حفره‌های موجود در جمجمه انسانی همیشه جای جراحی نیستند

به گزارش ایلنا، آرکادیوش سولتی شیاک استاد انسان شناسی زیستی گروه زیست باستان‌شناسی دانشگاه ورشو این مطلب را در کارگاه" بررسی فرآیند های پس از انباشت مرتبط با بقایای انسانی ؛بازسازی سنت ها و گاهنگاری تدفین از روی استخوان "که به همت پژوهشکده باستان شناسی در محل پژوهشگاه به مدت 2روز برگزار شد مطرح کرد .

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری او در این کارگاه با مروری بر مبانی ، تعاریف و مفاهیم فرآیندهای پس از مرگ یا پس از دفن (Taphonomy) به تقسیم بندی عواملی که پس از مرگ می تواند بر بقایای انسانی تاثیر گذاشته و در درک انسان شناسان و باستان شناسان از آنها موثر باشد پرداخت.

وی این عوامل را شامل موجودات زندۀ میکروسکوپی مانند باکتری ها، میکروب ها و قارچ های موجود در بدن انسان ها و خاکی که اجساد در آنها دفن شده اند دانست که سوسک ها، جوندگان ریز و درشت ، پستانداران ،گوشتخواران بزرگ و حتی انسان ها را نیز شامل شود.

سولتی شیاک در ادامه هر یک از گروه های مختلف که می توانند بر بقایای انسانی تاثیر داشته باشند را به طور مفصل مورد بحث قرار داد و به تاثیر عوامل میکروسکوپی پرداخت که ممکن است باعث تغییر رنگ و بافت استخوان های انسانی شده و انسان شناسان و باستان شناسان را دچار گمراهی کنند .

وی سپس به تاثیر موجودات بی مهره مانند لاروهای حشرات مختلف به ویژه حشراتی نظیر موریانه و سوسک که لانه هایشان را در دل زمین حفر می کنند پرداخت و مثال هایی از محوطۀ لما و ده دومن به میان آورد.

  او گفت :در چند مورد از جمجمه های کشف شده در این محوطه ها حفره هایی به وسیلۀ همین عوامل ایجاد شده که براحتی می توانست باعث گمراهی باستان شناسان شده و از این حفره ها به عنوان نشانه هایی از وجود جراحی جمجمه در محوطه تفسیر شود.

این انسان شناس ،گروه بعدی از عوامل زیستی که پس از دفن می توانند روی بقایای انسانی تاثیر گذارد را شامل جوندگان ریزجثه مانند موش، موش خرما و خرگوش اعلام کرد که به دلایل مختلفی از جمله تغذیه و یا برای کوتاه کردن دندان های دائما در حال رشدشان، می توانند به بقایای انسانی علاقه مند باشند.

به گفته وی گروه دیگری از عوامل می توانند پستانداران گوشتخوار یا لاشه خوار باشند که بیشتر به خاطر تغذیه به بقایای انسانی علاقه نشان می دهند.

استاد انسان شناسی زیستی دانشگاه ورشو در ادامه تاثیراتی که پرندگان لاشه خوار مانند کرکس ها می توانند روی بقایای انسانی از خود برجای گذارند را مورد بررسی قرار داد  و در نهایت به تاثیراتی که انسان ها می توانند داشته باشند اشاره کرد.

او در ادامه عمل جسد سوزی را از جملۀ مهمترین عوامل انسانی موثر بر روی بقایای انسانی عنوان کرد که تشخیص آن در محوطه های باستانی اندکی دشوار است.

این استاد انسان شناسی ، با اشاره به تفاوت های میان استخوان های سوخته و استخوان های معمولی به جزییات بیشتری از نحوۀ تعیین میزان حرارت آتشی که بقایای انسانی در آن سوزانده شده پرداخته و به توضیح اطلاعاتی پرداخت که می توان از این بقایا به دست آورد .

او با بیان مثال های جالبی از مطالعاتی که در منطقۀ خاور نزدیک و اروپا نظیر  تل براک، تل مجنون، تل بیاه و تل اشارا در سوریه، محوطه های لما، برج خاموش تفرش، استقرارگاه زیرزمینی تهیق در خمین، محوط، جوشقان استرک و سیلک کاشان انجام داده تاثیر هر یک از عوامل مرور شده را در مطالعات میدانی تشریح کرد .