در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
تجزیه و تحلیل نمرات دانشآموزان در سال تحصیلی کرونایی/ افزایش ۱.۵ تا ۲ نمره‌ای در امتحانات/"عدالت آموزشی" و "محیط خانوادگی" از عوامل تاثیرگذار در موفقیت دانش‌‌آموز
رییس مرکز سنجش آموزش و پرورشضمن تجزیه و تحلیل نمرات دانشآموزان در سال تحصیلی کرونایی "عدالت آموزشی" و "محیط خانوادگی" از عوامل تاثیرگذار در موفقیت دانشآموزان عنوان کرد.
«خسرو ساکی» رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره تجزیه و تحلیل نمرات دانشآموزان در سال تحصیلی گذشته، گفت: در حال حاضر تنها ملاکی که بر اساس آن می‌شود عملکرد تحصیلی دانشآموزان در سال ۹۹ را با سال قبل یا سال‌های قبل مقایسه کرد، بحث نتایج امتحانات نهایی پایه دوازدهمی‌‌ها است که به صورت سوالات یکسان و همزمان در سراسر کشور در خرداد ماه و شهریور ماه اجرا شد.
وی ادامه داد: نتایج امتحانات شهریور هنوز جمع‌آوری نشده، ولی نتایج امتحانات خرداد جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شده است. در مقایسه با سال ۹۸ به لحاظ میانگین نمرات دانشآموزان و انحراف معیار نمرات دانشآموزان خیلی تفاوتی مشاهده نمی‌شود. البته علت یکسانی نتایج این است که ما ۱۶ نمره سوالات را به ۸۰ درصد محتوا که به صورت حضوری آموزش داده شده بود، اختصاص داده بودیم. همچنین چهار نمره را به صورت اختیاری گذاشتیم که از ۸۰ درصدی که حضوری آموزش دیده بودند و ۲۰ درصدی که از اسفند به بعد به صورت غیرحضوری و مجازی آموزش دیده بود، در نظر گرفته شده بود.
ساکی اشاره کرد: البته با توجه به سهمی که به آن ۸۰ درصد آموزش حضوری دادیم، طبیعی است که عملکرد دانشآموزان مانند سال قبل باشد، یعنی تفاوت معناداری نداشته باشد، اما اگر بخواهیم یک مقایسه‌ای بین انتخاب دانش آموزان در حوزه سوال‌های اختیاری داشته باشیم که چه تعداد از دانش آموزان سوال ۲۰ درصد غیرحضوری را انتخاب کردند و چه تعداد سوالات انتخابی ۸۰ درصد را انتخاب کردند، آنچه که نتایج نشان می‌دهد به این صورت است که، ۷۰ درصد دانشآموزان سوال‌های بخش آموزش حضوری را انتخاب کرده بودند.
رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش بیان کرد: همچنین حدود ۳۰ درصد دانشآموزان سوالات بخش آموزش غیرحضوری را انتخاب کردند. یکی از دلایل این انتخاب می‌تواند کنکور هم باشد، زیرا کنکور بر مبنای همان ۸۰ درصدی که ما اعلام کرده بودند، طراحی شده بود و این باعث شد که دانشآموزان آن ۸۰ درصد را هم برای امتحانات نهایی و هم برای کنکور سراسری محور قرار دهند و کمتر به سمت آن ۲۰ درصد سوالی بروند که به صورت مجازی آموزش داده شده بود.
ساکی بیان کرد: لذا نتایج امتحانات دانشآموزان در سال تحصیلی که گذشت چه به لحاظ میانگین نمرات، یا به لحاظ انحراف معیار و چه به لحاظ درصد قبولی تفاوت معناداری با هم ندارند.
رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش ادامه داد: در پایه‌های هفتم، هشتم، دهم و یازدهم که امتحانات به صورت غیرحضوری برگزار شد، نتایج امتحانات خرداد سال ۹۹ را با ۹۸ مقایسه کردیم و با وجود اینکه امتحانات در این پایه‌ها حضوری نبوده، کیفیت این نمرات به نسبت سال قبل پایین‌تر نبود و حدود یک و نیم نمره بیشتر از سال ۹۸ بوده است. همچنین تفاوت نمره‌ای که معلمان بر اساس روش‌های مختلف مثل پوشه کار، پروژه تحقیق، خلاصه نویسی، آزمون‌های آنلاین برگزار کرده بودند، اینجا مشاهده می‌شود.
