مهار کرونا مستلزم اتخاذ راهبردهای عملیاتی جدی است

به گزارش ایلنا، پنجمین جلسه کمیسیون سلامت و پزشکی شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست سید سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه در سخنانی ضمن تبریک «روز پزشک» بر نقش به سزایی که جامعه پزشکان و پیراپزشکان و مدافعان سلامت در تامین سلامت و ایمنی جامعه دارند تاکید و از جامعه پزشکی و پیراپزشکی برای همه از خود گذشتگی‌های تشکر نمود و اظهار کرد: موضوع جلسه امروز پیرامون مسئله مدیریت یکپارچه، چند رشته و چند بخشی کرونا، با تمرکز بر موضوع واکسن است. بیش از هجده ماه از بروز کرونا در ایران و جهان می‌گذرد و بعضی کشورها در طی این مدت به واسطه پوشش فراگیر واکسن و بالا بودن سطح رعایت پروتکل‌های موفق شده‌اند تا حدود زیادی این بیماری را تحت کنترل در بیاورند. البته ملاحظه می‌کنید کشورهای برتر اقتصادی جهان، جزء ده کشور برتر ابتلا و فوت کرونا هم هستند و علیرغم پوشش گسترده واکسن در یک مسیر زیکزاکی تعداد ابتلا و البته با نسبت کمتر فوتی رو به افزایش است. ما با یک پدیده ویروسی بسیار پیچیده مواجه هستیم که ابعاد مبهم آن بر ابعاد روشن غلبه دارد. 

عاملی با تاکید بر اینکه شیوع کرونا را صرفا با مدیریت بحران نمی‌توان کنترل کرد، ادامه داد: همگی بر این موضوع اذعان دارند که کرونا موضوعی صرفا پزشکی و مرتبط با دایره تخصصی تشخیص سلامت، پیشگیری و درمان نیست. بلکه این مسئله ابعاد چند وجهی دارد که باید به همه وجوه آن توجه کرد، اگرچه تمرکز ما در پیشگیری و درمان بوده است. 

وی افزود: طبق گزارش‌ها دقیق طی ماه‌های اول ظهور و فراگیری کرونا، تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان حدود ۱۷ تریلیون دلار کاهش پیدا کرد و بحران اقتصادی بزرگی را برای کشورها به وجود آورد که بعضا برخی از این کشورها با پمپاژ پول و اعطای خدمات خاص، این مسئله را تا حدودی مدیریت کردند، پس یک بعد مهم اقتصاد کروناست. از طرف دیگر کرونا مسائل اجتماعی بزرگی را به وجود آورده و انزوای گسترده‌ای را سبب شده و جامعه پیرامون درگیر مشکلات اجتماعی ناشی از احساس تنهایی شده است. از سوی دیگر فرهنگ مردم هم در زمان کرونا و هم قبل و هم بعد از فراگیر کرونا اهمیت کلیدی دارد. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: وقتی کار در این حیطه در وزارت بهداشت و درمان متمرکز می‌شود، این‌گونه تصور می‌شود که این موضوع صرفا به حوزه سلامت و پزشکی مربوط می‌شود. نکته دیگر مدیریت دانش است، اگر تمام نیروهای موجود صرف کارهای اجرایی شود موجب غفلت از این نوع مدیریت خواهد شد. در حالی که باید به مدیریت دانش توجه شود. یکی از مسائل بحث به‌روزرسانی دانش در حوزه واکسن، تشخیص، درمان، و تامین سلامت عمومی است. اکنون سازمان بهداشت جهانی توصیه‌هایی دارد و برای مثال داروهایی را از حوزه درمان خارج دانسته است در حالی که ما همچنان از آن‌ها استفاده می‌کنیم و خط تولید را هم افزایش می‌دهیم. بر این اساس است که نیازمند مدیریت دانش تخصصی در این حیطه هستیم. 

