تخلفات در بافت تاریخی مشهد باید پیگیری قضایی شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدمحمد بهشتی در نشست خبری خود در ارتباط با بافت تاریخی مشهد و مداخلات انجام شده در این بافت گفت: ازجمله آثاری که دلالت تاریخی داشتند؛ محله بنی‌هاشم بود که از بین رفته است. یعنی ارزشی برای آنچه دلالت تاریخی بود قائل نیستند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: جنبه دیگر این است که بالاخره علی رغم همه دخل و تصرف‌ها زوار در حال رفت و آمد هستند و در نهایت به نظر می‌آید؛ سوداگران تلاش می‌کنند که از این رفت و آمدها کاسبی کنند و هرچه می‌توانند به این مکان مقدس نزدیکتر شوند تا درآمد بیشتری کسب کنند.

رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی گفت: اگر صحبت‌های مقام معظم رهبری را مدنظر قرار می‌دادند این اتفاقات نمی‌افتاد و شاهد این فجایع نبودیم.

بهشتی با اشاره به اینکه مشهد متعلق به شورای شهر و شهرداری مشهد نیست بلکه متعلق به همه جهان اسلام و  شیعیان ایران است، گفت: رضایت خاطر این افراد باید جلب شود نه اینکه در پشت درهای بسته تصمیم‌گیری شود و اتفاقاتی رخ دهد که حتی خلاف قوانین و مقررات یک شهر کوچک است. باید توجه کرد که مفهوم زیارت مفهوم اعتقادی برای شیعیان است و شهرهای زیارتی به اعتبار جریان زیارت شکل گرفته است هر چند که سکونت، داد و ستد، رفت و آمد و خدمات در آن شهر وجود داشته باشد اما شاکله اصلی زیارت است و رفتارها و فرهنگ متاثر از این مفهوم در بازارها و نقاط مختلف مشهد شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: مردم در این شهر سازشان را بر مفهوم زیارت کوک کرده‌اند و شهر به صورت کالبدی برای مناسک زیارتی شکل گرفته است .

وی اظهار کرد: اتفاقی که افتاده است، اتفاق تلخی است حتی اگر مسیر اصلاح نیز طی شود اما باز هم زخم عمیقی به جای مانده است. هرچند که امید پابرجاست و به  دلیل حرم مطهر امام رضا (ع) و زائران ایشان جریان زیارت همیشه مقدم خواهد بود اما آیندگان از نسل ما به بدی یاد خواهند کرد زیرا زخمی که به جای مانده خود سند این است که چه دورانی بر این شهر گذشته است.

وی با اشاره به اینکه بخشی از باغ تخریب شده اما بخش دیگری دست نخورده است و یا توسط شهرداری خریداری شده اما تخریب نشده است اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی برای اصلاح اتفاقات افتاده به میدان آمده و مشاور طرح عوض شده است و سفارش داده‌اند که برای جلوگیری از خسارات بیشتر قطار تغییرات در مسیر درست قرار بگیرد اما همچنان شاهدیم که شورای شهر و شهرداری در مشهد وجود دارد که عزم به روند کنونی دارد و این مسیری است که در دولت گذشته رخ داده است.

وی توضیح داد: هرچند که پیش از دولت قبلی نیز ما شاهد تخریب بوده‌ایم اما وسعت تخریب‌ها هرگز به این حد نبوده است. در شیراز نیز وضعیت مشابه حاکم است و شاهدیم که هر شب چند خانه ارزشمند تخریب می‌شود و کارشان با وجود آنکه مخالف نظر کارشناسان است همچنان ادامه دارد.

وی در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه در زمان مسئولیت شما چه اقدامی برای جلوگیری از این وقایع اتفاق افتاد گفت: تا پیش از سال 73 موضوع ثبت آثار که یکی از مکانیزم‌های حفاظت است، مغفول مانده بود اما پس از آن سال‌ها جریان ثبت‌ها به راه افتاد و امیدوار بودیم که از این طریق بتوانیم این مشکلات را مهار کنیم اما در دولت گذشته اتفاقات دیگری افتاد و شاهد بودیم سازمان میراث فرهنگی زیر صورتجلسه‌ای را امضا کرد که با انتقال آثار در عین حفظ ارزش‌ها موافق بود و نتیجه آن شد که خانه‌های ارزشمند را تخریب کردند و تنها چند نمونه از تزئینات را نگه داشتند. تخریب‌ها در سال‌های پیشین بی‌سابقه بود.

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته ما با وزارت راه و شهرسازی در کشمکش بودیم اما امروز وزارت راه و شهرسازی مسیرش را با مسیر میراث فرهنگی یکی کرده است.

وی ادامه داد: اما متاسفانه در سال‌های قبل در شهرهای غیرزیارتی نیز شاهد مشکلات فراوان بودیم ازجمله آنکه حصار سلجوقی کاشان با 37 قطعه تحویل داده شد و با 17 قطعه از دولت قبل تحویل گرفته شد. یعنی 20 قطعه تخریب شده است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: معاونت میراث فرهنگی باید پرانرژی‌تر وارد شود و حداقل از جهت ثبت و تعیین حریم فعالتر عمل کند و در این زمینه وارد مذاکره با دیوان عدالت اداری شود.

بهشتی با اشاره به اینکه علاوه بر آثار و بناها خود باغ و کوچه‌ها نیز ارزشمندند و می‌توانند ثبت شوند گفت: حتی نشانه آثار و رد آثاری که تخریب شده‌اند نیز قابل بازسازی است.

وی تاکید کرد: در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات ما از دست رفتن سرمایه اجتماعی و جایگاه شریف سازمان میراث فرهنگی است که دچار خدشه شد. سازمان میراث فرهنگی هیچگاه سازمانی با زور و پول زیاد نبود اما امانت‌دار بود و هیچگاه باعث و بانی تخریب‌ها نبود اما در دولت گذشته اتفاقات دیگری افتاد و اکنون در طول این 3 سال تلاش می‌شود که این جایگاه دوباره به سازمان بازگردد.

وی در پایان تصریح کرد: مسئله بافت تاریخی مشهد از سوی معاونت میراث فرهنگی نیز در سطوح مدیریتی در حال پیگیری است.