معاون امور فرهنگی:
کتابخانه‌های خانگی فرصتی برای کنش‌های اجتماعی سالم هستند
کتابخانه‌های خانگی فرصتی هستند که نسل فردای ما کنشگر اجتماعی باشند آن هم در دوره ای که نوجوانان و جوانان ما یا درونگرای انزواطلب هستند یا کنشگر پرخاشگر.
مراسم اختتامیه سومین جشنواره کتابخانه‌های خانگی و مجتمع‌های مسکونی عصر روز گذشته(۱ آذر) با حضور سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران و جمعی از نویسندگان و اهالی فرهنگ در ایوان شمس برگزار شد.
به گزارش ایلنا؛ سیدعباس صالحی با اشاره به پیشنیه کتابخانه‌های خانگی گفت: کتابخانه‌ها در تاریخ فرهنگ ایران نقش مهم و بسزایی داشتند. کتابخانه‌های حکومتی چون کتابخانه خلفای فاطمی نیز از دیگر کتابخانه‌های خانگی نیز به شمار می‌رفتند. ما کتابخانه‌های آموزشی نیز داشته‌ایم که نمونه آن را در ربع رشیدی و رصدخانه مراغه می‌توان یافت.
وی افزود: کارکرد کتابخانه‌های شخصی بسیار متنوع بودند. این کتابخانه‌ها نوعی فضا برای مشاوره افراد با یکدیگر به حساب می‌آمدند و گعده‌هایی با محور کتاب را تشکیل می‌دادند. کتابخانه‌های شخصی به گونه‌ای پاتوق فرهنگی محسوب می‌شدند و کتابخانه‌داران تنها به داد و ستد کتاب نمی‌پرداختند بلکه دور هم می‌نشستند و درباره کتاب گپ می‌زدند.
صالحی یکی دیگر از کارکردهای کتابخانه‌های شخصی را حفظ نسخ خطی دانست و افزود: ما در آن زمان موزه نداشتیم. موزه به دوره مدرن و روزگار معاصر تعلق دارد بنابراین کتابخانه‌های شخصی مکانی برای نگهداری نسخه‌های خطی بوده و یکی از مهمترین کارکردهایشان حفظ فرهنگ مکتوب بوده است. امروز کتابخانه‌های خانگی علاوه بر این کارکردها، کارکردهای جدید دیگری هم دارند.
وی ادامه داد: کتابخانه‌های خانگی در دوره معاصر موجب گسترش فضای فرهنگی شده‌اند. جوانان، نوجوانان و کودکان باید فرصت کنش‌های اجتماعی سالم را داشته باشند و کنش اجتماعی بر محور کتاب سالم‌ترین آن‌هاست. کتابخانه‌های خانگی فرصتی هستند که نسل فردای ما کنشگر اجتماعی باشند آن هم در دوره ای که نوجوانان و جوانان ما یا درونگرای انزواطلب هستند یا کنشگر پرخاشگر.
صالحی ارتباط سازی اجتماعی را یکی دیگر از کارکردهای کتابخانه‌های خانگی دانست و گفت: کتابخانه‌های خانگی در دوره معاصر فرصت ارتباط سازی اجتماعی را فراهم می‌آورند آن هم در دورانی که آدمها هر روز بیشتر از دیروز از هم فاصله می گیرند و گاهی بهانه‌ای برای مارجعه با یکدیگر پیدا نمی‌کنند. کتابخانه‌های خانگی این بهانه را در اختیار آدمها می‌گذارد و رشته‌ای را برای ارتباط آدمها با یکدیگر پدید می‌آورد.
صالحی دسترسی ارزان به کتاب را یکی دیگر از ویژگی‌های خوب کتابخانه های خانگی برشمرد و گفت: دسترسی به این کتابخانه‌ها آسان است پس در وقت و انرژی آدمها صرفه جویی می‌شود از طرفی امانت گرفتن کتاب هزینه‌های خرید را پائین می‌آورد. پس ما وجود کتابخانه‌های خانگی را که به صورت خودجوش شکل می گیرند ارج می‌نهیم.
احمد مسجد جامعی نیز اظهار کرد: فعالیت‌های این چنینی خودجوش است و عقبه دولتی ندارد، اما سابقه کهن و دیرپایی در محله‌ها دارد. شهرسازی جدید شرایط اجتماعی را هم تغییر داده و آسیب‌هایی هم به وجود آمده است. در همه دنیا تجربه‌های برای مدیریت فضاهای مدرن وجود دارد. کتابخانه می‌تواند در این شرایط کارکرد اجتماعی داشته باشد چرا که کتاب می‌تواند انسجام‌بخش باشد و انسان‌ها را به هم نزدیک کند.
وی با بیان اینکه کتابخانه، محلی برای گسترش علم و دانایی است؛ اظهار کرد: دانایی باعثایجاد نشاط و شادی می‌شود و این چیزی است که جامعه ما واقعا به آن احتیاج دارد. کتاب پیوندی بین افراد ایجاد می‌کند که استوار است و این نکته‌ای است که تمدن ما مبتنی بر آن است.
مسجدجامعی ابراز امیدواری کرد شرایطی ایجاد شود که ساخت کتابخانه در مجتمع‌های مسکونی و شهرک‌ها الزامی شود، روزی به نام ناشران به تقویم اضافه شود و امکان دسترسی ارزان به کتاب ممکن شود.
فریدون عموزاده خلیلی، رییس هیات‌مدیره انجمن ناشران و نویسندگان کودک و نوجوان نیز در این مراسم گفت: این روزها رسانه‌های دیگر وارد عرصه شده‌اند و فضای اجتماعی را در سیطره خود درآورده‌اند و این باعثشده عده‌ای نگران از بین رفتن کتاب‌های کاغذی باشند. با این حال بر اساس آمارهایی که در دنیا وجود دارد کتاب هنوز جایگاه خودش را حفظ کرده است.
عموزاده خلیلی با اشاره به لزوم ایجاد کتابخانه‌های خانگی گفت: دنیای امروز ما به سمت فردگرایی حرکت می‌کند، رسانه‌های جدید آدمها را تنهاتر از قبل کردند و علاوه بر آن، روحیه همیاری و همبستگی را تضعیف کردند. در چنین زمانه‌ای که فرصت فکر کردن به جمع و مشارکت را نداریم، داشتن کتابخانه خانگی می‌تواند ما را امیدوار کند.
او اضافه کرد: استفاده از کتابخانه‌های خانگی علاوه بر تقویت روحیه جمعی، خبر از وجود اعتماد عمومی می‌دهد که جامعه امروز ما واقعا به آن نیاز دارد. کتاب این ظرفیت را دارد که اعتماد و همبستگی عمومی را تقویت کند و تنها روشی است که می‌تواند به لایه‌های پایینی اجتماع هم نفوذ کند.
سومین جشنواره کتابخانه‌های خانگی با معرفی ۱۰ برگزیده موسس کتابخانه خانگی در شهرها و روستاهای مختلف کشور به کار خود پایان داد. برگزیدگان از میان ۵۶ کتابخانه‌های که در جشنواره شرکت کرده و ۲۰ کتابخانه‌ای که به مرحله دوم داوری راه پیدا کرده بودند انتخاب شدند.
