پیوند تئاتر با طبقه كارگر؛ /۱
حمید پورآذری: فضای تكراری حاكم بر كارگر با تئاتر تغییر می‌كند
پورآذری: شاید در این شرایط كه كارخانه‌دار برای پرداخت حقوق كارگران خود با مشكل مواجه است؛ كمی سخت باشد به حضور تئاتر در كارخانه و خوراك فرهنگی كارگران خود فكر كند.
ایلنا: حمید پورآذری(كارگردان تئاتر) پیوند بیشتر این هنر و كارگران و خانواده‌های آن‌ها را مشروط به احساس نیاز و درخواست از سوی واحدهای فرهنگی كارخانه‌ها دانست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، این هنرمند عرصه تئاتر؛ حضور هنر نمایش در متن اقشار مختلف و محیط‌های گوناگون را مثبت دانست و گفت: سوال این است كه آیا خود كارخانه‌داران و واحدهای فرهنگی كارخانه‌های بزرگ كشور نیز مایل به چنین رخدادی هستند یا نه؟
او ادامه داد: مطمئن نیستم اما شنیده‌ام در گذشته كارخانه‌ها بودجه‌ای برای فعالیت‌های فرهنگی از این دست داشتند. مثلا بخش فرهنگی كارخانه سایپا در این زمینه فعال بود و اتفاقا از هنرمندان تئاتر هم بودند كه آقای مسعود طیبی پی‌گیری می‌كرد.
پورآذری درباره ارزیابی خود از نتیجه برقراری چنین تعاملی، بیان كرد: در هر صورت هر یك نفر چه به عنوان مخاطب، چه به عنوان فعال هنر نمایش با این رشته وارد ارتباط شود به نفع تئاتر خواهد بود. هنگامی كه چیزی به نفع تئاتر اتفاق بیفتد قطعا به نفع فرهنگ كشور می‌شود.
او با اشاره به اینكه برقراری چنین تعاملی حتی در نوع اجرای نمایش هم تاثیر می‌گذارد، درباره مشكل فضای اجرا در كارخانه‌ها، تصریح كرد: ابتدا باید خود مقوله تئاتر و اهمیت آن در كارخانه‌ها جا بیفتد، در هر حال جای اجرا هم پیدا می‌شود اما قبل از آن هنر تئاتر باید بتواند به كارخانه ورود پیدا كرده و خود را به كارگران معرفی كند. البته به این هم اشاره كنم كه نباید تصور كرد این افراد اصلا برخوردی با هنر نداشته یا آگاهی نسبت به آن ندارند. خود من حدود 8سال در كارخانه كار كردم و شاهد بودم بچه‌ها آنجا تئاتر اجرا می‌كردند.
مدیر اجرایی نمایش «شکار روباه» ضمن بیان اینكه تئاتر باید در محل شكل بگیرد، گفت: اگر افراد بیایند، اجرا را ببینند و اشتیاق به ادامه كار پیدا شود مسئله‌ای از نظر محل اجرا وجود نخواهد داشت. چون ما در حالت معمول هم اصلا سالنی برای اجرای خود در اختیار نداریم كه كمبود سالن یا محل مشخصی برای اجرای تئاتر در كارخانه‌ها موجب نگرانی باشد.
این هنرمند با تاكید بر نقش خانه كارگر در این رابطه، اضافه كرد: مدارس و دانشگاه‌های ما هم به زور پلاتویی برای اجرای نمایش در اختیار دارند، پس از این بابت نگرانی وجود نخواهد داشت. به نظر من خانه كارگر به عنوان نهادی مرتبط با كارخانه‌ها و كارگردان باید پیشگام چنین اتفاقی باشد و نخستین جرقه‌های این تعامل فرهنگی باید از سوی خانه كارگر زده شود.
كارگردان نمایش «ساعت بمباران» ارتباط خانه كارگر با روابط عمومی‌ها و بخش فرهنگی كارخانه‌ها را برای برقراری این رابطه ضروری دانست و اظهار داشت: خانه كارگر باید آن‌ها را ترقیب كند برگزاری برنامه‌های فرهنگی و حضور نمایش را در كارخانه خود جا بیندازند و سوال كند چنین برنامه‌ای دارند یا خیر و اگر ندارند، چرا؟
پورآذری ایجاد تنوع در برنامه‌ها و فضای تكراری حاكم بر كارگر را یكی از ویژگی‌های حضور هنر نمایش در كارخانه‌ها دانست و گفت: چنین اتفاقی موجب ایجاد نشاط بیشتر در نیروی كار می‌شود، چرا كه شما فرض كنید كارگر باید ساعت 5صبح سوار سرویس شود، به كارخانه برود، در این بین احیانا نانی تهیه كند و همراه با همكاران خود صبحانه‌ای بخورد و تا ظهر كار كند. بعد ساعت نهار و سپس ادامه كار تا عصر كه به خانه بازگردد و این روند همواره و هر روزه تكرار شود كه بسیار تكراری و سخت است.
او ادامه داد: اما این فضای تكراری هر روزه می‌تواند با حضور تئاتر به چالش كشیده شود و تنوعی به اوضاع ببخشد. این اتفاق در درازمدت موجب تغییر نگاه كارگران در مواجه با امر تولید كالا نیز می‌شود و به نوعی می‌تواند باعث رشد اقتصادی و سیاسی باشد.
كارگردان نمایش «خرس» در پایان، گفت: به نظر من وظیفه همه ما است تلاش كنیم تا چنین اتفاقی بیفتد و اینكه می‌گویند تئاتر هنری برای خواص است حرف درستی نیست، در خاص شدن انسان‌ها منعی وجود ندارد و این گفته را رد می‌كنم. تئاتر یك ابزار موثر برای ارتباط و ارتقاء جامعه است. اما شاید در این شرایط كه كارخانه‌دار برای پرداخت حقوق كارگران خود با مشكل مواجه است كمی سخت باشد به حضور تئاتر در كارخانه و خوراك فرهنگی كارگران خود فكر كند.
