غلامرضا امامی:
جایزه مهم نیست؛ مردم اصلاند
دوره هفتم جایزه جلال از این جهت متفاوت بود که صداهای گوناگون در آن شنیده شد / کتابی توسط مردم خوانده شود و در یادها بماند؛ برنده است. جلال هم از هیچکس جایزهای نگرفت اما کتابهایش در روزگار خودش و پس از آن خوانندگان فراوانی داشت.
جایزه ادبی جلال که از سال ۱۳۸۷ و با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز به کار کرد به پله هفتم رسید. در هفتمین دوره جایزه ادبی جلال برخلاف شش دوره برگزار شده قبلی که داوران؛ هیچکدام از آثار را «شایسته تقدیر» و اعطای ۱۱۰ سکه نمیدانستند و به جز دوره چهارم که رمان پنج جلدی «جاده جنگ» منصور انوری ۱۱۰ سکه بهار آزادی را نصیب نویسندهاش کرد؛ پنج اثر به عنوان آثار برگزیده معرفی شدند.
غلامرضا امامی(نویسنده، مترجم و منتقد ادبی) تغییر روال در نوع نگاه داروان و مستقل بودن نسبی داوریها در دوره هفتم این جایزه را امیدی برای آشتی دادن دوباره مردم با کتاب میداند. او در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ اظهار داشت: شخصا نمیتوانم درباره آثار شرکت داده شده در این دوره نظری داشته باشم چون تنها تعدادی از این کتابها را خواندهام، اما آنچه که مهم است و جای خوشحالی دارد؛ این است که در دوره هفتم اسم بسیاری از نویسندگان و قلمبدستان در آثار شرکت داده شده؛ شنیده میشود و به نظر میرسد تنوع سلیقه و مستقل بودن در داوریهای این دوره دیده میشود.
وی در ادامه افزود: دوره هفتم جایزه جلال از این جهت متفاوت و متمایز بود که صداهای گوناگون امکان شنیده شدن پیدا کردند. اگر جایزه هم نگرفتند خیلی مهم نیست. درواقع داوران اصلی مردم هستند و چنانچه کتابی توسط مردم خوانده شود و در یادها بماند دیگر جایزه بردن و نبردنش فرق چندانی نمیکند. همانطور که جلال از هیچکس جایزهای نگرفت اما کتابهایش در روزگار خودش و پس از آن خوانندگان فراوانی داشت. در همین جایزه ادبی جلال هم تنها برندهای که اعلام شد و جایزه برد چقدر با استقبال مخاطبان روبرو شد؟ چند درصد مردم رغبتی برای خواندن کتاب برنده پیدا کردند؟ پس اصل داوری را مردم و مخاطبان میکنند.
امامی در رابطه با تاثیر دولتی یا مستقل بودن در تاثیرگذاری آن میان مردم گفت: مسئلهای مهمتر از دولتی بودن یا مستقل بودن یک جایزه ادبی وجود دارد و آن هم خود کتاب و داستان است. حتی نویسنده هم در ردههای بعدی اهمیت جای میگیرد. در اصل نباید مهم باشد که نویسنده چه علایق یا نگرش سیاسی و اجتماعی دارد و همانطور مولا علی(ع) گفته است «ببین چه میگوید نه اینکه چه کسی میگوید» تنها محتوی و کیفیت یک اثر ادبی باید مورد داوری قرار بگیرد نه شخصیت و گرایشهای نویسندهاش.
این منتقد ادبی با اشاره به میزان و مبلغ جایزه جلال که این جایزه را گرانترین جایزه ادبی کشور کرده است؛ بیان کرد: شاید اگر این تعداد سکه را میان تمام برگریدگان مراحل نهایی تقسیم کنند و هرکدام از این پنج بخش بتوانند میزانی از این جایزه را دریافت کنند بهتر و منطقیتر خواهد بود. نکته جالب دیگر سکههای جلال در این دوره تقبل بخش بزرگی از تامین اعتبار آن توسط شهرداری است. وزارت ارشاد خود را متولی برگزاری این جایزه ادبی میداند اما هزینه جایزه را شهرداری میپردازد! حالا که شهرداری میخواهد کار فرهنگی کند و ظاهرا بودجه هم دارد بیاید و به صورت ثابت مبالغی را برای تامین و تجهیز کتابخانههای عمومی شهر اختصاص دهد تا کمکی باشد برای بهتر شدن کتابخوانی در کشور. در میان این آثار برگزیده یا آثار شرکت داده شده شاهد تیرازهای ۵۰۰تایی هستیم که مایه تاسف است.
امامی در پایان گفت: چقدر خوب میشود که مثل جوایز معتبر ادبی در دنیا داوریها و دلایل برگزیده شدن یا نشدن آثار به صورت شفاف و روشن با جامعه کتابخوان در میان گذاشته شود. البته اینکه در این دوره لیست کتابها و نام داروان اعلام شد؛ میتواند مسئولیت پاسخگویی داوران را نسبت به انتخاب برگزیدهها بالا ببرد.