وی افزود: این نشان می‌دهد که دقت ارزیابی معلمان حتی بدون تکیه بر آزمون‌های کتبی، خیلی بالاست یعنی این تفاوت خیلی بزرگی نیست. در مجموعه بین دو گروه دختران و پسران در هر پایه بررسی انجام گرفته است و در کل می‌توان گفت که بین یک و نیم تا دو نمره در سال ۹۹ افزایش نمره نسبت به سال ۹۸ مشاهده میکنیم و این نشان می‌دهد معلمان ما قابل اعتماد هستند و صلاحیت‌های حرفه‌ای بالایی دارند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به طور مشخص پایشی صورت گرفته است که از طریق آن مشخص شود، دانشآموزان در چه درس‌هایی قوی‌تر و یا ضعیف‌تر هستند؟ گفت: ما هر سال در تحلیل نتایج امتحانات در رشته‌های مختلف درس‌ها را با شکل تک به تک بررسی میکنیم، سپس میانگین نمرات و انحراف معیار دانش آموزان در سطح کشور و در سطح استان‌ها مقایسه می‌شود. این که پیش‌تر گفتم اگر بین عملکرد دانش آموزان در آزمون‌های کتبی نهایی پایه دوازدهم ۹۹ با ۹۸ تفاوت معناداری مشاهده نمی‌شود بر اساس همین بررسی‌هاست.
رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش گفت: طبیعتا همه دانش آموزانی که تا پایه دوازدهم تحصیل می‌کنند، پایه آموختن را دارند، ولی مابقی فاکتورهایی که در آموختن مهم است مانند عوامل خانوادگی، عوامل فردی، عوامل آموزشگاهی و حتی عوامل اجتماعی می‌تواند در موفقیت و عدم موفقیت تاثیرگذار باشد. اینکه من بگویم کدام گروه درسی دانش آموزان باهوش تری دارد، این را نمی‌پسندم.
وی افزود: دادن حکم کلی در این زمینه پایه علمی ندارد ولی عملکردها نشانگر این است دانشآموزان در استان‌های مختلف، در رشته‌های متعدد و در دروس گوناگون متفاوت هستند که این تفاوت‌ها علتش به خیلی موارد برمی‌گردد از جمله عدالت آموزشی، نیروهای متخصص، نوع تنظیم و تالیف کتب درسی، نوع تنظیم و طراحی سوالات، شیوه‌هایی آموزشی و تدریس، محیط خانوادگی، انگیزه دانش آموز برای تحصیل و... عواملی تأثیر گذار در موفقیت یک دانش آموز هستند.
ساکی در پاسخ به این سوال که دانش آموزانی که تعیین رشته می‌کنند، در دروس تخصصی آن رشته چقدر موفق هستند، به عنوان مثال دانش‌آموزانی که به رشته تجربی می‌روند، چقدر در دروس تخصصی زیست و شیمی نمرات خوبی کسب می‌کند؟ گفت: تقریبا می‌توان گفت وضعیت دروس تخصصی دانش آموزان در رشته تجربی قابل قبول بوده، البته معیار ما پایه دوازدهم است. یکی از محورهای هدایت تحصیلی فرم عملکرد دانش آموزان است که عملکرد دانش آموزان در دروس تخصصی را نشان می‌دهد. در مجموع آنچه که ما در رشته علوم تجربی مشاهده میکنیم بیشتر تراکم دانش آموز در این رشته است و سهم بیشتری از سایر رشته‌ها به خود اختصاص داده است و در کنکور امسال نزدیک به ۴۷ درصد از داوطلبان رشته تجربی بوده‌اند.
رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش در پایان اظهار داشت: به نظر من شاید آمال و آرزوهایی که خانواده‌ها برای فرزندان شان دارند بیشتر از استعداد و رغبت دانش آموزان برای هدایت تحصیلی به این رشته موثر است، زیرا پزشکی و پیراپزشکی ازجمله رشته ها و مشاغل پردرآمد در کشور ما است و به همین خاطر پدر و مادرها آرزو دارند که فرزندانشان رشته‌های پزشکی و یا پیرا پزشکی قبول شوند.
