در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
از دست رفتن فرصت طلایی درمانِ برخی بیماران سرطانی به دلیل مراجعه به شارلاتان‌های طب سنتی/ علما و مراجع عظام اعتقادی به وجود طب اسلامی ندارند
رئیس مرکز تحقیقات سرطان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نسبت به از دست رفتن فرصت طلایی درمانِ برخی بیماران سرطانی به دلیل مراجعه به شارلاتان‌های طب سنتی هشدار داد.
«محمد اسماعیل اکبری» رئیس مرکز تحقیقات سرطان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که ریشه رواج طب سنتیِ غیرعلمی چیست؟ گفت: طب سنتی در اصل یک علم است و علمی است که بیشتر در فاز حمایتی است و جزو طب تکمیلی محسوب می‌شود. این طب قادر به درمان قطعی بیماری‌های شناخته شده‌ای مثل سرطان نیست. این حرف را متخصصان طب سنتی هم بیان می‌کنند؛ بنابراین کسی که بیماران را فریب می‌دهد که «من با داروی طب سنتی سرطانت را خوب می‌کنم.» جز شارلاتانیسم چیزی دیگری نیست.
وی افزود: علت گسترش این‌گونه رفتارها هم رعایت نکردن قوانین است. طبق قوانین جمهوری اسلامی مجوز درمان به کسی داده شده است که درجه طبابت را از دانشگاه گرفته باشد و پزشک باشد، اما می‌بینیم، غیرپزشکی که قدرت تشخیص، تعبیر و تعریف بیماری‌ها مانند سرطان را ندارد، به بهانه درمان بیماران، کار خلاف انجام می‌دهد.
اکبری در ادامه گفت: هفته‌ای حداقل یک مورد بیمارانی را می‌بینم که امکان درمان سرطان آنان به‌راحتی مقدور بوده است، اما پس از چندین ماه وقت صرف کردن و مراجعه به افراد غیرپزشک و به‌اصطلاح شارلاتان‌ها در حوزه پزشکی سنتی، متأسفانه زمانی به ما مراجعه می‌کنند که امکان خدمت‌رسانی علمی را از دست می‌دهند، لذا رعایت نکردن قانون عامل اصلی این اشکالات است و ساختارهای نظارتی هم قدرت برخورد چندانی ندارند.
او افزود: ساختارهای نظارتی حتی تکلیف‌شان هم روشن نیست، یعنی نه وزارت بهداشت و نه سازمان نظام‌پزشکی قادر نیستند که رأسا اقدام تعزیری انجام دهند. باید به قوه قضاییه شکایت کنند و یک فرایند طولانی طی شود که با این ترتیب نمی‌شود با یک اقدام فرهنگی مقابله کرد؛ این هم دلیل دوم برای توسعه این‌گونه مسائل است.
او در ارتباط با پیشنهاد تاسیس سازمان طب ایرانی اسلامی و نظام طب مکمل در مجلس گفت: عده‌ای از عزیزان در مجلس طرحی در این زمینه نوشته‌اند و عنوان طب اسلامی را نیز به کار برده‌اند و حتما این مجلس عالم، قدرتمند و حزب‌اللهی ما چنین چیزی را قبول نخواهد کرد، چرا که ما این را بارها از زبان علما و مراجع عظام شنیده‌ایم که اصلا طب اسلامی وجود ندارد و تقریبا همه علما یا مراجعی که در این زمینه مورد سؤال قرار گرفتند، پاسخ دادند که چنین طبی وجود ندارد و حتی در دارالحدیث تحقیقی انجام شد که تعداد احادیث طب به دست آمده حداکثر ۶۰ عدد بود که آن ۶۰ حدیث نیز راهنماست. در سیاست‌های کلی سلامت و بیانات مقام معظم رهبری هم چیزی تحت عنوان "طب اسلامی" وجود ندارد.
وی افزود: قرآن کریم می‌فرماید: کلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ (بخورید، بیاشامید ولی اسراف نکنید) یا درباره عسل می‌فرماید: «فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ» خوردن عسل برای مردم شفاء است. این قبیل آیات شریفه و احادیث، دستورات عمومی و عام صادر می‌کنند و نیاز به بررسی و تبیین دارند. طب متفاوت از دستورات بهداشتی است. طب یعنی امکان تشخیص زودرس و درمان و این امکان در احادیث اسلامی وجود ندارد و این بهانه بسیار غلط و خلاف شرع، عرف و علم است که اسلام عزیز را این‌گونه مورد مداهنه قرار بدهیم و چنین چیزی وهن اسلام عزیز است.