وی با اشاره به موضوع دیگر در حوزه مدیریت دانش که همان مسئله مدیریت دانش تخصصی و سواد عمومی جامعه نسبت به موضوع کروناست، خاطرنشان کرد: مسئله مهم در حوزه دانش تخصصی، بحث داده‌هاست. متاسفانه داده‌ها و اطلاعات متناقضی پیرامون داروهای موثر در درمان، پیش بینی میزان تولید واکسن و واکسن‌های وارداتی وجود دارد و این‌ها موجبات بی‌اعتمادی عمومی و کاهش مشروعیت نهادهای متولی می‌شود. 

در حوزه دانش و سواد عمومی کرونا نیز نیازمند فرهنگ‌سازی همه جانبه در حوزه کرونا هستیم. نحوه مدیریت فردی و اجتماعی قبل، در حین و بعد از ابتلا به کرونا بسیار مهم است و با رعایت پروتکل‌های مربوطه می‌توان سطح آسیب را بسیار کاهش دارد. 

به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ طبق گزارش مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، کسانی هم که دوز یک و دو واکسن را دریافت کرده‌اند مجددا مبتلا شده و حتی فوتی از بین این افراد داشته‌ایم که نیازمند ریشه‌یابی و بررسی‌های علمی است. 

وی همچنین ادامه داد: در حوزه تولید واکسن واقعیت این است که شرکت‌های با سابقه طولانی در حوزه تولید واکسن داریم موسسه رازی و پاستور که می‌توانند متولی اصلی واکسن باشند. رازی، در سال حدود سه میلیارد و دویست میلیون دوز واکسن تولید می‌کند و ظرفیتی نزدیک به ۵۶ هزار متر مربع را به کارهای آزمایشگاهی اختصاص داده است و هشت آزمایشگاه ملی و یک آزمایشگاه بین‌المللی دارد و اعضای هیئت علمی با سابقه‌ای دارد و به لحاظ دانشی در لبه علم و فناوری جدید قرار دارد. البته واکسن برکت یک پیشتازی بود که موجب تقویت حرکت و امید ملی شد. در عین حال در شرایط جدید حتما نیازمند همکاری، هم افزایی در حوزه تولید واکسن هستیم. 

وی گفت: بسیاری از کشورهایی که توانستند بیماری را تا حدود زیادی کنترل و واکسیناسیون را کامل کنند، به دلیل متمرکز کردن تمام ظرفیت‌هایشان برای تولید واکسن در یک یا نهایتا دو پلتفرم بوده است. دراین موضوع اگر سرمایه یک جا قرار بگیرد، انباشت تراکم دانشی را شاهد خواهیم بود. بر این اساس، لازم است که در موضوع مدیریت دانشی کرونا و مدل حکمرانی آن که به عهده ستاد ملی کروناست، تجدیدنظرهایی صورت پذیرد و درباره مدیریت اجتماعی کرونا چاره‌ای اندیشیده شود. همچنین در حیطه حکمرانی پیشگیری، تشخیص و درمان کرونا و مدیریت پیامدهای چند وجهی کرونا و تولید واکسن به دنبال راه‌حل‌هایی برای تقویت فرایند تولید داخل باشیم. 

محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو نیز در سخنانی در این جلسه بیان کرد: تا کنون مجموعا ۲۹ میلیون و ۶۶۵ هزار دوز واکسن در کشور آماده مصرف شد که حدود ۲۵ میلیون دوز تزریق شده است. ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن وارداتی و سه میلیون ۱۸۵ هزار دوز هم داخلی و شرکت برکت تولید کرده است. از بین واکسن‌های وارداتی سینوفارم بیش‌ترین تامین کننده بوده است. سرعت تزریق هم قابل توجه است و پیش‌بینی شده در شهریور ماه حداقل ۳۰ میلیون دوز واکسن وارد کشور شود و تولید کننده‌های جدید از این ماه وارد بازار می‌شوند. در شش ماهه دوم تولید کننده‌ها مصرف را مدیریت خواهند کرد. تا پایان آبان ماه نیز برنامه‌ریزی شده که ۸۰ میلیون دوز واکسن وارد کشور شود. 

