تغییرات در حوزه سلامت نیازمند تغییر در نسل مدیران است/ ضرورت پرهیز از بکارگیری مدیرانِ تکراری

«رضا لاری‌پور» سخنگوی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص توزیع متوازن پزشک توضیح داد و گفت: آنچه که نظام سلامت به آن نیاز دارد، دسترسی عادلانه به خدمات درمانی است؛ یعنی همه افراد بتوانند بر اساس سطح بندی و نیازی که در کشور وجود دارد به خدمات پزشکی باکیفیت دسترسی داشته باشند، برای اینکه این دسترسی وجود داشته باشد، نیاز است که توزیع نیروهای حوزه سلامت در سراسر کشور در نسبت های معینی تقسیم بندی شوند. آنچه که در کشور ما در حال وقوع است، این است که به دلیل نیازهای غیرواقعی، فرهنگ عمومی مردم و فشار های مختلفی که از سوی عناصر تاثیرگذار مثل نمایندگان مجلس بر وزارت بهداشت معمولا آورده می شود، در مناطق کمتر برخوردار نیازهای خارج از عرفی درخواست می شود.

وی ادامه داد: به طور مثال در شهری که اتاق عمل متناسب وجود ندارد و یا اصلا بیمارستانی نیست، گاها درخواست می شود که مثلا یک فوق تخصص چشم پزشکی و یا فوق تخصص جراحی وجود داشته باشد، عملا در هیچ نظام بهداشتی درمانی دنیا همچین موضوعی وجود ندارد. حتی نظام های توسعه یافته هم که سرانه حوزه سلامت آنها از تولید ناخالص ملی بالاتر است، چنین عمل نمی کنند بلکه به صورت نظام ارجاع اداره می شود؛ یعنی اول بیمار به سطوح یک مثل بهورز و خانه بهداشت مراجعه می کنند سپس به سمت پزشک عمومی و بعد از آن پزشک متخصص و فوق تخصص ارجاع داده می شود و در صورت نیاز به بخش های مراکز استان و مراکز بالاتر ارجاع می شود.

ماندگاری پزشکان در مناطق کم برخوردار از طریق مشوق‌های لازم

سخنگوی سازمان نظام پزشکی درباره توزیع متناسب نیروی انسانی در مناطق کمتر برخوردار گفت: برای این که در مناطق کمتر برخوردار، توزیع نیروی انسانی متناسب وجود داشته باشد، باید علاوه بر آنچه که به اجبار به نیروهای حوزه سلامت تحمیل می شود که به صورت طرح و تعهد خدمت بروند و در آن مکان ها حضور داشته باشند، همواره باید تلاش شود که این افراد را به گونه ای در آنجا پایبند کنند، از طریق مشوق های مورد نیاز که برای آن مناطق لازم است.

او افزود: مهم ترین مشوق هایی که برای مناطق کمتر برخوردار باید در نظر گرفته شود، مشوق های اجتماعی و اقتصادی است یعنی هم در حوزه معیشتی و هم در حوزه اجتماعی باید برای افراد شرایط ویژه تری دیده شود. به طور مثال با توجه به جاده ها و ماشین های نادرست‌مان توقع داریم که یک پزشک جوان ما مدام در این مسیر های پرتردد و دشوار حضور داشته باشد، بدون اینکه تسهیلاتی برای او در نظر بگیرند. در حالی که تسهیلات خودرو و شرایط اسکان، ویژه است. علاوه بر این ها دیگر امکاناتی مانند افزایش تعرفه ترجیحی، افزایش میزان حقوق و تسهیلات بانکی برای افرادی که در مناطق محروم مشغول خدمت هستند، باید در نظر گرفته شود. در کشور ما طرح ها و مشوق‌های تشویقی در نظر گرفته نمی‌شود.

لاری پور تاکید کرد: توزیع نیروی انسانی متوازن صرفا در توزیع پزشک متخصص و فوق تخصص خلاصه نمی‌شود، بلکه سایر عناصر نظام سلامت هم باید به صورت متوازن تقسیم بندی شوند و حضور پیدا کنند.

