سرپرست جدید خانه کتاب در گفتگو با ایلنا:
دنبال افزایش نقد شفاهی و نقد مکتوبیم
آگاهی از آمار و اطلاعات از بایسته‌های هر حوزه و مخصوصا کتاب است اینکه بدانیم چه تعداد کتاب منتشر شده و یا ناشر فعالیت می‌کنند و… ازجمله ضرورتهای دنیای امروز سراسر اطلاعات است.
خانهٔ کتاب موسسه‌ای غیرانتفاعی و غیردولتی است که با هدف ارایۀ خدمات اطلاع‌رسانی در زمینۀ کتابهای منتشر شده در ایران از سال ۱۳۷۲ آغاز به کار کرده و پایگاه اینترنتی آن به منظور در دسترس قرار دادن اطلاعات کتاب‌ها، از سال ۱۳۷۷ شروع به فعالیت در حوزه‌های مختلف کتاب و نشر کرده است. این موسسه؛ آذرماه امسال این موسسه شاهد تغییراتی در ردهٔ مدیریت بود و پس از استعفای نجفقلی میرزایی، مجید غلامی جلیسه به عنوان سرپرست جدید خانهٔ کتاب معرفی و معارفه شد.
این موسسه که نشریات و محصولات ادبی مختلفی مثل «کتاب هفته» و «کتاب ماه» و همچنین پایگاه‌های اطلاع رسانی «خبرگزاری کتاب ایران» و… را در زیرمجموعهٔ خود دارد یکی از موسسه‌های تخخصی در حوزهٔ کتاب و نشر است که با برنامه‌ریزی‌های اصولی و دقیق می‌تواند تاثیرات مثبتی در بهبود شرایط صنعت نشر داشته باشد. برای بررسی چندوچون ادامهٔ فعالیت خانهٔ کتاب با مدیریت جدید و برنامه‌های این نهاد برای رسیدگی به مشکلات موجود در حوزهٔ کتاب و نشر به سراغ مجید غلامی جلیسه رفتیم و با او دربارهٔ موضوعات مختلف مرتبط با کتاب و نشر به گفت‌وگو نشستیم.
آیا برنامه‌ریزی و سیایت‌گذاری جدیدی را در موسسهٔ خانهٔ کتاب شاهد خواهیم بود؟
از ابتدای دور جدید فعالیت‌های خانه کتاب در ظل حمایت‌های جناب آقای دکتر صالحی در معاونت فرهنگی وزرات فرهنگ و ارشاد برنامه‌ریزی‌های کار‌شناسی شده در دو شکل کوتاه‌مدت و بلندمدت طراحی شد که این برنامه‌ها درحال حاضر اجرا می‌شود و اساسا با تغییر مدیریت خانه کتاب خللی در این برنامه‌ها به وجود نیامده که نیاز به طراحی جدید و برنامه جدید باشد. محوریت قرار دادن اطلاع رسانی و نقد کتاب ازجمله اموری بود که به صورتی کاملا کار‌شناسی شده برنامه‌ریزی شده و اساسا بنده و همکاران خانه کتاب نیز با محوریت قرار دادن همین برنامه‌ها و صرفا تغییراتی در شیوه اجرا مشغول به انجام آن هستیم.
برنامه‌های خانهٔ کتاب برای بهبود وضعیت محتوا و کیفیت کتابهای تولیدی چیست؟ آیا طرح‌هایی مثل نذر کتاب یا خرید ۵۰نسخه از هر کتاب چاپ اول نمی‌تواند دلیلی و بهانه‌ای شود برای افول کیفیت کتاب در کشور؟
اطلاع‌رسانی کتاب و درکنار آن نگاهی آماری و دقیق به فرایندهای کمی کتاب با هدف مطلع نمودن ناشران، پدیدآورندگان و همچنین برنامه‌ریزان فرهنگی ازجمله اقداماتی است که به صورت جدی بدان مشغولیم ما همه ماهه آمار و اطلاعات دقیقی از فرایند نشر کتاب دراختیار سطوح مدیریتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیران کل ارشاد در استان‌ها و همچنین ناشران و پدیدآورندگان و علاقمندان به این حوزه قرار می‌دهیم که این آمار به عنوان بستر اولیه شناخت از وضعیت کتاب چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی می‌تواند محل توجه قرار بگیرد.
