نظام تربیت معلم در ایران باید جراحی شود /باید "معلمِ قیمتی" سر کلاس بفرستیم نه "معلمِ به هر قیمتی"

حسین خنیفر (رئیس دانشگاه فرهنگیان) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با پاداش پایان خدمت بازنشستگان دانشگاه فرهنگیان گفت: ‌بحث مالی و بازنشستگی دانشگاه فرهنگیان زیر نظر وزارت آموزش و پرورش و بحث هیات علمی نیز زیر نظر وزارت علوم است. اکنون در حال رایزنی هستیم و در جلسه‌ای که با وزیر آموزش و پرورش داشتیم، خواستیم که به این مساله به نحو احسنت پرداخته شود تا پاداش بازنشسته‌های خود را بتوانیم پرداخت کنیم. همچنین فشاری به سازمان برنامه و بودجه وارد کردیم تا با تخصیص بودجه‌ای که برای ما در نظر گرفته شده، بتوانیم بخشی از سنوات این افراد را پرداخت کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی قرار است، پرداخت‌ها صورت گیرد؟ گفت: آقای نمکی معاون آقای نوبخت گفته است به من دو هفته مهلت بدهید تا برای متممِ این بودجه اقدام کنم. ما نیز منتظر هستیم که اگر متمم به ما تعلق بگیرد، سریعا پاداش‌ها را پرداخت کنیم. متمم در مواقع بخشی از بودجه اختصاص یافته است که در شرایط ضروری پرداخت می‌شود و ما حالا منتظر هستیم تا دو هفته دیگر نتیجه این متمم ارائه شود.

۹۵۰۰ نیرو آماده اعزام به مدارس

خنیفر درباره اعلام آمادگی دانشگاه فرهنگیان برای اعزام ۹۵۰۰ نیرو به آموزش و پرورش در مهرماه سال جدید گفت: این افراد چهار سال تحصیل خود را تمام کرده‌اند و فارغ‌التحصیل‌ و آماده اعزام به مدارس آموزش و پرورش هستند.

خنیفر درباره ۲۵ هزار ردیف شغلی‌ که برای دانشجو معلمان در نظر گرفته شده، گفت: آمار ۹۵۰۰ نفری  که اشاره کردم، از میان ۳۹ هزار دانشجوی فعلی ما است و در واقع جدا از آن ۲۵ هزار ردیف شغلی در نظر گرفته شده‌است. مجوز ۲۵ هزار ردیف شغلی را گرفته‌ایم، تا داوطلبان متقاضی بعد از قبولی در کنکور و اتمام چهار سال دوره تحصیلی‌شان در آموزش و پرورش جذب شوند.

او همچنین با اشاره به ورود ۱۷ هزار نفر به آموزش و پرورش در سال جاری براساس ماده ۲۸ بعد از گذراندن دوره آموزشی ۱۰ ماهه گفت: حدود ۹۵۰۰ هزار نفر نیرو نیز از طرف دانشگاه فرهنگیان اعزام می‌شوند، حدود ۲۰ هزار نفر هم نیروی خرید خدمات داریم که در مجموع ۵۷ هزار نفر می‌شوند،‌ با این حساب می‌توانیم امسال کمبود نیرو را جبران کنیم.

بکارگیری ۷ هزار سرباز معلم برای دانش‌آموزان عشایر

وی خاطرنشان کرد: امیدوارم امسال با این برنامه‌ها مشکل کمبود معلم نداشته باشیم، ضمن اینکه قرار است؛ حدود هفت هزار نفر سرباز معلم برای دانش‌آموزان عشایر آماده به کار شوند.

او افزود: ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به این دانشگاه این اجازه را می‌دهد، زمانی که به صورت فوری نیازمند نیرو است، ولی امکان تربیت سریع را ندارد، از بین فارغ التحصیلان حوزه‌های علمیه، مراکز آموزش عالی و سایر دانشگاه‌ها به شرط آموزش یکسال دوره مهارتی یا همان دوره پداگوژی طبق اساسنامه نیرو بگیرد.

خنیفر بیان کرد: طبق سناریوهایی که چیده‌ایم، اگر اجازه توسعه و ترمیم مراکز به ما داده شود، هر سال می‌توانیم ۲۰ هزار نیرو را خودمان اعزام کنیم و ۱۰ هزار نیرو هم بر اساس ماده ۲۸ بگیریم که در نهایت طی هفت تا هشت سال کمبود نیرو را جبران کنیم.

ضرورت افزایش ماندگاری معلمان در سیستم آموزش و پرورش 

رئیس دانشگاه فرهنگیان با اشاره به طرح ۳۵ سال بازنشستگی به اختیار خودِ بازنشستگان توضیح داد: این طرح کاملا اختیاری است. قانون کار می‌گوید؛ ۳۰ سال بیمه‌پردازی با ۶۰ سال سن، اما از آنجا که اغلب معلمان ما  در سن ۱۸ سالگی وارد نظام می‌شوند، بعد از ۳۰ سال در میانسالی بازنشست می‌شوند، از این رو باید کاری کنیم که میزان ماندگاری معلمان در سیستم آموزش و پرورش بالا برود و برای این کار نیاز به مشوق است، به این صورت که به جای اینکه معلمی را با ۳۰ سال سابقه بازنشسته کنیم، این کار را نکنیم، و به جای هر سال ماندنش در سیستم یک پایه اضافی به او بدهیم.

