گرافیک ایران به سرعت در حال پیشروی است

ایلنا: پویا جهانشاهی از مدرسان گرافیک در دانشگاه هنر و طراحی لاگونا» آمریکا معتقد است وضعیت گرافیک و به ویژه تایپوگرافی در ایران به سرعت در حال پیشرفت است.
به گزارش ایلنا، نشست بررسی تحولات تایپوگرافی با نگاهی به ظهور انقلاب دیجیتال در آمریکا با سخنرانی پویا جهانشاهی عصر روز گذشته ۴ مردادماه در گالری ایده برگزار شد.
در ابتدای این نشست جهانشاهی با اشاره به تاریخ ظهور تایپوگرافی گفت: استفاده حروف در دوران مدرنیته و با متال تایپ در عرصه گرافیک و دیزاین مطرح شد و مکتب سوئیسی در اروپا به شکل گسترده‌ای توانست تایپوگرافی را به عرصه دیزاین بیاورد. در این شکل تایپوگرافی، حروف به صورت برچسب و یا عکاسی شده بریده می‌شدند و در کنار هم چیده می‌شدند. مشکل این نوع تایپوگرافی این بود که همواره به شکل مستطیل و به صورت افقی یا عمودی ارائه می‌شدند که دلیل این موضوع نیز به نبود تکنولوژی باز می‌گشت.
وی با اشاره به ظهور عصر دیجیتال گفت: با ساخت «اپل مکینتاش» تایپوگافی در آمریکا دچار تحولات عظیمی شد. به وسیله تایپ به صورت دیجیتال، حال این فرصت فراهم شده بود که بتوان در اندازه، نوع چیدمان و رنگ حروف تغییراتی را ایجاد کرد و به این صورت به یکباره تایپوگرافی به شکل جدی وارد معادلات گرافیک و دیزاین شد.
وی افزود: اما روند رشد تایپوگرافی با توجه به فرهنگ معاصر و ظهور پدیده‌ای همچون رایانه به شکل آزمون و خطا به پیش رفت و اشخاص مختلفی بر روی پویایی و تفکرات جدید در عرصه تایپوگرافی تاثیر گذاشتند.
این گرافیست در ادامه به معرفی برخی از هنرمندان و مجلات تاثیرگذار بر رشد هنر تایپوگرافی پرداخت و گفت: مجله امیگره (Emigre magazine) به وسیله رودی وندرلنس (Rudy VanderLans) و همسرش سوزان لیکو (Zuzana Licko) در دهه ۸۰ و همزمان با تولید «اپل مکینتاش» تجربیاتی را آغاز کرد و سعی کرد در فرهنگ معاصر نوعی دیزاین و گرافیک را به صورت آزمون و خطا به پیش ببرد. این مجله در هر بار عرضه به یک صورت جدید و با تایپوگرافی جدید ارائه می‌شد و جایگاه تاثیرگذاری در عرصه تایپوگرافی دارد.
جهانشاهی در ادامه از اد فلا (Edward fella)، دیوید کارسن (divid carson)، نویل برودی (Neville brody)، اسکات ماکلا (scott makela)، جفری کیدی (Jeffery keedy)، به عنوان تاثیرگزار‌ترین طراحانی که بر سیر تکاملی تایپوگرافی نقش به سزایی داشتند، نام برد و نمونه‌ای از آثار این هنرمندان را ارائه داد.
این مدرس گرافیک در آمریکا، در ادامه با اشاره به اندیشه تحول در عرصه تایپوگرافی، گفت: بازی با کلمات و چیدمان آن‌ها برای بیان احساسات تصویری اندیشه‌ای بود که تایپوگرافیست‌ها به دنبال آن بودند، البته نه به صورت علمی بلکه با روش آزمون و خطا سیر تکوینی این هنر را پایه‌گذاری کردند. البته نگاه به تحولات این دوران نشان می‌دهد معنا برای تایپوگرافیست‌ها بسیار مهم بود، معنایی که از سیاست، مسائل اجتماعی، فرهنگی و... سخن به میان بیاورد تا هنر را پاپیلار کند و بتواند در اعتراضات اجتماعی و فرهنگی نقش بازی کند.
جهانشاهی همچنین با اشاره به هنر گرافیک در ایران و تحولات جهانی این هنر گفت: از لحاظ تاریخی سیر تحولی هنر گرافیک و به خصوص تایپوگرافی فاصله چندانی با گرافیک ایران ندارد و بر همین اساس گرافیک در ایران چیزی کم از جهان معاصر ندارد. امروز گرافیک ایران به سرعت در حال پیشروی است و رو به جلو در حرکت است.
وی همچنین با اشاره به هنر گرافیک در سطح جامعه ایران گفت: امروزه در جامعه ایران فضای گفت‌و‌گو برای گرافیک فراهم شده، امروزه شاهد هستیم که بازرگانی، هنر، دیزاین و.. همه در سطح جامعه حضور دارند و به صورت جدی و با شتابی درست مشغول گفتمان هستند. این در حالی است که در سه دهه پیش ما نمی‌توانستیم آگهی تبلیغاتی داشته باشیم. حال باید در این شرایط زمینه نقد و بررسی نیز فراهم شود تا بدانیم این گفتمان هنر و بازرگانی چه آلودگی‌های محیط زیستی و اغتشاشات بصری بر سطح جامعه دارد.
این طراح در پایان با برشمردن ابعاد دیدگاهی تایپوگرافی درحال حاضر گفت: امروزه تایپوگرافی به رشد خود رسیده و شاهد هستیم تایپ در هنر جایگاه خود را یافته است. ما امروز ۵ دیدگاه را برای تایپوگرافی مطرح می‌دانیم که آن هم براساس نوع خوانا بودن حروف در تایپوگرافی است. براین اساس در شکل اول خوانایی بسیار مهم است، این نوع تایپوگرافی در علائم رانندگی مانند تابلو «ایست» استفاده می‌شود که نیاز به تحلیل ندارد و در نگاه اول خوانش می‌شود. در شکل دوم خوانایی با تامل است مثل تی‌تر روزنامه‌ها، در شکل بعدی این تاکید کمتر می‌شود تا خوانش صورت بگیرد. اما در شکل آخر جنبه خوانش از بین می‌رود و حروف جنبه پازل و ویژوال به خود می‌گیرند، یعنی نمی‌خواهیم که مخاطب خوانش متن کند و بیشتر مدنظر طراح شکل و فرم اثر است.
گالری ایده در راستا طرح مسائل گفتمانی هنر طی نشست‌هایی با اساتید مختلف هنر، سلسله نشست‌هایی را برگزار می‌کند که تاکنون نشست، «می‌نیمالیسم در مد»، «تاریخ هنر جهان»، «انتزاع در نقاشی معاصر» و «نگاهی به تحولات تایپوگرافی در آمریکا» را برگزار کرده است. این گالری پس از ماه مبارک رمضان نشست بررسی «خط در نقاشی ایران» را نیز برگزار خواهد کرد.