در کنار این مقوله برنامه‌ریزی جهت افزایش نقد شفاهی و نقد مکتوب که با هدف رصد کردن و استانداردسازی محتوای کتاب‌ها و آثار منتشره است ازجمله اقداماتی است که خانه کتاب مترصد انجام آن است. انتشار ۱۵ نشریه تخصصی نقد کتاب و برگزاری همه روزه نشست‌های نقد و بررسی کتاب در سرای اهل قلم خانه کتاب در کنار تبیین استانداردهای نقد و مباحثنظریه‌پردازی نقد ازجمله مواردی است که به صورت جدی در خانه کتاب بدان پرداخته می‌شود.
آیا این موسسه اقداماتی درمورد بالا رفتن سرانهٔ مطالعه برنامه‌ریزی کرده است؟
بحثاطلاع رسانی ازجمله مواردی است که نقش قابل توجهی در توسعه شبکه توزیع و دسترسی علاقمندان به کتاب دارد وب سایت ketab. ir به عنوان بزرگ‌ترین مرجع اطلاع رسانی کتاب ایران به صورت روزانه آپدیدت می‌شود و علاقمندان حوزه کتاب براحتی می‌توانند با ورود به این وب سایت آخرین کتابهای منتشره در ایران را رصد و نسبت به محتوای آن آگاهی یابند که قطعا در اولین گام برای مطالعه یعنی شناسایی اثر کمک قابل توجهی به علاقمندان کتاب است.
این درحالی است که در حوزه نقد شفاهی و مکتوب نیز این خانه کتاب است که با ارائه نقدهایی دقیق بهترین آثار را به مخاطبان جهت مطالعه معرفی می‌کند. در وب سایت خبرگزاری کتاب ایران نیز این امر به صورتی کاملا برخط در حال انجام است و آثار نویسندگان و ناشران به صورت روزانه معرفی و در معرض نمایش قرار داده می‌شود.
به نظر شما اینکه به جای کارهای عملی و تاثیرگذار در حورهٔ کتاب تنها به دادن آمارهای تولید و تعداد نسخه‌های عناوین منتشر شده اکتفا می‌کنیم و با با برگزاری طرح‌های مثل پایتخت کتاب می‌خواهیم بگوییم حال نشرو کتاب خوب است؛ ضربه زننده نیست؟
خیر؛ آگاهی از آمار و اطلاعات از بایسته‌های هر حوزه و مخصوصا کتاب است اینکه بدانیم چه تعداد کتاب منتشر شده و یا ناشر فعالیت می‌کنند و… ازجمله ضرورتهای دنیای امروز سراسر اطلاعات است و برنامه‌هایی مانند پایتخت کتاب نیز می‌تواند کمک قابل توجهی به جریان‌سازی کتاب و مطالعه در سطح کشور داشته باشد و این برنامه‌ها موج‌سازی مناسبی برای برانگیختن حس تعامل و هم افزایی میان سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و مؤسسات و… درخصوص توسعه امر مطالعه و کتابخوانی می‌تواند داشته باشد.
درمورد انتخاب شهری از ایران به عنوان پایتخت کتاب هم سوالی که دارم این است که اولا ما چقدر استاندارهای مدنظر یونسکو را داریم؟ با این سرانهٔ مطالعه، با این تعداد تیراژ چگونه می‌خواهیم پایتخت کتاب جهان شویم؟ و دوم هم اینکه در نهایت هم ما به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شدیم این مسئله چه تاثیری بر شرایط کتاب و نشر ما خواهد داشت؟ این انتخاب شدن قرار است چه برای صنعت کتاب و نشر کشور داشته باشد؟
فاصله ما از استاندارد‌ها زیاد است اما مطرح شدن این امر کمک می‌کند که ما خود را ممیزی نموده و سعی در رفع مشکلات داشته باشیم. و همانگونه که گفتم قطعا این قبیل برنامه‌ها در ایجاد موج سازنده برای توسعه امر کتابخوانی بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود.
