جواد محقق:
آمارهای کتابخوانی در ایران، سیاهنمایی است
آماری که ارایه میشود براساس حجم مراجعات به کتابخانههای عمومی است، درحالیکه اغلب مردم در خانههایشان کتابخانه شخصی دارند و مرجعی هم نیست که میزان مطالعه آنها را تخمین بزند یا برآورد کند.
«ایران از نظر تولید کتاب جزو ۱۰ کشور برتر دنیاست و آمارهای غیرواقعی که در زمینه کتابخوانی در جامعه منتشر میشود، خود عاملی است که میتواند منجر به دوری مردم از کتاب و مطالعه شود.»
به گزارش ایلنا، جواد محقق(نویسنده و پژوهشگر)، برگزاری جشنوارههایی همچون جشنواره کتابخانههای خانگی را اقدامی خوب و ارزنده در جهت ترویج فرهنگ مطالعه دانست و گفت: «خیلیها تصور میکنند کتاب در ایران جایگاهی ندارد و مردم چندان کتاب نمیخوانند؛ اما من با این نظر مخالفم. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ما اصلا جریانی به عنوان نویسندگان کودک و نوجوان نداشتیم و فقط تکچهرههایی بودند که در این عرصه فعالیت میکردند؛ اما امروز میبینیم که تنها انجمنی مثل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بیش از ۴۰۰ عضو دارد.»
وی ادامه داد: «اگر کتاب فروش نمیرود و مردم کتاب نمیخوانند، چهطور تعداد ناشران روزبهروز در حال افزایش است؟ قبل از انقلاب تعداد کتابهایی که هر سال منتشر میشد کمتر از ۲۵۰۰ عنوان بود. این عدد امروز به ۷۰هزار عنوان در سال رسیده است. یعنی آمار انتشار کتاب در کشور در حالیکه جمعیت ۲ برابر شده، ۲۸ برابر افزایش داشته است.»
محقق با تاکید بر اینکه هنوز با شرایط آرمانی فاصله داریم، گفت: «امیدواریم که شرایطمان در زمینه کتابخوانی روز به روز بهتر شود؛ اما واقعیت این است که ما از نظر تولید کتاب جزو ۱۰ کشور برتر دنیا هستیم و صحبتهایی از این دست یا آمارهای غیرواقعی که در زمینه کتابخوانی در جامعه منتشر میشود، خود عاملی است که میتواندمنجر به دوری مردم از کتاب و مطالعه شود. چون وقتی مردم میشنوند که کسی در جامعه کتاب نمیخواند، اهمیت موضوع برایشان کمرنگ میشود و فکر میکنند وقتی کسی کتاب نمیخواند، لزومی ندارد آنها هم به مطالعه بپردازند.»
وی آمار ارایه شده در خصوص سرانه مطالعه در کشور را نوعی سیاهنمایی خواند و افزود: «وضعیت ما در مقایسه با کشورهایی همچون ترکیه که به نوعی دروازه اروپا محسوب میشود یا کشور مصر بسیار بهتر است. پیشینه تاریخی ترکیه اگر بیشتر از ایران نباشد، کمتر نیست؛ اما نصف ایران هم کتاب تولید نمیکند. اگر مردم ایران کتاب نمیخوانند پس این حجم از تولید کتاب چه توجیهی دارد؟»
این نویسنده ادامه داد: «آماری که ارایه میشود بر اساس حجم مراجعات به کتابخانههای عمومی است، در حالیکه اغلب مردم در خانههایشان کتابخانه شخصی دارند و مرجعی هم نیست که میزان مطالعه آنها را تخمین بزند یا برآورد کند. خود من هفتهزار جلد کتاب در منزل دارم؛ اما چه کسی از میزان مطالعه من خبر دارد؟ متاسفانه آماری که ارایه و در رسانهها نیز مطرح میشود، بیشتر در جهت اهداف سیاسی و اتهامزنی به یکدیگر به کار میرود و چندان عینی و دقیق نیست.»
محقق؛ رونق بخشیدن به کتابخانههای خانگی را اقدامی ارزنده توصیف کرد و افزود: «هرکاری که برای افزایش ارتباط مردم با کتاب انجام دهیم، خوب و مفید است. اگر بتوانیم کتابخانههای شخصی را در مجتمعهای آپارتمانی فعال کنیم و گسترش دهیم، به نفع فرهنگ مطالعه کار کردیم.»
سومین جشنواره کتابخانههای خانگی و مجتمعهای مسکونی ازسوی انجمن نویسندگان کودک ونوجوان باهمکاری ادارهٔ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران در حال برگزاری است و اختتامیه این دوره از جشنواره روز ۱ آذر ۱۳۹۳ در تالار مجتمع فرهنگی هنری ایوان شمس تهران برگزار میشود.