باید فرهنگ عاشورا معاصرسازی شود

نشست خبری دومین جایزه هنر و ادبیات محتشم امروز صبح ۴ آبان ماه در محل معاونت هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا در این نشست محمد حسین اسماعیلی معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، ضمن عرض تسلیت ماه محرم گفت: هدف ما در این جشنواره این است که فرهنگ عاشورایی را گسترش دهیم. نگاه ما این است که تمام برنامه‌هایی که برگزار می‌شوند خروجی مشخصی داشته باشند و در حقیقت یک جریان به وجود بیاورند. امیدوارم جایزه ادبی محتشم به یک جریان ادبی تبدیل شود.

وی ادامه داد: سال قبل جشنواره تنها در بخش شعر بود ولی امسال به شعر، هنرهای تجسمی و بخش مکتوب گسترش پیدا کرده. امیدوارم گام‌هایی که امسال برمی‌داریم ما را به این سمت هدایت کند که اینجایزه در سطح کمی و کیفی بالاتری برگزار شود.

اسماعیلی اهداف جشنواره را چنین بیان کرد:
بسط و ترویج فرهنگ عاشورایی بر جامعه
بهره گیری از هنر، برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر عاشورا
تشویق و بهره‌گیری ازهنرمندان برای ترویج این فرهنگ
توسعه و ترویج عاشورا در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از پتانسیل‌های نوین.

اسماعیلی در پاسخ به این سوال که چرا این جشنواره در بخش تئا‌تر و فیلمنامه‌نویسی حرکتی انجام نداده گفت: ما به صورت گام به گام پیش می‌رویم. در بخش نمایش سال گذشته حرکتی را آغاز کردیم که در نقاط مختلف تهران اجرا شد و با استقبال هم روبه رو بود. امسال هم تصمیمان بر این است که نه فقط در تهران بلکه در شهرستا‌ن‌های تهران هم این برنامه را در ماه محرم اجرا کنیم. در اینجایزه بخشی به تئا‌تر و فیلمنامه‌نویسی اختصاص داده نشده ان‌شاالله در سال‌های بعد این بخش را نیز اضافه خواهیم کرد.

محمد محمودی کیا، دبیر اجرایی دومین جشنواره هنر و ادبیات محتشم، در ادامه نشست اظهار داشت: برنامه محتشم از دو دوره قبل به یازده قسمت گسترش پیدا کرد. در دو بخش اصلی اعلام فراخوان شده و از دوستان دعوت به عمل آوردیم. بخش مکتوب، شامل کتاب، پایان نامه و داستان کوتاه است. در بخش هنرهای تجسمی، عکس، پوس‌تر، نگارگری، نقاشی و نقاشی خط را داریم.

به گفته محمودی کیا داوران در بخش‌های مختلف به شرح زیر است.
بخش پوس‌تر: بهرام کلهر نیاٰ، کوروش پارسانژاد و مهدی حاجی محمدی فریمانی
بخش نقاشی: مرتضی گودرزی دیباج، محمدرضا فیروزه‌ای
بخش تصویرسازی: کیانوش غریب‌پور و هدی حدادی
بخش خط نقاشی: عین‌الدین صادق زاد و داوود فرشباف لواسانی
بخش عکس: داریوش محمدخانی، محمد مهدی رحیمیان، علیرضا کریمی سارمی، مجید ناگهی و آقای سلیمانی
بخش فیلم: ابولفضل جلیلی و انسیه شاه حسینی
بخش مکتوب: محمد اسفندیاری

به گفته وی تمام دریافت‌ها از طریق دبیرخانه صورت می‌گیرد و قبل از داوری نهایی، شرکت‌کنندگان می‌توانند از سایت mohtashamaward. ir اطلاعات لازم را دریافت کنند.

محمودی کیا اظهار داشت: تا پایان ماه محرم دبیرخانه آثار را دریافت می‌کند. هفته اول صفر آثار ارزیابی می‌شود و در هفته دوم بخش اکران فیلم و نمایش عکس خواهیم داشت. در هفته چهارم ماه صفر برنامه اختتامیه این دوره و فراخوان برای سومین دوره جایزه ادبی هنری محتشم را خواهیم داشت.

اسفندیاری داور بخش آثار مکتوب در ادامه این نشست اظهار داشت: جایزه هنر و ادبیات محتشم دامنه‌اش گسترده‌تر شده و به گونه‌ای وارد ادبیات و فرهنگ ما شده است.

