مقام مسئول در دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با ایلنا:
جز یک شرکت، دیگر هیچ شرکتی حاضر به همکاری با دانشگاه نشد
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه‌ی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: دانشگاه‌ها باید در حوزه‌های تخصصی خود مانند فروش تحقیقات و پژوهش، درآمد کسب کنند. اما مالیات‌های اعمال شده بر طرح‌های پژوهشی، بار مالی زیادی بر دوش اعضای هیئت علمی گذاشته است.
«ذاکرحسین فیروزه» مدیر ارتباط با صنعت و جامعه‌ی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در واکنش به اظهارات معاون پژوهشی وزیر علوم مبنی بر اینکه علیرغم وضع مشوق‌های مالیاتی ارتباط دانشگاه‌ها با شرکت‌های دانش بنیان ضعیف است، گفت: در مورد صحبت آقای دکتر، مهم‌ترین مشکل بحث اجرای بند ب ماده ۱۱ و همچنین ماده ۱۳ بوده است، به خاطر اینکه شرکت‌ها باید از اعتبارات مالیاتی استفاده کنند. در اجرای این موارد مشکلاتی وجود داشت. این تجربه اول بود و بسیاری از شرکت‌ها ریسک نمی‌کردند که وارد فعالیت‌های تحقیقاتی شوند یا دانشگاه‌ها بعد بیایند اعتبارات را از همان بحث اعتبارات مالیاتی خود استفاده کنند.
وی افزود: بسیاری از شرکت‌ها این کار را نمی‌کردند. تنها شرکتی که حاضر به این کار شد، شرکت فولاد مبارکه اصفهان بود، آنهم به خاطر اینکه به لحاظ مالیاتی و درآمدی وضعیت بسیار خوبی داشت و آن مالیاتی که به دولت می‌داد بسیار زیاد بود. بقیه شرکت‌ها که شرکت‌های بزرگی نیز هستند، اصلاً وارد این قضایا نشدند به خاطر ریسک بالایی که داشت. نکته دیگر اینکه ما بازخوردهای خوبی هم از اداره امور مالیاتی استان‌مان در سال گذشته نگرفتیم. یا هماهنگی‌های خوبی نمی‌شد و یا پیگیری نمی‌کردند.
فیروزه همچنین اضافه کرد: اما از اوایل امسال به این طرف، جلسات هم‌اندیشی و همچنین گفت‌وگوهای خیلی خوبی با اداره امور مالیاتی و معاونت پژوهشی وزارت علوم برگزار شد و آن‌ها سعی می‌کردند که کمک کنند. در واقع، رویکرد اداره امور مالیاتی تغییر کرد. شرکت‌ها جلوتر آمدند و در هفت آذرماه یک نشستی با سی و پنج شرکت بزرگ استان‌مان در حوزه بهره‌برداری از ماده سیزده قانون جهش برگزار کردیم که خیلی خوب استقبال کردند. جلسه طولانی بود و نماینده اداره امور مالیاتی استان نیز حضور داشت. شرکت‌های مهمی حضور داشتند و پیگیری می‌کردند که چگونه از سامانه اعتبار ۱۴ استفاده کنند. در واقع می‌توان گفت که در همین یکی دو ماه اخیر است که شرکت‌ها رویکردشان مثبت شده و در حال پیگیری هستند که چگونه از سامانه اعتبار ۱۴ استفاده کنند.
وی افزود: این گفت‌وگوها یکی دو ماه است که به جریان افتاده، اما سال گذشته هیچ اتفاق خاصی در استان اصفهان نیفتاده بود. حتی این بحث قانون جهش تولید هم در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان که می‌خواستند استفاده کنند، شرکت‌ها جلو نرفته بودند و یکی از شرکت‌ها به نام بسپار شیمی سپیدان که وارد شده بود، هنوز نتوانسته بود استفاده کند و بازخورد خوبی از شرکت‌های دانش‌بنیان در شهرک علمی تحقیقاتی ارسال نشده بود که بیش از ششصد یا هفتصد شرکت وجود دارد، اما اخیراً این روند مثبت شده و من مطمئنم که تا اوایل سال آینده تعداد زیادی از شرکت‌ها را در استان اصفهان خواهیم داشت که از سامانه اعتبار ۱۴ بهره‌مند می‌شوند.
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه صنعتی اصفهان همچنین در پاسخ به سوالی درباره‌ی آمار تفکیکی شرکت‌های دانش‌بنیان همکار با دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: ما بیش از چهل شرکت دانش‌بنیان داریم که قدمت‌هایشان پنج، ده و پانزده سال است و در هر دو دسته قرار دارند. هم نوآور داریم و هم نوپا. حدود بیست واحد فناور داریم که هنوز وارد مرحله شرکت نشده‌اند. آن‌ها در مرکز نوآوری دانشگاه مستقر هستند و آماده ورود به شهرک علمی تحقیقاتی می‌شوند، اما شرکت‌های دانش بنیان دانشگاه بیشتر فناور هستند و تولیدات زیادی دارند، فروش دارند و گردش مالی نسبتا خوبی دارند. در حوزه فناوری، شرکت‌هایی قابل توجه هستند، اما به نسبت انتظارات از دانشگاه صنعتی اصفهان، تعدادشان کم است.
وی همچنین اضافه کرد: به گذشته که نگاه می‌کنیم، اعضای هیئت علمی ما آشنایی خوبی با صنعت دارند. حضور خوبی هم دارند، اما وقتی نسبت به تعداد شرکت‌ها نگاه می‌کنیم، کم به نظر می‌رسد. تعداد باید بیشتر از این باشد. به عقیده من، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان که وابسته به دانشگاه هستند، باید دو برابر باشد. اما متاسفانه اینطور نیست.
