کلیدهای حل آلودگی‌هوا و ترافیک در پایتخت/ ۲۰ میلیون‌ مترمربع فضای ورزشی و فرهنگی کم‌استفاده در تهران

به گزارش ایلنا، محسن هاشمی با بیان اینکه مهر ماهی را پشت سرگذاشتیم که هم هفته تهران را در خود داشت و هم نیمه دوم مسئولیت مدیریت شهری را آغاز کرد. در این میان انتظار شهروندان از مدیریت شهری جدید این بود که در کنار مسیل فرهنگی چند موضوع را در اولویت قرار دهد، گفت : اصلاح ساختار مالی مدیریت شهری و اتکا به درآمدهای پایدار بجای تراکم فروشی و شهرفروشی، اصلاحات ساختاری و چابک سازی در پیکره فربه شهرداری و بهبود فرایندهای بوراتیک مدیریت شهری واقدامات اجرایی زیربنایی و پرداختن به معضلات اصلی تهران، که از نگاه ۹۳ درصد شهروندان ترافیک و آلودگی هوا در اولویت آنها قرار دارند.

به گفته وی، رویکردی متفاوت و راهگشا به مسایلی نظیر آسیبهای اجتماعی، بافتهای فرسوده ، بهبود خدمات شهری ونظافت شهر از دیگر انتظارات شهروندان از مدیران شهری است . حال پرسش اینجاست که میراث ما برای تهران چیست؟، ما می توانیم در تبلیغات و سخنرانی دستاوردهایی برای خود عنوان کنیم اما تاریخ بدون نظر ما و براساس واقعیات در مورد کارنامه ما قضاوت خواهد کرد.

رئیس شورای‌شهر تهران گفت: بدیهی است صرف انجام پروژه های عمرانی، آنهم بدون مطالعه صحیح ، یک دستاورد مثبت نیست اما سخن گفتن ونقد کارنامه دیگران بدون داشتن دستاوردهای عینی و واقعی نیز پذیرفته نیست و طبیعی است که ما نیازمند انجام فعالیتهای ماندگاری هستیم که تهران و شهروندان تهران آینده با آن ما را بخاطر بیاورند. بنابراین نیاز به عملگرایی و واقع گرایی در مدیریت شهری تهران داریم و اگر امروز با این انتقاد و خود انتقادی مواجه هستیم که در این دوسال سپری شده از عمر مدیریت شهری، دستاوردهای عینی و واقعی کافی را تحقق نبخشیدیم نباید با گارد و پاک کردن صورت مساله، به این موضوع بپردازیم.

هاشمی تصریح کرد: عملگرایی و واقع گرایی که ذیل مفهوم کلیدی عقلانیت تعریف می شود به معنای در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و محدودیتها، فرصتها و تهدید ها در تصمیم گیری و بدست آوردن بیشترین منافع با کمترین هزینه برای جامعه است. در مقابل عملگرایی و واقع گرایی، شعار گرایی و ایده آل گرایی قرار دارد که بجای واقعیتها براساس ذهنیت ها عمل می کند و سعی می کند با گفتار درمانی و تبلیغات، فقدان دستاوردهای عینی را جبران کند و شاید این نوع فعالیت سیاسی در کوتاه مدت بتواند جواب بدهد اما قطعا در دراز مدت شهروندان از منتخبین خود در مدیریت شهری کارنامه و نتایج واقعی را مطالبه می کنند، البته این یک واقعیت است که شورای شهر بعنوان منتخبین شهروندان، نقش مستقیمی در اموراجرایی مدیریت شهری ندارند اما براساس عملکرد شهرداری بعنوان مجری در این حوزه قضاوت می شوند.

وی با اشاره به ایجاد درآمد های پایدار گفت: در حوزه درآمد پایدار و اصلاح ساختار تامین مالی مدیریت شهری، امروزه روش‌های متنوع و متفاوتی برای تامین مالی وجود دارد که در قالب‌ها و بسته‌های مختلف، سرمایه گذاری، تسهیلات و مشارکت با بخش خصوصی می‌توان از آن استفاده و از نقدینگی سرگردان جامعه در مدیریت‌شهری استفاده کرد. شاید برخی بگویند مشکل اصلی رکود در مدیریت‌شهری تهران، کمبود نقدینگی و ضعف منابع مالی است در حالی‌که این مساله را نیز می‌توان با راهکارهای عملگرایانه حل کرد.

هاشمی خاطر نشان کرد: ما هفتاد هزار پرونده در کمیسیون ماده صد داریم که عدم اندیشیدن تدبیر برای آن باعث نارضایتی، رانت و فساد می‌شود که بخشی از همین پرونده ها و تصمیمات معطل در حوزه شهرسازی می‌تواند منابع کافی را برای مدیریت شهری تامین کند.

