بررسی چند و چون حذف حوزه هنری از اكران فیلم‌ها در گفتگو با حبیب كاوش:
حکومت ملوک‌الطوایفی در ممیزی و اکران
تصمیم گیرنده برای اكران فیلم‌ها؛ صنوف سینمایی و تهیه‌کنندگان فیلم‌ها هستند كه علاقه‌ای به اکران آثارشان در حوزه هنری ندارند. ارشاد نیز نمی‌تواند صاحبان فیلم‌ها را مجبور کند بلكه حوزه باید صاحبان فیلم‌ها را راضی کند.
ایلنا: حبیب کاوش(کارگردان سینما و سخنگوی شورای صنفی نمایش) معتقد است که مشکلاتی که امروز بر سر اکران پیش آمده است؛ ریشه در حوادث و انتخابات سال ۸۸ دارد. کاوش در گفتگو با خبرنگار ایلنا درباره دلایل بوجود آمدن مشکلات امروز برای سینما ایران سخن گفته است:
* آیا ریشه مشکلات امروز سینما ریشه در اکران نوروز ۹۱ دارد واز آن زمان این مشکلات بوجود آمده است و دلایل آن چیست؟
__ اگر بخواهیم دقیق و آسیب‌شناسانه به وضعیت امروز اکران و مشکلات بوجود آمده بپردازیم؛ باید کمی به عقب بازگردیم یعنی به انتخابات سال ۸۸ و حوادث بعد از آن. در جریان انتخابات سال ۸۸ یک جناح تصور می‌کرد که پیروز انتخابات است و به همین دلیل برای خود حتی برنامه‌ریزی کرده بود که چه فردی وزیر ارشاد و معاون سینمایی بشود اما زمانی که جناح رقیب پیروز شد و وزیر ارشاد و معاون سینمایی براساس سلیقه آن‌ها انتخاب نشد، شروع به سنگ اندازی و چوب لای چرخ گذاشتن کرد و آرام آرام غرولند‌ها و همکاری نکردن‌ها شروع شد و مخالفان آرام آرام وضعیت خود را مشخص کردند و درخانه سینما حضور پیدا کردند و خانه سینما به سنگر مبارزه علیه جواد شمقدری و معاونت سینمایی تبدیل شد.
* اما درگیری خانه سینما و معاونت سینمایی بیشتر برسر فعالیت خانه سینما بود و خانه سینما هیچ دخالتی در اکران نداشت؟
__ جدل خانه سینما و معاونت سینمایی ادامه داشت تا جایی که حتی به جشنواره فیلم فجر در سال ۹۰ نیز کشیده شد. یک روز در یکی از برنامه‌های هفت سینمایی و در روزهای پایانی جشنواره درحالیکه جواد شمقدری در برنامه حضور دارد؛ منوچهر محمدی به روی خط می‌آید و از شمقدری ایراد می‌گیرد که این چه جشنوراه‌ای است که شما برگزار می‌کنید و بیش از ۱۵ فیلم درباره خیانت ساخته شده و این جشنواره برای سینمای ایران خوب نیست.
* یعنی سنگ بنای آشفتگی دراکران از جشنواره فیلم فجر در سال ۹۰آغاز شد؟
__ بله دقیقا و کاملا هم عمدی این کار صورت گرفت زیرا یک تهیه‌کننده آن هم تهیه‌کننده‌ای که داناست و مشکلات را می‌داند نباید مانند یک ممیز حرف بزند و در حوزه ممیزی وارد شود. پس اگر یک چنین فردی اینگونه حرف می‌زند معلوم است کاملا آگاهانه و با هدف قبلی حرف خود را می‌زند. این حرف مانند رها کردن یک سنگ از بالای کوه پر از برف به پایین بود. و بعد از آن بسیاری از سایت‌ها شروع کردند نوشتن در این باره که چرا فیلمهایی درباره خیانت ساخته شده است و همینطور تا نوروز ۹۱ ادامه داشت و مشکلات اکران در نوروز ۹۱ بوجود آمد.