رئیس دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: اگر شخص بازنشسته را پنج سال دیگر نگه داریم، هم فرصت داریم نیروی جدید تربیت کنیم و هم فقط یک پایه دیگر به او حقوق می‌دهیم.

وی با اشاره بهه اینکه فعلا آماری از تعداد افرادی که تمایل به بازنشستگی تا ۳۵ سال را دارند، نداریم، گفت: این مساله آنی است، یعنی یک نفر ممکن است خسته شود و بگوید می‌خواهم امسال حتما بازنشسته شوم، ولی وقتی فردا خبر جدیدی منتشر شود، بگوید نمیخواهم  بازنشست شوم. نمی‌توان آمار دقیقی در این زمینه به دست آورد و کاملا شناور است، اما ما احتمال می‌دهیم که اغلب معلمان دوست داشته باشند با دو تا سه سال تاخیر بازنشسته شوند. به این دلیل که شغل معلمی حرفه‌ای است که نمی‌توان سریعا از آن خارج شد بلکه باید نرم از سیستم بیرون بیاید.

خنیفر با بیان اینکه معمولا معلمان کار دیگری جز معلمی ندارند، گفت: البته بماند که در این میان به خاطر شرایط اقتصادی برخی شاید کار دیگری هم در کنار معلمی داشته باشند. از این رو معلمی که تنها کار معلمی می‌کند، برایش سخت است یک شبه خانه‌نشین شود.

وی ادامه داد: در ژاپن به این صورت است که وقتی یک معلم بازنشسته شد، او را مجبور به بازنشستگی نمی‌کنند، بلکه طی پنج یا ده سال اجازه می‌دهند با کاهش ساعات کاری و استفاده از مشوق‌ها، شخص در نظام آموزشی ماندگاری داشته باشد.

خنیفر در پاسخ به این سوال که شما پیش‌تر عنوان کرده بودید، حدود ۴۳ ایده دارید، چقدر از این ایده‌ها را تاکنون مطرح کرد‌ه‌اید و چقدر از آنها عملی شده‌اند؟ گفت: اینها برای من به عنوان چالش مطرح‌اند که الان به ۶۰ مورد رسیده‌اند. فکر می‌کنم حدود ۲۰ ایده یا چالشی که مطرح کردیم، طی این هفت ماه محقق شده است. برای گزارش کارهایمان یک کارنامه ۱۲۰ روزه تهیه کردیم.

در دوره باران‌های مشکلات اقتصادی هستیم

رئیس دانشگاه فرهنگیان با اشاره به مشکلات عمیق در حیطه آموزش گفت: این دوره، دوره باران‌های مشکلات اقتصادی است، ما حتی در تمام طول جنگ به این معنا در تحریم نبودیم، اما بدانیم که باید به ساختار دانشگاه‌ها، ردیف‌ها و مهمتر از همه به آموزش توجه شود و همچنین در این موارد خودکفا باشیم.

وی ادامه داد: این کارها زمانبر نیست، اما چون زمین مانده‌اند، فکر می‌کنیم زمانبر هستند. اگر برای این موارد در ده سال اخیر فکری می‌شد، وضعیت به اینجا نمی‌رسید. من نمی‌خواهم کسی را مقصر کنم و دست تمام مدیران قبلی را می‌بوسم، زیرا همه زحمت کشیدند، اما به نظر غفلت‌هایی صورت گرفته است. کاش این غفلت‌ها نبود که ناگهان در سیاه چاله ۷۸ هزار معلم مورد نیاز در مهر ماه بیافتیم.

وی با تاکید بر اینکه ملتی که به فکر آینده نباشد به حاشیه رانده خواهد شد، گفت: حتی در بدنه آموزش و پرورش عده‌ای با نگاه آینده پژوهی مخالفند و آن را امکان پذیر نمی‌دانند. چرا باید اینطور باشد؟ چرا نباید ما آینده کشور را ببنیم؟ شما به سایت آینده پژوهی کشورهای مختلف سر بزنید،  آلمان، مالزی، انگلیس و... تا سال ۲۰۹۰ برنامه‌ریزی کرده‌اند، عنوان مثال می‎دانند که چقدر معلم در آینده می‌خواهند؟

نظام تربیت معلم در ایران باید جراحی شود

خنیفر اضافه کرد: اگر آینده را در زمان حال نبینیم، بترسیم و یا منتظر اتفاقات باشیم، قطعا اتفاقی را رقم نخواهیم زد. برای کشورمان و مردم پرطاقت و هزینه دِه به این معنا که برای حفظ مملکت هموراه از همه چیز هزینه کرده‌اند، باید فکر های بلند داشته باشیم که یکی از آنها هم در بحث تربیت معلم و آموزش است. این شعار من است که باید معلم قیمتی تربیت کنیم نه اینکه معلمِ به هر قیمتی را سر کلاس بفرستیم. ‌معلمِ به هر قیمتی؛ سرباز معلم، ‌نهضت سواد آموزی و ماده ۲۸ می‌شود. البته این‌ها مسکن‌های خوبی هستند و راه فرارند، ولی راه علاج نیستند.

وی افزود: نظام تربیت معلم باید در ایران جراحی شود. من راه، برنامه و تجربه دارم و ۳۱ کشور را مطالعه و بررسی کرده‌ام و اگر به ما اجازه بدهند، برای نظام تعلیم و تربیت کشور تحولاتی ناظر بر آینده اجرا خواهیم کرد.