خلیل جوادی در گفتگو با ایلنا:
با تغییر وزیر و رییسجمهور، تفکر آدمها عوض نمیشود
کسانی که احترام پیشکسوتان فرهنگ و ادب را رعایت نمیکنند اهلیت فرهنگی ندارند. باید اهل فرهنگ به دیگران بگویند که چه کنند. حتی سیاسیون باید از اهالی فرهنگ سمت و سو بگیرند نه اینکه آنها خط مشی اهل قلم و فرهنگ را نشان دهند.
خلیل جوادی از انتشار زودهنگام مجموعه آثار طنزش خبر داد. این مجموعه؛ آثار طنزی است که در یک ستون روزنامه آرمان منتشر میشد و اکنون گردآوری شده و به زودی منتشر میشود. این شاعر همچنین از یک پروژه قدیمی سخن گفت. در این پروژه قرار است کارهای طنز وی بصورت صوتی و تصویری منتشر شود که به دلیل هزینه سنگین مالی، این پروژه هنوز به انجام نرسیده است.
جوادی در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ وضعیت شعر در ایران امروز را چنین بیان کرد: کافی است در رابطه با شعر یک جستجوی کوچک در اینترنت داشته باشید. کشور ما شاعران جوان با استعداد زیادی دارد.
وی در رابطه با اینکه چرا مردم مثل گذشته شعر نمیخوانند؛ اظهار داشت: این مسأله فقط مختص شعر نیست. مردم به چند دلیل عمده کتاب کم میخوانند. تیراژ کتابهای شعر پایین آمده و دلیلش میتواند این باشد که همه دوست دارند شعر بگویند. اینها پایه و اساس شعر را به درستی نمیشناسند و علاقه دارند که کتاب شعر خود را منتشر کنند. اینها میخواهند غوره نشده؛ مویز شوند. طبیعی است که شاعران هم کار نشر چنین شاعرانی را نمیپذیرند، بعضی ناشران هم در مقابل پول میپذیرند که چنین اشعاری را منتشر کنند.
جوادی ادامه داد: انتشار چنین اشعاری به ادبیات ما لطمه میزند و مردم را دلسرد میکند. وقتی در یک محیط کار از ۱۰۰ نفر؛ ۱۰ نفر دروغگو باشند این تعمیم داده میشود به کل محیط کار. مردم هم وقتی چند کتاب شعر میگیرند و میبینند که اشعار چقدر ضعیف است و هیچ محتوایی ندارد؛ دلسرد میشوند و دیگر کمتر سراغ کتابهای شعر میروند.
این شاعر در رابطه با پایین بودن سرانه مطالعه در ایران اظهار داشت: این مسأله درعین حال که پیچیده است؛ جوابش ساده است. عوامل مختلفی به پایین بودن سرانه مطالعه کمک میکند. مسأله عمده، مسأله معیشت مردم است. مردم برای اینکه به یک رفاه نسبی برسند، ۲ یا ۳ شیفت کار میکنند و همین دغدغه معیشت، ذهن مردم را بهم میریزد و به آنها استرس وارد میکند. کتاب هم نسبت به سایر کالاها از قیمت بالایی برخوردار است. مردم هم با این وضعیتی که وجود دارد وقت و حوصله ندارند.
وی با بیان اینکه برای مطالعه فرهنگسازی نمیشود؛ اظهار داشت: در سریالهای تلویزیونی و فیلمهای سینمایی فرهنگسازی برای کتاب صورت نمیگیرد. همچنین در رسانه ملی و سایر رسانهها هم تبلیغات چندانی برای کتاب و کتابخوانی نمیبینیم.
به گفته این شاعر؛ وارونهنگری فرهنگی باعثپایین آمدن سرانه مطالعه میشود و زمینههای فرهنگی برای این موضوع وجود ندارد. رسانهها قصور میکنند و دولت بیتقصیر نیست.
جوادی ادامه داد: بعضیها نه در دست پدرشان و نه در دست پدربزرگشان کتاب ندیدهاند. اینها ارزشهای دیگری دارند. اینها امتیاز را فقط در این میبینند که پول داشته باشند. انسانهای ناقصالخلقهای هستند که انگار تنها یک بعدشان را رشد کرده باشد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا از دل کارگاههای داستاننویسی و شعر هنرمندی میتواند خارج شود یا خیر گفت: بله میتواند. اما خلاقیت هنری چیزی نیست که در کلاس درس بتوان آن را آموخت. هیچ دانشگاه و کارگاهی هنرمند بیرون نمیدهد مگر آنهایی که ذاتاً دارای استعداد و خلاقیت هستند. این افراد با ورود به کلاسها و کارگاههای هنری میتوانند استعدادهای خود را شکوفا کنند و پرورش دهند. آنچه خداوند به هنرمند عطا میکند، مواد اولیه است. این هنرمند است که میتواند با ورود به کلاسهای آموزشی این مواد اولیه را در جهت پرورش خلاقیت خود به کار ببرد و در جلسات متعدد، مسلح به استخراج هنر شود.
جوادی با اشاره به اینکه امیدوارم وضعیت در وزارت ارشاد خوب پیش برود؛ اظهار داشت: من از زمانی که دولت روحانی روی کار آمده است اثر جدیدی به ارشاد ندادم. مجموعه طنزم اولین کاری است که در این دولت میخواهم به ارشاد تحویل دهم. وزیر و رییسجمهور عوض شده ولی آن آدمها با تفکری که برای این امر پرورش یافته؛ سرجایشان هستند.
وی با اشاره به اینکه ممیزی را قبول ندارم؛ گفت: یکی از آسیبهای حوزه فرهنگ، ممیزی است. باید اهل فرهنگ به دیگران بگویند که چه کنند. حتی سیاسیون باید از اهالی فرهنگ سمت و سو بگیرند نه اینکه آنها خط مشی اهل قلم و فرهنگ را نشان دهند. یادم است روزی به وزارت ارشاد رفته بودم که دیدم باستانی پاریزی، عصا به دست، در راهروها قدم میزند. بابت این وضوع بسیار متأثر شدم. وقتی به بزرگان فرهنگ احترام نگذارند نشانه این است که آن آدمها اهلیت فرهنگی ندارند. اگر در هر کشور دیگری این اتفاق افتاده بود که یک پیشکسوت و بزرگ ادب و فرهنگ را که تمام عمر خود را در راه فرهنگ این مرز و بوم تلاش کرده را با عصا به وزارت ارشاد کشانده باشند، کافی بود که یک عکس از او در نشریات به چاپ میرسید. در این صورت کار به جایی میکشید که وزیر مجبور به استعفا میشد.
این شاعر در پایان افزود: با تغییر وزیر و رییسجمهور، طرز تفکر آدمهایی که حقوق میگیرند و دغدغه فرهنگی ندارند، عوض نمیشود.