اکبری افزود: ما هم به طور خصوصی به کرات این موضوع را به برادران و خواهرانمان در مجلس محترم منتقل کردیم. این به مفهوم این نیست که طب سنتی را قبول نکنیم. طب سنتی یک علم است و کاملا می‌تواند مؤثر باشد و در حوزه سلامت یارِ علم پزشکی است و در همه دنیا هم همین‌طور است، اگرچه ما در این زمینه اقدامات جاذب علمی خوبی را انجام نداده‌ایم و بیشتر تعارفات شده و حرف زده شده است.
او افزود: به عنوان مثال در آلمان و برخی دیگر از کشورهای اروپایی ۶۰ درصد و در چین نزدیک به ۷۰ درصد از داروهای مصرفی از داروهای سنتی هستند. منتها این داروها فرآوری شده‌اند و تمام مراحل علمی را طی کرده‌اند، مثل همان شاخص‌هایی که در داروهای شیمیایی وجود دارد، در داروهای سنتی هم طی می‌شود و باید طی شود. من بر این باورم که اصلا تعریف استاندارد طب سنتی در ایران معنی ندارد، در حالی که تمام کشورهای موفق این تعریف را دارند.
او در ادامه با تاکید بر اینکه تأسیس سازمان طب ایرانی اسلامی اتفاق نخواهد افتاد، گفت: این‌قدر در این کشور بحمدالله صاحب علم و درایت است که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. همان‌طور که گفتم ما اصلا طب اسلامی نداریم. برخی افراد غیرپزشک خودشان را پزشک معرفی می‌کنند و این ظلم به مردم است. مردم بسیار عزیزتر از آن هستند که اسباب دست عده‌ای قرار بگیرند و ما اجازه این ظلم را نخواهیم داد.
رئیس مرکز تحقیقات سرطان گفت: من خیلی به ساختار کار ندارم، بلکه محتوا مدنظرم است. محتوا این است که تکلیف و چارچوب‌های خدمات‌رسانی به مردم در قالب طب سنتی علمی فراهم شود. بحمدالله الان چندین دانشکده طب سنتی در کشور داریم. مرکز خدمات‌رسانی طب سنتی در مرکز تحقیقات سرطان چندین سال پیش تأسیس شد و اساتید آن حوزه در آنجا حضور دارند و بیماران را ویزیت می‌کنند و دارو می‌دهند.
این فوق‌تخصص جراحی غدد و سرطان گفت: اگر در خانه ما کسی سرما بخورد، همسرم نخست به سراغ طب سنتی می‌رود و مرحوم مادرم نیز چنین می‌کرد.مقبولیت طب سنتی سرمایه عظیمی است که در کشور وجود دارد؛ مبادا اعتمادی که میان مردم وجود دارد را با کارهای غلط خراب کنیم. من دلم نمی‌خواهد این فرهنگ را خراب کنیم. به همین جهت بسیار با حساب و کتاب راجع به طب سنتی صحبت می‌کنم. برای اینکه فرهنگ مقبول و درست و یک سرمایه ملی است و باید زمینه‌های بهره‌وری از آن را با شاخص‌های علمی روز روشن کنیم. این اتفاق هنوز نیفتاده است، در حالی که استفاده از طب سنتی کار بدی نیست. طب سنتی طب مکمل است و می‌تواند به بیمار سرطانی هم کمک کند، اما نه اینکه سرطان را تشخیص بدهد یا خوب کند.
او در پاسخ به این سؤال که آیا می‌شود از طب سنتی در درمان بیماری کرونا استفاده کرد، گفت: این بیماری فعلا درمان ندارد؛ ویروسی که وارد سلول می‌شود و ماهیتا نظام پروتئینی سلول را تغییر می‌دهد، درمان مشخصی ندارد، ما درمان‌های علامتی برای کرونا انجام می‌دهیم، برای مثال وقتی فرد تب دارد، به او داروی ضدتب می‌دهیم و مایعات و ترکیبات ویتامینه تجویز می‌کنیم. طب سنتی هم می‌تواند همین کار را انجام دهد. این درمان نیست. یادتان باشد که فعلا هیچ درمانی برای کرونا وجود ندارد و همه اقدامات، بیشتر حمایتی و تسکینی هستند.
