باید از فضای دانشجویی صدای علم شنیده شود

به گزارش ایلنا، در این جلسه سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر این که گفت‌­وگو یک امر دوجانبه است و شامل خوب گفتن از یک طرف و خوب شنیدن از طرف دیگر است،‌ خاطرنشان کرد: یکی از موانع گفت‌­وگو عصبیت است و بسیاری از اوقات عصبیت‌­ها اجازه نمی­‌دهد که ذهن جریان داشته باشد تا بتواند بی­طرفانه به مسئله نگاه کند.

وی با اشاره به اینکه عصبیت نوعی «منحصر کردن داده و اطلاعات» محسوب می‌­شود‌،گفت:‌ در مقابل، تعامل سازگارانه به عنوان اصلی محسوب می­‌شود که مورد تأکید انبیای الهی بوده به دنبال آن قاعده «جابجایی موقعیت» مفهوم می­یابد که اگر در نظام اجرایی کشور دائماً جابجایی موقعیت صورت گیرد، فهم متفاوتی از عمل اجرایی در کشور به وجود خواهد آمد. جابجائی موقعیت به این معناست که من شرایط دیگران را درک کنم و خودم را در موقعیت آنها قرار دهم و بعد قضاوت کنم.

عاملی با اشاره به موضوعات مطرح شده در مناظرات دانشجویی گفت:‌ مسئله محور بودن ویژگی اصلی این مناظرات بوده است تا جامعه دانشگاهی ما بتواند مسائل فعلی کشور را براساس منطق گفت­‌وگو مورد توجه قرار دهد.

وی تصریح کرد: هرچه ارتباطات توسعه بیشتری پیدا کند و معطوف به درک کردن بیشتر همدیگر باشد، به دنبال آن اختلال فهم کاهش خواهد یافت. در واقع تعامل و ارتباطات به خودی خود منشاء کاهش بدفهمی و سیاه نگری یا سیاه نمائی می شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری(مدظله­‌العالی) بر ایجاد فضای گفت‌وگو و تأسیس کرسی­های آزاداندیشی گفت:‌ باید توجه داشت که در کنار طرح یک مشکل ترسیم راه­‌حل آن مشکل نیز لازم است و در همین راستاست که مقام معظم رهبری(مدظله­‌العالی) به عنوان امیدوارترین شخصیت امروز ایران در بیانیه گام دوم انقلاب به ارائه 7 راهکار برای 40 ساله دوم انقلاب پرداخته‌­اند.

وی خاطرنشان کرد:‌ بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری(مدظله‌­العالی) پر از امیدواری است و ایشان همچنان‌که در این بیانیه در ترسیم 40 سال گذشته انقلاب به ظرفیت ها نگاه کرده‌­اند، و در نگاه به 40 سال آینده نیز به قابلیت­‌ها توجه داشته­‌اند.

عاملی تصریح کرد:‌ برای ما بسیار سخت است که شاهد مشکلات مردم باشیم ولی در همه حال باید به دنبال یافتن راه حل برای مشکلات باشیم و از مناظرات به عنوان عرصه­ای برای گفت­‌وگو نیز چنین انتظاری می­رود.

وی افزود:‌ تا خوب فهم نکنیم نمی‌­توانیم ارائه طریق مشخصی داشته باشیم و وقتی یک مسئله طرح می­شود، بایستی به دنبال راه­‌حل آن نیز حرکت کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران بر خلاف سلطه‌­ای که نظام تجدد بر جهان به وجود آورده است یک مسیر جدیدی را پیش روی بشریت گذاشته است، تأکید کرد: افتخارات کشور در حوزه زیست فناوری، نانوتکنولوژی، بایو تکنولوژی و... نشان­دهنده پیشرفت­‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است و هم­ اکنون در رشد علمی کشور رتبه چهارم جهان را دارا هستیم و این امر مستند ما می توانیم است.

وی در ادامه مانع دوم گفت‌وگو را عدم ارتباط دانست و خاطرنشان کرد:‌ ‌ما هرچه بتوانیم فضای ارتباطی را گسترده‌تر کنیم موفق‌­تر خواهیم بود و قواعد اسلام ناب را میتوان با گفت‌وگو در عرصه فهم جهانی گستراند.

عاملی با اشاره به انگاره‌­های ذهنی به عنوان مانع سوم گفت­‌وگو تصریح کرد:‌ انگاره‌­های ذهنی به سبب آسان کردن فرآیند فکر کردن گاهی سبب می­شود انسان­‌ها با تصورات پیشینی خود، بدون فکر کردن اقدام به تصمیم کنند.