ذاکرحسین فیروزه همچنین در پاسخ به این سوال که بیشتر این شرکت‌های دانش بنیان چه آن‌هایی که دیگر از دانشگاه مستقل شده‌اند و چه آن‌هایی که هنوز تحت مدیریت دانشگاه هستند در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند؟ گفت: در حوزه‌های مختلفی از جمله فناوری اطلاعات، ساخت افزایشی، مواد، پلیمر، عمران، کشاورزی، نفت و معدن فعالیت می کنند. آمار دقیقی از واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان ندارم باید از رییس محترم مرکز نواوری و فناوری دانشگاه سوال شود.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا تجربه‌ای مشابه سامانه گلستان در حوزه‌های دیگر، وجود دارد که واقعاً با دانشگاه صنعتی، یک همکاری منجر به آورده صنعتی و فناورانه داشته باشد؟ گفت: پروژه‌های جدیدی وجود دارند که در حال توسعه فناوری روی آن‌ها هستند. مثلاً آبیاری هوشمند که فناوری آن به دست آمده، وارد قراردادهای بزرگ با وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو شده است.
وی افزود: حوزه فولاد نیز مطرح است؛ به خاطر فولاد مبارکه، حدود سی تا سی و پنج سال است که همکاران در این زمینه فعالیت می‌کنند. مثلاً در قسمت دانه‌بندی گندله‌ها که با پردازش تصویر انجام می‌شود، توسط شرکت دانش‌بنیان درصا طراحی شده و انجام می‌شود. در حوزه پلیمری هم ما چند نمونه داریم، مانند تصفیه پساب‌ها و پساب‌های صنعتی، به ویژه در فولاد مبارکه. این یک معضل محیط زیستی است و باید این پساب به نوعی تصفیه شود تا آب قابل استفاده در سیستم کارخانه فولاد مبارکه باشد. تعداد زیادی هم در حوزه نانو مواد و مواد پیشرفته وجود دارد که به مرحله فناوری رسیده‌اند. مالکیت مادی برخی از آن‌ها نیز به شرکت‌های دیگر واگذار شده و تعداد آن‌ها قابل توجه است. در حوزه دفاعی هم دانشگاه صنعتی اصفهان از سال ۱۳۶۴ فعالیت داشته و پروژه‌های زیادی را انجام داده و محصول تحویل می‌دهد.
فیروزه گفت: بسیاری از موانع واقعاً بیرونی هستند و وزارت علوم را خیلی پیشرو می‌دانم، به طوری که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را جلوتر از سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌هاست. اگر دوستان بتوانند سایر سازمان‌ها را با خود همراه کنند و اهمیت کارشان را نشان دهند، مطمئنم که اتفاقات خوبی خواهد افتاد. مثلاً بحث بیمه تامین اجتماعی و اخذ مفاصاحساب بیمه بابت قراردادها، یک معضلی بود که حدود یک سال و نیم بر روی میز دانشگاه‌ها بود و نگرانی‌هایی را بین مجریان طرح‌های تحقیقاتی و دانشگاهی با صنایع و موسسات ایجاد کرده بود. متاسفانه اداره بیمه همکاری نمی‌کرد و اخیراً خود وزیر علوم و معاون اول رییس جمهور وارد عمل شده‌اند. در حالی که قوانینی وجود دارد و مجلس و دولت نیز همکاری کرده‌اند، سازمان تامین اجتماعی در برابر قانون تمکین نمی‌کند. اداره بیمه اخیراً شروع به همکاری کرده، اما هنوز کامل نیست و تنها بخشی از این کار انجام شده است.
وی افزود: به نظر می‌رسد که اگر سایر سازمان‌ها با وزارت علوم همکاری کنند و یکپارچگی و هم‌راستایی و هم‌افزایی بیشتری وجود داشته باشد، سرعت پیشرفت و اعتماد اعضای هیئت علمی و شرکت‌های فناور افزایش خواهد یافت. مشکلات و موانع موجود می‌تواند باعث دلسردی افراد شود، به ویژه زمانی که آن‌ها باعدم همکاری مواجه می‌شوند و به تدریج به سمت کارهای خودشان مانند مقاله‌نویسی می‌روند که مشکلات کمتری دارد. به همین دلیل، به نظر می‌رسد که سایر بخش‌ها نیز باید با وزارت علوم، تحقیفات و فناوری هم‌جهت و هم‌سرعت شوند.
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه صنعتی اصفهان در پایان گفت: دانشگاه‌ها باید در حوزه‌های تخصصی خود مانند فروش تحقیقات و پژوهش، درآمد کسب کنند. اما مالیات‌های اعمال شده بر طرح‌های پژوهشی و حق‌التحقیق‌ها، که با تفسیرهای جدید اداره مالیات، بار مالی زیادی بر دوش اعضای هیئت علمی گذاشت. به جای تسهیل امور، موجب نگرانی و ناراحتی در میان پژوهشگران شد. خوشبختانه، با ورود مجلس به این موضوع، برخی از این مشکلات رفع شده است، اما این مدت زمان که دانشگاه‌ها با چالش‌های مالیاتی مواجه بودند، تاثیر منفی بر روحیه اعضای هیئت علمی داشته است. در حال حاضر، مهم‌ترین چالش‌ها عدم هماهنگی و همکاری بین سازمان‌های مختلف است. اگرچه همه این سازمان‌ها زیر نظر دولت فعالیت می‌کنند، اما به نظر می‌رسد که باید تلاش بیشتری برای ایجاد هماهنگی و هم‌راستایی بین آن‌ها صورت گیرد.