وی یاد آور شد: مجتمع‌های ایستگاهی خود ظرفیتی بسیار مناسب است که مبانی قانونی محکمی دارد و می‌تواند ده‌ها هزار میلیارد تومان منابع را همراه اصلاح الگوی شهرسازی و نزدیک شدن به TOD (توسعه شهری مبتنی برحمل ونقل عمومی) را برای تهران به ارمغان بیاورد که لازمه آن بازنگری در طرح تفصیلی و اصلاح انحراف آن از الگوی مناسب شهرسازی یعنی توسعه شهری مبتنی برحمل ونقل عمومی است.

هاشمی همچنین گفت: در موضوعات ساده و درامدزایی نظیر احداث پارکینگ نیز سکون به چشم می خورد، پارکینگهای بزرگ مجاور باغ کتاب، پارک ملت یا مصلی تهران، سالهاست در حد گود رها شده و هم مشکلات ترافیکی و رفاهی برای شهروندان بویژه ساکنان منطقه بوجود آورده و هم ایمنی را بخطر انداخته است، در حالیکه می توان با احداث پارکینگی طبقاتی در این گودها توسط بخش خصوصی، گرهی از مشکلات این منطقه متراکم شهر گشود.نه تنها پارکینگهای طبقاتی بلکه پارک حاشیه ای شهر نیز رها شده اند، این بخش که نه تنها هزینه ای ندارد بلکه می تواند درامد هم ایجاد کند، نیازمند تصمیمات مدیریتی عملگرا وگره گشاست.

رئیس شورای‌شهر تهران با اشاره به معضل آلودگی هوا گفت: ابتدای مسئولیت خود در مدیریت‌شهری تهران اقدام به نظرسنجی کردیم و حدود ۹۳ درصد شهروندان، آلودگی هوا و ترافیک را به‌عنوان معضل اصلی تهران عنوان کردند و آسیب‌های اجتماعی و بافت‌های فرسوده در اولویت‌های بعدی مسایل تهران بودند. حالا باید ببنیم ما برای حل این مسایل واقع‌گرایانه و عملگرایانه برخورد کرده‌ایم؟ تنها راه پایدار حل مشکل ترافیک و آلودگی هوای تهران، جایگزینی خودرومحوری و وسایل‌نقلیه شخصی توسط سیستم حمل‌ونقل عمومی است. در حال حاضر مجموع سهم اتوبوس و مترو از ۲۰ میلیون سفر روزانه تهران، کمتر از ۵ میلیون سفر است درحالی‌که این رقم باید سه برابر، یعنی ۱۵ میلیون سفر باشد اما وضعیت ناوگان حمل ونقل عمومی تهران، در شرایط مثبتی نیست و در ده سال اخیر به‌جای ۳۰ درصد افزایش اتوبوس، ۲۰ درصد کاهش را در این بخش شاهد بودیم و عمر متوسط اتوبوس‌های تهران نیز از ۵ سال به ۱۱ سال افزایش یافته است. برای خطوط جدید مترو نیز ما نتوانسته‌ایم تجهیزات تهیه کنیم و نسبت قطار به کیلومتر مترو از ۱.۱ در شش‌سال قبل به ۰.۸ کاهش یافته است.

هاشمی افزود: در جوامع توسعه‌یافته، بخش اصلی بودجه سامانه حمل ونقل عمومی از طریق مالیات بر سوختهای فسیلی و وسایل نقلیه شخصی تامین می‌شود اما ما برعکس عمل می‌کنیم و به بنزین یارانه می‌دهیم اما یارانه‌ای به حمل‌ونقل عمومی پرداخت نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: روزانه ۸۰ میلیارد تومان و سالانه ۲.۵ میلیارد دلار یارانه بنزین تهران است اما تاکنون یک سنت از ۹۰۰ میلیون دلاری که قرار بوده برای ۹ میلیارد سفر انجام شده توسط مترو از سوی وزارت‌نفت پرداخت شود را دریافت نکرده‌ایم در حالیکه هم بودجه ساخت مترو و اتوبوس و هم یارانه آن توسط دولت مصوب شده و باید برای دریافت آن پیگیری ویژه‌ای صورت گیرد. ما می‌توانستیم بخش قابل توجهی از این ناوگان را توسط کارخانجات داخلی، در داخل تولید کنیم که هم اشتغال ایجاد می‌کرد و هم کمبود شدید و فرسودگی ناوگان اتوبوس و متروی تهران را جبران می‌کرد اما این اتفاق رخ نداد. حتی اقدامات سهل و نسبتا کم هزینه‌ای مانند احداث تونل‌های مترو که دستگاه‌های حفار خودکار آن نیز در حال حاضر بیکار است و بعضا از تهران خارج شده‌اند نیز معطل مانده است.

