گزارش ایلنا از تعطیلی بازارچه مرزی گمشاد:
۱۵۰ کارگر مرزنشین از دو ماه بیكاری می‌گویند
چكیده: «در حال حاضر تنها در آمد من از محل پرداختی یارانه‌هاست و جز آن درآمد دیگری ندارم/ مادر و پدرم پیر هستند و من نمی‌توانم آن‌ها را رها کنم و برای کار به شهرستان بروم/ خانواده‌ام ۱۳ نفر هستند و برای اینکه زندگیمان را اداره کنیم و برادرانم بتوانند به مدرسه بروند من باید کار کنم.»
تعطیلی بازارچه مرزی گمشاد واقع در سیستان و بلوچستان در حالی وارد شصت و هشتمین روز خود شد که ۱۵۰ کارگر بیکار، نسبت به بی‌توجهی مسئولان به شرایط زندگیشان معترض‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا در سیستان و بلوچستان، از آخرین باری که بازارچه مرزی گمشاد دائر بوده است، بیش از دو ماه می‌گذرد اما تعطیلی این بازارچه منجر به بیکاری ۱۵۰ کارگری که تنها راه تامین مخارج زندگیشان را از این محل تامین می‌کردند شده است.
نادر دهمرده یکی از کارگران بازارچه مرزی گمشاد در مورد بیکاری خود می‌گوید که «دو ماه است منتظر بازگشایی بازارچه هستم، کارگر‌ها به من می‌گویند که می‌خواهیم برویم شهرستان برای کار، ولی من به آن‌ها امید می‌دهم که انشاءالله چند روز دیگر بازهم همگی سر کار می‌رویم، من اکنون هم شرمنده کارگران هستم و هم شرمنده زن و بچه‌ام، از همین جا از آن‌ها طلب بخشش می‌کنم.»
وی در باره میزان دستمزد روزانه کارگران بازارچه مرزی «گمشاد» می‌گوید: «میزان دستمزد هر کارگر بستگی به کامیون‌هایی دارد که وارد بازارچه می‌شوند، یعنی هر چه این ماشین‌ها بیشتر باشد، درآمد ما هم بیشتر است، ولی اگر بخواهم متوسط آن را به شما بگویم، اگر ۶۰ دستگاه کامیون وارد بازارچه شود، برای ما حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان می‌ماند.»
دهمرده در پاسخ به سوال خبرنگار ما در مورد بیمه کارگران این بازارچه گفت: «ما بیمه نیستیم، ولی حدود ۷ یا ۸ ماه قبل مدارکی در این باره به بخشداری داده‌ایم، ولی هنوز از بیمه شدن ما خبری نیست.»
این کارگر در ادامه می‌افزاید: «در حال حاضر تنها در آمد من از محل پرداختی یارانه‌هاست و جز آن درآمد دیگری ندارم، امروز هم که تازه به نیمه ماه رسیده، یارانه‌ها تمام شده است و نمی‌دانم چه باید بکنم.»
او ادامه می‌دهد «ما از مسئولین انتظار داریم، گلایه هم داریم، آن‌ها فکر کرده‌اند که ما در حال حاضر چگونه زندگی می‌کنیم؟ یک روز بیاییند و در این منطقه زندگی کنند بعد می‌بینیم که آیا طاقت می‌آورند یا خیر؟ ما بیکار شده‌ایم، باید برای ما چاره بیاندیشند، گرما و توفان و سختی و خشکسالی برای ما کافی نیست؟ تا کی این طوری با بدبختی و با منت زندگی کنیم؟»
یكی دیگر از این كارگران جوان ۱۹ ساله‌ای به نام یعقوب است که با کارگری در بازارچه در تامین مخارج پدر و مادر و ۱۰ برادر و خواهر كوچك‌ترش كمك می‌كرد.
او می‌گوید: «نزدیک به دو ماه و نیم است که بیکار شده‌ام، مادر و پدرم پیر هستند و من نمی‌توانم آن‌ها را رها کنم و برای کار به شهرستان بروم. علاوه بر این رفتن به شهرستان مشکلات زیادی دارد، خانواده‌ام ۱۳ نفر هستند و برای اینکه زندگیمان را اداره کنیم و برادرانم بتوانند به مدرسه بروند من باید کار کنم، اینجا هم که نه آبی برای کشاورزی است، و نه کارخانه‌ای برای کار کردن، و تنها راه چاره‌ای که وجود دارد همین بازارچه‌ای است که متاسفانه تعطیل کرده‌اند.»