وی افزود:‌ در مقابل بعد منفی انگاره‌­های ذهنی که مانع فکر کردن می­شود، رویکرد مبتنی بر ارتباطات تدبیری وجود دارد و در قرآن کریم نیز 12 واژه است که ما را به فکر کردن تشویق کرده است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به آیه شریفه «لو کنا نسمع و نعقل ما کنا فی اصحاب السعیرکه» اشاره دارد اگر اهل جهنم اهل شنیدن و فکر کردن بودند جایشان در جهنم نبود، خاطرنشان کرد:‌ دورانی که افراد تنها به عنوان مخاطبی لال تنها اطلاعات را دریافت می‌­کردند تمام شده است و دوران کنونی دوران کاربر مبنا است که در آن افراد به عنوان کاربری فعال در تدوین و تغییر محتوا و باز خورد هستند و عرصه تفکر طرح واره ای تنگ می شود.

وی افزود:‌ امروز عرصه ارتباطات گسترش پیدا کرده است و در پرتو آن با جامعه جدیدی مواجه هستیم که عرصه ارتباطات تعاملی گستره فرامحلی و جهانی پیدا کرده است. امروزه در کنش و واکنش­‌های جهانی با انفجار عظیمی روبرو شده­‌ایم، چنانچه براساس آمار فعلی، از ابتدای سال 2019 میلادی تاکنون 94 تریلیون ایمیل ارسال شده که میتوان آن را به عنوان یک کنش اجتماعی تلقی کرد، همچنین نزدیک به 270 میلیارد توییت،  2.5 تریلیون تماشای فیلم در یوتیوب و 29.5 میلیارد فیلم و عکس در بستر اینستاگرام تبادل شده است.

عاملی با تأکید بر اینکه فضای امروز فضای باز و گسترده‌­ای شده است، خاطرنشان کرد:‌ در این فضا گفت­‌وگوی موفق گفتگویی است که تخصصی باشد.

عاملی در خصوص گفتگوی موفق بر سه عامل مهم تاکید کرد: در درجه اول بر گفتگوی دانش بنیان بعنوان گفتگوی مفید و موثر تاکید کرد و گفت:  امروز عمیق­ترین لایه­‌های عدالت با تخصص­گرایی در جامعه محقق می­شود و تخصص گرایی با تعهدگرایی است که مؤثر واقع خواهد شد و البته تعهد گرایی بدون تخصص نیز قطعاً نقصان بزرگی تلقی می شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه باید از فضای دانشجویی صدای علم شنیده شود، خاطرنشان کرد: معنای سیاسی بودن دانشجو این است که بتواند به پیشرفت و حل مسائل جمهوری اسلامی ایران کمک کند و در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی سهم داشته باشد. ایشان اضافه کرد: گفت‌وگو باید مبتنی بر دانش باشد چرا که از دل چنین گفتگویی اقتصاد دانش بنیان و رفع مسائل و مشکلات محقق می­شود.

عاملی با اشاره به اینکه کشور روسیه با 140 میلیون نفر جمعیت 4 میلیون دانشجو دارد و ایران با 85 میلیون جمعیت به همان میزان دانشجو دارد تصریح کرد: داشتن‌ 4 میلیون دانشجو در ایران یعنی دارا بودن ظرفیت پیشرفت در مقطع زمانی بسیار کوتاه و باید به این قابلیت کشور توجه داشت.

عاملی در ادامه گفت:‌ عنصر دوم گفت‌وگوی موفق، تلاش برای حل مسئله است. تفاوت مشکل و مسئله این است که طرح مشکل یک مسیر بن بست و بدون سرانجام مثبت است. ولی مسئله یعنی طرح مجهول و تدبیر ریاضی حل مجهول و تبدیل آن به معلومات جدید است. نگاه حل مسئله، از عقلانیت عمل گرا برخوردار است.

ایشان عنصر سوم گفت‌وگوی موفق را گفتگوی سازگارانه دانست. سازگاری بر پایه علم و عقلانیت و نگاه مثبت برای حل مسئله است. در نگاه سازگارانه یک نوع محبت و رافت وجود دارد. پایه نگاه سازگارانه پرهیز از برخورد متعصب انه و یک جانبه نگری است.

 دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در تفکیک میان گفت‌وگوی سازش کارانه و سازگارانه  تأکید کرد: منبع سازش جهل است و میوه آن کرنش است حال آنکه در گفت‌وگویی که سازگارانه باشد، منبع آن علم است و میوه‌­اش حل مسئله.

وی افزود: پس تلاش کنیم که از گفت‌وگوی مبتنی بر عصبیت و طرح واره هایی که از قبل نتیجه را قطعی کرده به سمت گفت‌وگوهای دانش بنیان، معطوف به حل مسئله و سازگارانه حرکت کنیم تا به مسیر رشد، پیشرفت و سلامت جامعه کمک کنیم.