شانه‌ساز: ۲۹ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده است که حدود ۲۰ میلیون دوز آن از کشور چین وارد شده است، همچنین ۵ میلیون دوز واکسن آسترازنکا وارد شده است و واکسن اسپوتنیک روسیه نیز از بهمن‌ماه سال گذشته حدود یک میلیون و بیست هزار دوز از این واکسن وارد کشور شده است. 

وی ادامه داد: مدیریت متمرکز و نظم اجتماعی در برخی کشورها مانند چین باعث شده این بیماری کنترل شود و به عنوان اولین کشوری که درگیری در آنجا بود موفق شدند بیماری را کنترل کنند. مدیریت در این حیطه، مسئله‌ای فرهنگی و مرتبط با مدیریت کلان است که در این صورت می‌توان بیماری را کنترل کند. باید با مردم در این زمینه صحبت و چالش‌ها مطرح شود. در حال حاضر میزان رعایت پروتکل‌ها به زیر ۴۰ درصد آمده است و به یک‌سوم جمعیت رسیده است. آمارها نشان می‌دهد که در آبان ماه جاری یک پیک شدید را تجربه خواهیم کرد و اگر در زمینه رعایت پروتکل‌ها مدیریت کلانی صورت نپذیرد، میزان ابتلا و فوتی بیشتر می‌شود. 

وی افزود: ۲۹ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده است که حدود ۲۰ میلیون دوز آن از کشور چین وارد شده است، همچنین ۵ میلیون دوز واکسن آسترازنکا وارد شده است و واکسن اسپوتنیک روسیه نیز از بهمن‌ماه سال گذشته حدود یک میلیون و بیست هزار دوز از این واکسن وارد کشور شده است. 

رئیس سازمان غذا و دارو یادآور شد: در رابطه با بخش خصوصی و شائبه‌هایی که وجود دارد و مطرح است، تا کنون ۵۰ معرفی‌نامه به بخش خصوصی داده شده است، برای مثال به اتاق بازرگانی ۵ معرفی‌نامه داده شده است که برای هیچ‌کدام اقدامی صورت نپذیرفته است. این در حالی است که، روابط عمومی شرکت فایزر اطلاعیه داده است که فقط با دولت‌ها در ارتباط خواهم بود و این یعنی توزیع این واکسن از طریق شرکت‌های خصوصی امکان‌پذیر نخواهد بود. لذا هیچ شرکت واکسن‌سازی خصوصی قادر نخواهد بود وارد مذاکرات برای واردات واکسن شود و این تعامل و مذاکرات صرفا از طریق دولت‌ها امکان‌پذیر خواهد بود. 

رئیس انستیتو پاستور ایران: باید یک متولی برای واکسن تعین شود تا موفقیت‌های بیشتری بوجود بیاید. در مورد تشخیص این تمرکز ایجاد شد و الحمدلله امروز مشکل تست‌های تشخیصی را نداریم. 

در ادامه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: یکی از این موضوعات مهم مدیریت رسانه‌ای در حیطه کروناست، و با توجه به طولانی شدن دوره ویروس کرونا نیازمند یک بازمهندسی در مدل مدیریت و تقسیم کار ملی هستیم. 

سیدسعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در پایان این جلسه در سخنانی با بیان اینکه باید در جلسات آتی به چند موضوع به طور جد پرداخته شود، گفت: یکی از این موضوعات مهم مدیریت رسانه‌ای در حیطه کروناست، شاهد هستیم که حتی در وزارتخانه، در ارائه آمارها چند صدایی وجود دارد. موضوع بعدی در حیطه متولی تولید واکسن در کشور است. مسئله بعدی خرید واکسن است و اینکه چه واکسنی باید خریداری شود یعنی کیفیت واکسن محل سئوال است. چه واکسنی از آسیب کمتری برخوردار است و همچنین کدام واکسن یا واکسن‌ها سطح حفاظتی ماندگارتری ایجاد می‌کنند. همچنین در زمینه مدیریت دانشی کرونا باید تصمیمات صحیحی اتخاذ شود. به هر حال با توجه به طولانی شدن دوره ویروس کرونا نیازمند یک بازمهندسی در مدل مدیریت و تقسیم کار ملی هستیم.