سخنگوی سازمان نظام پزشکی درباره دسترسی عادلانه به خدمات بهداشت و درمان گفت: دسترسی عادلانه به خدمات بهداشت و درمان به این معنا نیست که در همه جای کشور باید همه متخصصان وجود داشته باشند و یک فرد به بالاترین سطح خدمات دسترسی داشته باشد. بلکه به این معنا است که بر اساس سطح بندی یعنی در روستا، شهرستان و مرکز استان هرکدام به شکلی متفاوت، افراد به تناسب از خدمات بهرمند شوند. مثلا نمی شود در همه شهر های ایران دستگاه سونوگرافی و یا ام آر آی وجود داشته باشد. همه جا قرار نیست مرکز تصویر برداری وجود داشته باشد. اما حداقل خدمات بهداشتی درمانی جزو وظایف دولت است که باید برای همه نقاط ایران فراهم شود.

وی درباره تعارض منافع در حوزه سلامت و تبعات آن برای جامعه گفت: تعارض منافع که بعضا در جامعه شنیده می شود، ممکن است در جاهای محدود و معدودی واقعا اثرگذار باشد، اما در کل برای تصمیم گیری در حوزه سلامت باید نظرات افراد کارشناس این حوزه مورد توجه قرار گیرد. بنابراین هر فردی در هر کاری یا رشته ای خارج از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اگر بخواهد فعالیتی داشته باشد به عنوان مداخله گر غیرمجاز شناخته می شود.

لاری پور متذکر شد: نکته دیگر اینکه بعضی وقت ها قانون گذار یعنی مجلس شورای اسلامی و یا عناصر ذی مدخل در موضوع مثل مرکز پژوهش ها، شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا نهاد های مشابه حتما وقتی که می خواهند در حوزه ای مثل حوزه سلامت قانون گذاری کنند، آیین نامه و یا دستورالعملی بنویسند بدیهی است که باید نظرات افراد صاحب نظر در حوزه سلامت را کسب کنند، چرا که عدم توجه به نظر صاحب نظران یک حوزه سبب می شود که آن آیین نامه و دستورالعمل یک قانون به خوبی اجرا نشود و عدم اجرای یک قانون در یک کشور علاوه بر اینکه بر تبعات بی قانونی دامن خواهد زد آثار زیان باری برای مردم دارد و سبب بی نظمی می شود.

وی در خصوص توصیه های آموزشی حوزه سلامت از سوی افراد مرتبط گفت: برای آموزش های حوزه ی سلامت نهادهایی وجود دارد مثل مرکز ملی آموزش مهارتی و حرفه ای علوم پزشکی که توسط وزارت بهداشت و درمان به عنوان تولیت نظام سلامت که در سند ابلاغی مقام معظم رهبری به عنوان یکی از کلان اسناد حوزه سلامت ابلاغ شده از آن نام برده شده است. افردی که می خواهند صاحب مدرکی شوند و مهارت داشته باشند در حوزه سلامت می توانند از طریق موسسه ها و نهاد هایی که ذیل مرکز ملی مهارتی توانسته اند مجوز بگیرند به آموزش و فراگیری انجام کار درمانی بپردازند. خارج از این حوزه مداخله گر غیرمجاز است، چرا که از سویی سبب عوارض برگشت ناپذیر برای مردم می شوند که عارضه های آن هم خیلی سنگین است.

تغییرات در حوزه سلامت نیازمند تغییر در نسل مدیران است

لاری پور خاطرنشان کرد: برای اینکه تمام موضوعاتی مثل توزیع متوازن نیرو در همه کشور، دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی درمانی و مسئله مهم انواع آموزش های لازم برای افراد، جلوگیری از ورود مداخله گران غیر مجاز و قانون گذاری به درستی اجرا شود ما نیازمند افرادی شجاع، متهور و دارای خلاقیت در راس امور حوزه سلامت هستیم که طبیعتا در نسل مدیران جوان تر و مدیران میانی از نظر سنی می تواند اتفاق بیفتد.

وی افزود: اگر قرار باشد همه افراد تکراری و افرادی که قبلا این مسیر ها را رفتند به کار گرفته شوند، ماحصل کارشان همین چیزی است که امروز مشاهده می کنیم و نتیجه کارشان مشخص است. آنچه که امروزه اتفاق می افتد نتیجه فکر، تلاش، قانون گذاری و برنامه ریزی مدیرانی است که در 10 سال گذشته مشغول فعالیت بودند پس اگر تغییری می خواهد اتفاق افتد باید تغییر در نسل مدیران رخ دهد.