بررسی اظهارات بی‌حاصل مسئولان شهری درباره فیلتر دوده؛
اولتیماتوم معاونت حمل‌ونقل ترافیک درباره تردد اتوبوس‌های دودزا به کجا رسید؟
با ادامه بلاتکلیفی شهر تهران در برابر پدیده‌ی نامیمونی همچون اتوبوس‌های دودزا و پس از مدت‌ها بحث و بررسی، مدیرعامل شرکت انوبوسرانی گفت: اتوبوس‌های دارای استاندارد "یورو دو" موظف به نصب این فیلترها در کوتاه مدت موثر است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با پایان گرفتن هرم گرمای تابستان، دغدغه آلودگی هوا پیش روی مردم کلانشهر است. تهرانی‌ها می‌دانند هر ساله با سرد شدن هوا، پدیده وارونگی رخ می‌دهد و ذرات معلق به جان ریه مردم شهر می‌افتد. براساس بررسی‌های انجام شده توسط کارشناسان محیط زیست، بین ۷۰ تا ۸۰ درصد منابع متحرک نظیر خودروها و موتورسیکلت‌ها عامل اصلی آلودگی هوای استان تهران هستند. معضلی که سالهاست سلامت شهروندان تهران را تهدید می‌کند. انتظار مردم از مدیریت شهری درباره کنترل معضل آلودگی هوا سبب تصمیمات متفاوتی در سال‌های اخیر شده است. چندی پیش محسن پورسیدآقایی (معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران) با صدور بخشنامه‌ای برای اتوبوس‌های فرسوده و دودزا خط و نشان جدی کشید.
در این بخشنامه، معاون حمل و نقل ترافیک با اشاره به نقش اتوبوس‌های شرکت واحد در تولید ذرات معلق، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی را موظف کرد که اتوبوس‌های عمومی و خصوصی وابسته به این شرکت به صورت ضربتی مورد بازدید و معاینه فنی قرار گیرند. در همین بخشنامه تاکید شده که از ابتدای مهرماه امسال از تردد همه اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی معتبر جلوگیری خواهد شد.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران همچنین شرکت واحد اتوبوسرانی را موظف کرده است که در صورت مشاهده هر نوع اتوبوس دودزا، شرکت خصوصی مربوطه شدیداً جریمه و در صورت تکرار، مجوز آن لغو شود. در خطوط بی‌آرتی نیز در صورت مشاهده، در وهله اول مدیر خط مزبور و در صورت تکرار، معاون فنی شرکت مسئول خواهند بود.
پورسیدآقایی همچنین به سنندجی ماموریت داده است که «حداقل ۱۰% از ناوگان شرکت‌های خصوصی و ۵۰% از اتوبوس‌های بی آرتی، قبل از مهرماه به "فیلتر دوده" یا همان "DPF" مجهز شده باشند.
براساس بخشنامه معاون شهردار تهران، اتوبوس‌های مورد استفاده در سرویس ادارات و کارخانجات نیز باید در همین برهه زمانی ساماندهی شوند و با همکاری پلیس راهور از تردد خودروهای دودزا جلوگیری شود.
فیلترها بی‌اثر است
بعد از اینکه این خبر به صدر رسانه نشست، با واکنش منفی محمد علیخانی (رییس کمیسیون عمران و ترافیک شهر تهران) مواجه شد. وی تلویحا به نمایشی بودن این بخشنامه اشاره کرده و ماجرا را مشکوک خوانده است.
به گفته این عضو شورای شهر، فیلترهای دوده به درد اتوبوس‌های ما نمی‌خورد زیرا از سوی کارخانه سازنده برای اتومبیل‌های غیرایرانی تولید شده و تناسبی با بنزین ما ندارند. بنابراین تنها نصب فیلتر DPF برای مهار دود کافی نیست. این فیلترها باید با کل قطعات خودرو تناسب داشته باشند حال آنکه کارخانه تولیدکننده اعلام کرده است فیلترها تناسبی با سوخت و خودروی ما ندارد بنابراین نصب آنها هدر دادن پول است.