وی در رابطه با آثار مکتوب بیان کرد: از گذشتگان خود درباره امام حسین کتاب مستقل کم داریم. از هزار سال تاریخ اول اسلام حدوداً ۱۰ کتاب مستقل داریم. چیزی که بیشتر برای ما ارزش دارد آثار قرن چهاردهم است. در این قرن امام حسین(ع) کشف مجدد شد. آثار پر برگ و باری درباره ایشان تألیف شده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی امام حسین(ع) در کانون توجه شاعران و نویسندگان و دانشمندان قرار گرفت.

اسفندیاری ادامه داد: باید در حوزه مکتوب کارهای بیشتری صورت بگیرد. آثار مکتوب دستمایه‌ای می‌شود برای آثار هنری دیگر. امیدوارم داوری‌های علمی، به صورت سنجشی و سخت‌گیری علمی صورت بگیرد. کسی که آثارش ضیعف است نباید به عنوان یک اثر خوب معرفی شود چرا که این فرد دچار یک غرور کاذب می‌شود و همین‌طور یک اثر برجسته نباید به عنوان یک اثر ضعیف معرفی شود و در ‌‌نهایت در داوری‌ها نباید حق کسی پایمال شود.

قریب‌پور، داور بخش تصویر‌گری اظهار داشت: سابقهٔ تصویری بسیار درخشانی بعد از دورهٔ زند و افشار یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی است. اوایل شکل‌گیری اسلام به دلیل اینکه از تصویر، پرهیز می‌شد ما آثار چندانی در این زمینه نداریم. تنها واقعه‌ تاریخ اسلام که در همه رشته‌های هنری آثار درخشانی به وجود آورده همین حادثه کربلاست.

وی افزود: موضوع رشادت امام حسین پر از ظرفیت‌هایی است که به فرهنگ جهانی نزدیک است. جدا از اهمیت مذهبی این واقعه از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد. امیداوارم کارهای خوبی در این زمینه به جشنواره تحویل داده شود. باید به سمت یک تحول جدید در هنر تصویرگری برویم.

قریب‌پور با اشاره به این موضوع که در ما در اسلام با ممنوعیت چهره اولیاء مواجه بودیم گفت: ما سندی از این دوره تاریخی نداریم. چیزی که به اسم تصویر ذهنی داریم وقتی خلق می‌شود دیگر تغییرناپذیر است. اگر یک چهره را به عنوان یکی از اولیاء معرفی کنیم این در ذهن مردم باقی می‌ماند.

وی ادامه داد: این ممنوعیت یک ممنوعیت فرهنگی است. در یران به دلیل شیعه مذهب بودن تصویرگری راحت‌تر بوده. در چاپ سنگی چهره ابولفضل(ع) را داریم اما از امام حسین‌(ع) تصویری نداریم. این در هاله‌ای از تقدس بودن بخشی از زیبا‌شناسی فرهنگی ماست.

ابولفضل جلیلی، داور بخش فیلم جشنواره، با ابراز علاقه به امام حسین و اهل بیت گفت: باید در واقعه عاشورا معرفت سنجی کنیم. باید این سوال را از خودمان بپرسیم که آیا در این جشنواره به دنبال معرفت هستیم؟ و آیا در پی برگزاری چنین جشنواره‌ای هستیم؟ ما همه در ظاهر به امام حسین وفاداریم و در عزاداری‌ها شرکت می‌کنیم اما آیا واقعاً و در ذات خویش به او و راهش وفادار هستیم؟ من تا امروز نمی‌دانستم که داور جشنواره هستم وقتی به من پیشنهاد شد که در این نشست شرکت کنم گفتم هر کاری که برای امام حسین باشد از جان و دل انجام می‌دهم.

وی ادامه داد: اگر چنین است همه با هم جلو می‌رویم. اگر هدف، معرفت امام حسین باشد کار بسیار ارزنده‌ای است اما اگر هدف تنها جشنواره و توجه به اعداد و ارقام جایزه‌ها باشد کار بیهوده‌ای صورت گرفته.

مرتضی گودرزی دیباج در پایان اظهار داشت: قرار است اینجایزه به گسترش فرهنگ عاشورایی کمک کند. دلیل اینکه می‌گویند فرهنگ عاشورا را زنده دارید این است که باید این فرهنگ را معاصر سازی کنیم. توصیه‌ام به هنرمندان این است که آثاری تولید کنند که نگاهی کاربردی به آن داشته باشند. هنرمندان باید به سمت مطالعه و خوانش مجدد فرهنگ عاشورا بروند و فقط به شب عاشورا اکتفا نکنند که فرهنگ عاشورا فرهنگ بسیار گسترده‌ای است.