* در اکران نوروزی ولی ابتدا شورای صنفی نمایش دعوا را با حوزه هنری به دلیل اکران نکردن فیلم طلا و مس آغاز کرد؟
__ اصلا اینگونه نیست. در نوروز ۹۱ فیلم طلا و مس اصلا پروانه نمایش نداشت و چند ماه بعد پروانه نمایش آن ازسوی ارشاد صادر شد بنابراین شورای صنفی نمایش نمی‌توانست مجوز اکران بدهد زیرا پروانه نمایشی وجود نداشت. از طرف دیگر حوزه هنری بعداز جشنواره فیلم فجر تلاش بسیاری کرده بود تا تعدای از فلیم‌ها همچون گشت ارشاد و زندگی خصوصی را اکران کند زیرا می‌دانست که فروش خوبی خواهند داشت اما قبل از اینکه فیلم‌ها اکران و دیده شوند تعدای از اعضائ انصار حزب الله در جلوی ارشاد تجمع می‌کنند و خواستار اکران نشدن فیلم می‌شوند. بعد مسئله به نماز جمعه کشیده می‌شود و ناگهان حوزه هنری درحالیکه با صاحبان فیلم‌ها قرارداد داشت؛ فیلم‌ها را از روی پرده پایین می‌کشد و می‌گوید که این فیلم‌ها موافق با موازین اسلامی نیست.
* زمانی که فیلم گشت ارشاد و زندگی خصوصی در حوزه اکران نشد؛ فیلم قلاده‌های طلا جایگزین شد، براساس فرضیه شما اگر کسانی که به حوزه هنری خط می‌دادند از شکست خوردگان انتخابات ۸۸ بودند این رفتار حوزه هنری متناقض با این فرضیه می‌شود؟
__ این حرف زمانی درست که طرف مقابل با یک ایدولوژی و دیدگاه مشخص فعالیت کند. وقتی هدف آن‌ها فقط زدن طرف مقابل به هر قیمتی است و اهداف سیاسی دارد و می‌خواهد ارشاد را بکوبد؛ از هر وسیله‌ای و ترفندی استفاده می‌کند. در ادامه نیز تعدادی از مدیران خانه سینما به حوزه هنری آمدند و ادامه اتفاقات با خط دهی آن‌ها صورت گرفت.
* بعد شما حوزه هنری را تحریم کردید و فیلم نداید؟
__ از ابتدا این کار را نکردیم با آن‌ها صحبت کردیم و موضوع را جا انداختیم اما حوزه هنری بازهم قبول نکرد فیلمی را اکران کند و ما بدنبال این کار به سینما آزادای فیلم ندادیم. بعد به ما اعلام شد که موضوع حل شده است و قرار شده که به آن‌ها فیلم بدهیم ولی حوزه هنری باز دوباره این رفتار خود را تا پایان تابستان ادامه داد و فیلم‌های خوابم می‌آید و همه چی آرومه را اکران نکرد. ما هم به همین دلیل اجازه نمایش فیلم کلاه قرمزی و پسر خاله را صادر نکردیم.
* حتی بعد از امضای تفاهمنامه باز این تحریم ادامه داشت؟
__ بعداز این قضایا مدیران سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری با وزیر ارشاد دیدار کردند و یک تفاهمنامه امضا کردند که براساس ماده ۳ آن سینما آزادی از تصمیمات حوزه هنری در بخش اکران مستثنی است و حوزه فقط می‌تواند درباره سینما استقلال اعلام نظر کند ما نیز با امضائ این تفاهم نامه پذیرفتیم و اجازه اکران کلاه قرمزی و پسر خاله را صادر کردیم.
* اما شما بعداز اکران فیلم کلاه قرمزی و پسر خاله دوباره حوزه هنری را تحریم کردید؟
__ به دلیل اینکه حوزه هنری دوباره تعدای از فیلم‌ها را مانند فیلم من همسرش هستم اکران نکرد و باعث اتفاقات ناگواری در بخش اکران شد. درحالیکه در سالهای قبل فیلمسازان برای اکران فیلم‌های خود رقابت می‌کردند اما با این عملکرد حوزه هنری دیگر هیچ فیلمسازی حاضر نبود فیلم خود را نمایش دهد و سینماهای ایران دچار کمبود فیلم شد.