علیخانی همچنین تاکید کرده است که فیلتر دوده قدرت موتور را کاهش می‌دهد و این امر سبب می‌شود راننده پس از مدتی فیلترها را باز کند. وی با اشاره اینکه اینکه بی‌اثری فیلترها مسبوق به سابقه است، گفته است: در دوره گذشته نیز 50 فیلتر سفارش داده شده بود که با مواد افزودنی که برای مصرف آن نیاز است، حدود 50 میلیون تومان هزینه برای شهرداری داشته است.
اتوبوس‌های کهنه تعمیر و مجهز به فیلتر شوند
این اظهارات در حالی مطرح شد که وحید حسینی (مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران) توصیه تازه‌ای به مسئولان داشت. وی گفت: به جای این مقدار پول برای جایگزینی اتوبوس می‌توانیم پول کمتری برای همان اتوبوس هشت ساله هزینه کنیم، آن را تعمیر کرده و فیلتر دوده روی آن بگذاریم تا عمر مفید اتوبوس را افزایش دهیم. اظهارنظری که تلویحا تایید می‌کند نوسازی ناوگان فرسوده و نصب فیلترهای دوده بهتر از خرید ناوگان جدید است.
کاربرد فیلترها کوتاه‌مدت است اما خودروسازها موظف به نصب آنها هستند
اما واکنش مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی از کوتاه‌مدتی تاثیر این فیترها حکایت دارد. او با تشریح آخرین وضعیت بخشنامه معاونت حمل به این مطلب اشاره می‌کند که "قانون معاینه فنی طبق بخشنامه درحال اجراست". پیمان سنندجی به ایلنا می‌گوید: تمامی اتوبوس‌ها موظف به اخذ معاینه فنی هستند و اگر اتوبوسی معاینه فنی نداشته باشد؛ اجاره ورود به خط را نداشته و سوخت به آن داده نمی‌شود.
وی درباره آخرین وضعیت نصب فیلتر دوده توسط شرکت واحد اتوبوسرانی می‌گوید: اتوبوس‌های دارای استاندارد "یورو دو" موظف به نصب فیلتر دوده هستند. برابر نامه‌ای که از استاندارد گرفته شده، خودروسازها موظف به نصب فیلتر روی اتومبیل‌های تولیدی یا خریداری شده هستند. ما نیز با برخی شرکت‌ها وارد مذاکره شده‌ایم که شرکت اسنا یکی از آنهاست.
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی درباره میزان اثربخشی فیلترهای دوده نیز اینگونه می‌گوید: اگرچه نوسازی اتوبوس‌ها شرایطی ایده‌آل است اما نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌های فرسوده در کوتاه مدت فقط موثر است.
این سخن یعنی هیچ رابطه‌ی قطعی میان نصب این فیلترها و کاهش آلودگی اتوبوس‌های فرسوده وجود ندارد.
تایید بلاتکلیفی مالی در تهیه فیلترهای 60 میلیونی
اظهارات متفاوت و متناقض مدیران شهری درباره تاثیربخشی فیلتر دوده و تکلیف معاونت ترافیک درحالی‌ست که هیچ برنامه مالی برای تهیه فیلترها هنوز در دست نیست. همچنین به دلیل نوسانات ارزی وضعیت خرید فیلتر دوده و نوسازی اتوبوس‌ها با مشکلات و هزینه‌های زیادی روبروست.
پورسیدآقایی بر روند مشکلات نوسازی اتوبوس صحه گذاشته و می‌گوید: از آنجا که حمل و نقل عمومی به مثابه کالاهای اساسی است، از دولت می‌خواهیم که ارز دولتی برای حمل و نقل عمومی اختصاص دهد. اگر تخصیص ارز دولتی در حمل و نقل عمومی نباشد، ارز ثانویه سیستم نوسازی را قفل می‌کند. همچنین هزینه هر اتوبوس با ارز ثانویه حدود یک میلیارد و ۴۰۰ تومان است.
به این ارقام باید افزود قیمت هر فیلتر دوده که به گفته پورسیدآقایی حدود ۶۰ و به گفته برخی دیگر از کارشناسان به دلیل شرایط ارزی کنونی، ۷۰ میلیون تومان است.