هاشمی در ادامه گفت: البته اینکه ما فرض کنیم همه مشکلات ما ناشی از تحریم است و بدون رفع تحریم نمی‌توانیم وضعیت فعلی را تغییر دهیم، تصور درست و دقیقی است. به نظر می‌رسد در شرایط جدید، ما دچار دو مشکل عمده در مدیریت کشور هستیم. مشکل اول، اینکه فرایندهای تصمیم‌گیری و اجرایی را با وضعیت تازه، تطبیق نداده‌ایم و هنوز به روش‌های گذشته در شرایط جدید عمل می‌کنیم. مشکل دوم اینکه از همه ظرفیت ها و توانمندی‌های داخلی استفاده نمی‌کنیم. مسئله تخصیص اعتبار صندوق توسعه ملی برای تامین ۱۹ هزار دستگاه اتوبوس برای کلانشهرها و مراکز استان که با وجود دستور رییس‌جمهور و پیگیری معاون اول دولت، همچنان پس از گذشت دو سال بلاتکلیف مانده، این موضوع یکی از کلیدهای حل مساله اشتغال، آلودگی هوا، ترافیک و مصرف سوخت است.

رئیس شورای‌شهر تهران گفت: وزارت کشور،وزارت صمت، وزارت نفت و بانک مرکزی چهار رکنی هستند که باید تخصیص اعتبار از صندوق توسعه ملی را اجرایی کنند اما بدلیل گره هایی که ناشی از عدم فهم مشترک وهمراهی دستگاههای مختلف و برداشتهای خشک از متن مصوبات وقوانین وعدم پیگیری مناسب شهرداری ها، پس از دوسال حتی هنوز یکدستگاه هم از این مجموعه ۱۹ هزار اتوبوس به شهرها تحویل نشده وساخت آن نیز حتی آغاز نشده است واین وظیفه ماست که با پیگیری مستمر و مجدانه، موضوع را از سیکل بسته ایجاد شده خارج و حداقل ۵ هزار اتوبوس برای تهران تامین کنیم.

بیست میلیون متر مربع فضای ورزشی و فرهنگی مدیریت شهری تهران، کم استفاده است

هاشمی در ادامه سخنان خود با اشاره به لزوم انجام اصلاحا ساختاری  افزود: شهرداری تهران ۲۰ سال گذشته با حدود ۲۵ هزار نفر، وظایف خود را انجام می داده و هم اکنون سه برابر این تعداد در بدنه شهرداری و معادل آن بصورت برون سپاری و غیرمستقیم برای شهرداری فعالیت می کنند. انبوهی از موازی کاری ها و فعالیتهای بدور از بهره وری و اثربخشی صورت می گیرد که هنوز گام جدی برای اصلاحات ساختاری و چابک سازی برداشته نشده است. فرایندهای اداری نیز بصورت طولانی مدت و ناکارامد صورت می گیرد به نحوی که مدت زمان لازم برای صدور یک پروانه ساختمان حدود یکسال و پایان کار شش ماه است، در حالیکه باید در کسر کوچکی از این زمان، این خدمات به شهروندان ارائه شود.

وی با اشاره به اقدامات حوزه فرهنگی نیز گفت: در حوزه نوسازی آسیب‌های اجتماعی نیز ما ظرفیت‌های مناسبی داریم که می‌توانیم آنها را فعال و اشتغال و نشاط ایجاد کنیم. حتی ما می‌توانیم از ظرفیت زیرساخت‌های بلا استفاده در حوزه فرهنگی، ورزشی و هنری مدیریت‌شهری استفاده کنیم، هم اکنون بخش بزرگی از حدود بیست میلیون متر مربع فضای ورزشی و فرهنگی مدیریت‌شهری تهران، کم استفاده است که در صورت مدیریت صحیح و قرارگیری در اختیار گروه‌های محلی، شهری و ملی فرهنگی و ورزشی می‌تواند موجب نشاط و رونق در فرهنگ و ورزش جامعه شود و با ایجاد اشتغال به درآمدزایی نیز بیانجامد اما در بخش قابل توجهی از زیرساخت فرهنگی، درآمدهای این بخش به‌دلیل کم استفاده بودن، حتی تکافوی نگهبانان و پرسنل نگهداشت و بهره‌برداری آن را نیز نمی دهد.

هاشمی در پایان متذکر شد: در مجموع اگر شهرداری و شورای‌شهر بر محور عملگرایی و واقع‌گرایی حرکت کنند می‌توانند تحول محسوسی را در دو سال باقی‌مانده از مسئولیت این دوره ایجاد کنند.