افزایش نگران کننده سگ‌های بلاصاحب در مناطق حفاظت شده/ توضیح درباره تبعات جفت گیری سگ و گرگ

«محمد کرمی» رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، تاریخ طبیعی و ذخائر ژنتیکی محیط زیست استان تهران درارتباط با وضعیت سگ های بلاصاحب در مناطق اطراف تهران به خبرنگار ایلنا گفت: از آنجایی که مساله مدیریت سگ های بلاصاحب برعهده شهرداری تهران است برآورد آماری از تعداد سگ های بلاصاحب در اطراف تهران نداریم، اما به طور کلی می‌توان گفت در تهران دو منطقه از حضور سگ های بلاصاحب متاثر هستند. یکی منطقه حفاظتی جاجرود است که شامل دو پارک ملی «خجیر» و «سرخه‌ حصار» در شرق و جنوب شرق تهران می‌شود و دیگری منطقه حفاظت شده «ورجین» و بخشی از البرز مرکزی در شهرستان شمیرانات است. 

کرمی گفت: حیات وحش تهران از حضور این گونه مهاجم آسیب دیده است، زیرا این گونه ها ممکن است با خودشان بیماری را به عرصه ها و زیستگاه های طبیعی انتقال دهند. از طرفی ممکن است رقیب غذایی سایر گوشت خواران شوند. علف خوارانی که در این مناطق هستند، مانند قوچ و میش، کل و بز را تحت تاثیر قرار می‌دهند و در فصولی از سال مانند فصل زمستان و زمانی که حیات وحش زایمان دارند و بره هایشان به دنیا می آیند، سگ های بلاصاحب به این گونه ها حمله می‌کنند.

رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش گفت: از دیگر آسیب های این گونه، آمیزش آن‌ها با گرگ و سایر گوشت خواران است که باعث می‌شود خلوص ژنتیکی این حیوانات را از بین ببرند و گونه هایی به نام گرگاس به وجود بیاید که گرگاس ها هم خوی درندگی گرگ و هم رفتار نزدیک شدن به انسان مانند سگ ها را دارند. به همین دلیل آمار موارد هاری در مناطقی که این گونه ها دیده می شوند مقداری نگران کننده است که می‌تواند هم در انسان و هم در حیوانات اتفاق بیافتد. بیماری هاری بین انسان و حیوان مشترک و بسیار خطرناک است. 

او درارتباط با علل این مساله گفت: یک مساله بحث رهاسازی این گونه هاست و گاهی نهادهای مربوطه این سگ ها را از سطح شهر جمع آوری کرده و در اطراف تهران رهاسازی می‌کنند، زیرا طبق مشاهدات ما این گونه ها گاهی علامت و تگ بر دوششان دارند. از طرفی مساله غذادهی به آنهاست و متاسفانه عده ای دانسته یا ندانسته به این گونه ها تغذیه می دهند که باعث افزایش جمعیت آنها می‌شود. 

کرمی گفت: زیرا در حالت عادی اگر سگ ها تعدادی گونه به دنیا بیاورند، نمی‌توانند همه آن‌ها را بزرگ کرده و به بلوغ برسانند و ممکن است از هفت یا هشت توله دو مورد بتواند به سن رشد برسد، اما با غذادهی و ترحمی که نسبت به این گونه وجود دارد، جمعیت آن‌ها افزایش خواهد یافت. 

او در ادامه گفت: مساله دیگر موضوع مدیریت پسماند است. این گونه کاملا به پسماندها وابسته هستند و پسماندهایی مانند استخوان و ته مانده گوشت که مخصوصا از سوی افراد در زمان تفریح رها می‌شود و یا در سطل های روباز قرار می‌گیرند. تغذیه سگ ها از این پسماندها افزایش جمعیت آنها را به دنبال دارد. درحال حاضر گونه های مهاجمی که حیات وحش تهران را تهدید می‌کنند همین سگ های بلاصاحب هستند. 

کرمی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری برای کنترل جمعیت این گونه می‌توان اندیشید که به لحاظ انسانی قابل دفاع باشد، گفت: بهترین کاری که برای کنترل این گونه ها می‌توان انجام داد نگه داری آنها در مراکزی است که به این منظور ایجاد می‌شوند. باید مراکزی در اطراف تهران ایجاد شود و افرادی که بخواهند به این گونه ها کمک کنند هم به همین مراکز مراجعه کنند، نه اینکه به مناطق حفاظت شده تهران بیایند که هم آلودگی زیست محیطی و بصری به همراه خواهد داشت و هم به حیات وحش مناطق حفاظت شده آسیب بزنند. این گونه ها اهلی محسوب می شوند و انسان برمبنای نیازی که در هزاران سال پیش داشته است، آنها را از طبیعت گرفته و اهلی کرده است بنابراین خود انسان نیز باید آن را مدیریت کند.

او در انتها افزود: تعداد این گونه ها در حال حاضر واقعا زیاد شده است و این مقداری برای ما نگران کننده است. حتی انسان ها نیز از این گونه ها در حال خسارت دیدن هستند. از آنجایی که این گونه ها به صورت گله ای حرکت و حمله می‌کنند حتی باعث کشته شدن افراد و همانطور که گفته شد انتقال بیماری هاری نیز می شوند.