مسائل علمی باید مُستند و برمبنای داده ها و اندازه گیری های قابل قبول ودر قالب یک روش علمی و منطقی بررسی بشود و در خصوص سدسازی و اثرات مثبت و منفی آن پژوهش های بنیادی و کاربردی زیادی توسط محققان در سدچمشیر انجام گرفته است.
وی گفت: هر محقق و یا دلسوز محیط زیست می بایست براساس شواهد و مستندات به تحلیل موضوع بپردازد و سدسازی در مناطقی که بارش مناسب، روان آب زیاد و سیلاب های مخرب وجود دارد از جمله روش های علمی مهار و ذخیره آب است.
این کارشناس ارشد منابع آب تاکیدکرد: سد چمشیر همه شرایط را داراست و مخزن سد الان وجود دارد و هنوز آبگیری نشده و کاملا قابل رویت و بررسی است .
مصلح افزود: به نظر من مهمترین موضوع، توجه به مباحث علمی و فنی در این قضیه است و نباید مواردی مانند تاسیسات حیاتی و بحث آب که از مولفه های مهم اقتصادی و زیربنایی است را با احساسات و مرزهای منطقه ای خدشه دار کنیم.
وی تامین آب کشاورزی پایین دست به میزان حدود ۱۱۰ هزار هکتار توسعه و بهبود، تولید انرژی برقابی به میزان ۵۲۰ گیگاوات ساعت ، کنترل سیلاب های مخرب و توسعه گردشگری را از جمله مهمترین اهداف سد برشمرد و تصریح کرد: حدود 125/6 میلیون متر مکعب تخصیص صنعت و کشاورزی شهرستان گچساران از آب این سد هست که باعث توسعه و اشتغال قابل توجهی در منطقه خواهد شد.
وی گفت: احداث دهکده گردشگری پیرامون سد که دارای ردیف بودجه ملی است و هم پیشنهاد آن و هم پیگیری اش قابل تحسین هست می تواند قطب گردشگری آبی بی نظیری در جنوب کشور ایجاد کند.
این دانشجوی سال آخر دکترای زمین شناسی با اشاره به اینکه مخزن سد با شهر گچساران حدود ۱۵ دقیقه فاصله دارد، ادامه داد: تمام زیرساخت های اساسی مانند جاده و خطوط ارتباطی وجود دارد که از منظر گردشگر پذیری و اکوتوریسم ظرفیت کاملا جدیدی را بوجود می آورد.