* تاثیری هم در بخش مخاطبان و تولید بوجود آمد؟
__ عملکرد حوزه هنری باعث شد دو بخش اصلی سینمای ایران یعنی مخاطب و تولید دچار ضرر شود و بدنبال آن ریزش مخاطب بوجود آمد. براساس یک آمار از سال ۷۰ الی ۸۹ ریزش تماشاچی در سینما ایران بوجود آمد اما از سال ۸۹ تعداد مخاطبان رشد کرد و درحالیکه فروش فیلم در تهران در سال ۸۹، ۹ میلیارد تومان بود در سال ۹۰ به ۲۲ میلیارد تومان رسید همچنین در بخش تولید نیز تولید فیلم‌ها افت کرد زیرا تماشاگر متوجه شد که فیلمهایی که امروز در حال اکران است؛ فیلمهایی نیست که درد وی را بگوید و از سینما قهر کرد. این رفتار حوزه هنری باعث شد تا ارشاد سختگیری بیشتری درباره فیلم‌ها انجام دهد و در دادن پروانه نمایش و ساخت محکمتر برخورد کند و از طرف دیگر فیلمسازان نیز دچار خودسانسوری شوند نتیجه این عملکرد را امسال در جشنواره فیلم فجر می‌بینیم.
* یعنی ارشاد دربرابر حوزه هنری کوتاه آمد؟
__ یکی از ایرادات این بحث همین کوتاه آمدن ارشاد است. امروز اگر حوزه هنری یا سایر دستگاه‌ها در مسائل اجرایی سینمای ایران دخالت می‌کنند و به نوعی یک حکومت ملوک الطوایفی در بخش ممیزی و اکران بوجود آمده؛ به این دلیل است که متاسفانه ارشاد آنگونه که باید پای مواضع خود ایستادگی نکرد.
* به همین دلیل هم شما خود مقابله با حوزه هنری را شروع کردید؟
__ ما با حوزه دعوا را ادامه ندادیم. زمانی که به این نتیجه رسیدیم که نه حوزه هنری پای تفاهمات خود می‌ایستید و نه ارشاد از ما و سینما حمایت می‌کند و در این میان سینما درحال از بین رفتن است؛ شورای صنفی نمایش تصمیم گرفت تا مشخص نشدن وضعیت دیگر به حوزه هنری و سینما آزادی فیلم ندهد.
* این تصمیم تا چه زمانی پابرجاست یعنی اگر فردا وزیر ارشاد دوباره نامه‌ای به شورا بدهد و شورا به نوعی مجبور شود؛ آیا تحریم برداشته می‌شود؟
__ امروز دیگر حوزه هنری با شورای صنفی نمایش طرف مذاکره نیست بلکه با صنف طرف مذاکره است زمانی که وزیر ارشاد به ما نامه نوشت که تحریم را برداریم شورای صنفی نمایش به احترام نظر وزیر را پذیرفت اما روسای صنوفی که در شورا هستند مانند پخش‌کنندگان و تهیه‌کنندگان و انجمن سینماداران قبول نکردند و امروز آن‌ها به شورا فیلم نمی‌دهند تا شورا اجازه اکران فیلم‌ها را صادر کند از طرف دیگر ترس فیلسمازان از اکران نشدن فیلم‌هایشان در حوزه هنری ریخته است و در نبود سینماهای حوزه هنری؛ سالن‌های سینمایی دیگر به فروش خوبی رسیده‌اند و به نوعی حوزه هنری با این کار خودزنی کرد.
* امکان دارد تا نوروز به حوزه هنری فیلم ندهید؟
__ بله امکان دارد اما دیگر تصمیم گیرنده فقط ما نیسیتم بلکه صنوف سینمایی و تهیه‌کنندگان فیلم‌ها هستند كه علاقه‌ای به اکران فیلم‌هایشان در حوزه هنری ندارند و ارشاد نیز نمی‌تواند صاحبان فیلم‌ها را مجبور کند که فیلمشان را اکران کنند لذا حوزه ابتدا باید صاحبان فیلم‌ها را راضی کند.