وی ادامه می‌دهد: «بازارچه برای ما قشر فقیر خیلی خوب است، طوری بود که احتیاج نداشتیم برویم شهرستان و شغلمان در منطقه خودمان بود، روزی ۱۰ یا ۱۵ هزار تومانی برای درآمد داشتیم، در حال حاضر هم در خانه و مسجد دعا می‌کنیم که امروز یا فردا بازارچه مجدد بازگشایی شود، من اگر بخواهم بروم شهرستان، نه کار ساده‌ای است و نه برای دو سه روز می‌شود رفت، باید حداقل ۵ یا ۶ ماه آنجا باشم، شما بگویید من می‌توانم مادر و پدر مریضم را اینجا تنها رها کنم؟ تا حالا ۶ نفر فقط از روستای «خاکسفیدی» برای کار به مشهد و سمنان و جاهای دیگر رفته‌اند، این شرایط شایسته یك روستایی است که در شهر غریب بروم کار کنم یا بیکار در خانه بنشینم؟!»
یعقوب اضافه می‌کند: «از مسئولین انتظار داریم که به فکر فقرا باشند، اگر بخواهند التماس‌شان را هم می‌کنیم، بگذارید دستمان در زندگی جلو بیافتد. از این زمین خشک هم که پولی در نمی‌آید، ما فقط به همین چیز اندک دل بسته‌ایم و سرگرم بوده‌ایم، جوانی که بیکار باشد ولگرد و معتاد می‌شود. وقتی بازارچه فعال بود، از صبح سر کار بودیم و شب خسته می‌آمدیم خانه، باز صبح می‌شد و همین چرخه را تکرار می‌کردیم، خواهش می‌کنیم یکی صدای ما را بشنود.»
موسی سنچولی یکی از غرفه داران بازارچه با انتقاد شدید از مسئولین، می‌گوید: «نمی‌دانم با این همه پیگیری که ما کردیم، چرا یک نفر هم خود را جای یک مرزنشین نمی‌گذارد، چه کسی می‌تواند گرمای ۵۰ درجه‌ای هیرمند را تحمل کند؟ توفان‌هایی که ۱۵ برابر حد مجاز آلودگی ایجاد می‌کنند را چه کسی می‌تواند درک کند؟»
وی تعطیلی بازارچه مرزی گمشاد را محصول «لج بازی» مسئولین می‌خواند و می‌افزاید: «نمی‌دانم که چرا عده‌ای با لج بازی، زندگی را برای ۲۵۰ نفر (كارگر، راننده و غرفه‌دار) آدم تلخ کرده‌اند.»
دلایل مرزبانی برای تعطیلی بازارچه
فرماندار هیرمند نیز پافشاری مرزبانی بر دیواركشی بازارچه را علت طولانی شدن تعطیلی بازارچه مرزی گمشاد می‌خواند و می‌گوید: «در هر زمانی که مرزبانی آمادگی خود را برای گشایش مجدد بازارچه اعلام کند، فرمانداری آماده است که فعالیت بازارچه از سر گرفته شود.»
سلطانعلی دهمرده، فرماندار هیرمند در مورد دلایل مرزبانی برای تداوم تعطیلی بازارچه گمشاد این چنین می‌گوید: «مرزبانی معتقد است که حدود بازارچه نباید با فنس حصار کشی شود، بلکه باید دیوار شود، دلیل دوم آن‌ها این است که دولت افغانستان هم باید پای کار باشد و فعالیت بازارچه با تفاهم نامه دو طرفه انجام شد.»
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا در مورد مقرون به صرفه بودن و مرسوم بودن این کار (دیوار بتنی) در سایر بازارچه‌های فعال کشور نیز می‌افزاید: «تا آنجایی که من اطلاع دارم همه جا همین طور است، اصلاً به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست که یک بازارچه ۱۰ هکتاری را دیوار کشید.»
دهمرده ادامه می‌دهد: «متاسفانه با این کار‌ها، ۱۵۰ کارگر و ۷۰ راننده بیش از ۲ ماه است که بیکار شده‌اند، در این مورد ما جلسات فراوانی در داخل شهرستان و مرکز استان برگزار کرده‌ایم، ولی باز هم دوستان زیر بار نمی‌روند، با همه این موارد فرمانداری آماده است به محض توافق مرزبانی این بازارچه را مجدد بازگشایی کند.»
گزارش از: محمد فرتوت عنایت
