ضرورت اقدام فوری برای تزریق دُز سوم واکسن کادر درمان/ لزوم اصلاح هر چه سریعتر راهبردهای مدیریت بیماری کرونا/ ابتلای پرسنل به سندرم فرسایش شغلی

«خلیل علیزاده» رییس بیمارستان آتیه در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت این بیمارستان در پیک پنجم کرونا گفت: بیمارستان آتیه اگرچه یک بیمارستان خصوصی است اما از روزهای ابتدایی کرونا و از اسفند سال ۹۸ که بیماری به رسمیت شناخته شد، بخش هایی از اورژانس بیمارستان را برای بیماران کرونایی مهیا کردیم. همچنین بخش های بستری در بخش های عادی و بخش مراقبت های ویژه را تا ظرفیت بیش از ۱۲۰ تخت با توجه به پیک هایی که در کشور داشتیم گسترش دادیم.

وی ادامه داد: گاهی اوقات تعداد بیماران کم بود و حدود ۳۰ تخت نیز برای بیماران کووید کافی بود اما گاهی اوقات مانند شرایطی که در حال حاضر در آن قرار داریم  ظرفیت  اصلی بیمارستان را برای بیماران کووید اختصاص دادیم همچنین ۲۵ تخت آی سی یو نیز برای بیماران کووید اختصاص داده شده است. تعداد مراجعه کنندگان سرپایی نیز در این پیک افزایش یافته و رکورد بیماران ورودی ما شکسته شده است. ما هیچ وقت در طی یک سال و نیم گذشته با این تعداد از بیماران کرونایی مواجه نبوده و نصف بیمارستان امام خمینی یعنی حدود  ۲۵۰ الی ۲۶۰ مورد بیمار سرپایی را در طول شبانه روز ویزیت می کنیم. البته تلاش کرده ایم تا فضایی فراهم کنیم که افراد در فضای باز باشند و فاصله زیادی با هم داشته باشند البته زمان معطلی بیماران گاهی زیاد می‌شود. همچنین تلاش شده است که تست کووید نیز اگر لازم باشد از بیماران گرفته شود.

رییس بیمارستان آتیه همچنین با اشاره به اینکه این بیمارستان به عنوان مرکز تزریق واکسن نیز معرفی شده و بخشی را به این امر اختصاص داده‌ایم، گفت: از سوی سازمان نظام پزشکی ۱۰۱۰ پزشک برای تزریق واکسن معرفی شدند که ۲۰۲۰ دوز واکسن در دو نوبت برای آنان تزریق شده است. همچنین از سوی انجمن اوتیسم ۱۶۲ نفر از افراد دارای اوتیسم برای تزریق واکسن به این مرکز مراجعه کرده و ۳۲۴ دوز واکسن در دو نوبت برای آن‌ها تزریق شده است. همچنین برای ۲۲۴ بیمار سرطانی نیز دو نوبت واکسن و ۴۴۷ دوز و برای پرسنل بیمارستان نیز که شامل ۸۳۵ نفر بوده‌اند در دو نوبت و ۱۶۷۰ دوز تزریق شده است.

علی‌زاده با اشاره به بیمارانی که از ابتدای شیوع بیماری کرونا به این بیمارستان مراجعه کرده‌اند، تصریح کرد: تا کنون ۴۹۴۵۱ بیمار کرونایی به صورت سرپایی به این بیمارستان مراجعه کرده‌اند همچنین از ابتدا ۳۵۶۹ بیمار مبتلا به کرونا بستری شده و در مجموع  ۹۷۸ بیمار با ۶۹۸۵ روز تخت اشغالی در بخش مراقبت‌های ویژه و ۲۵۵۲ بیمار مبتلا به کرونا با ۱۳۰۹۵ روز تخت اشغالی در بخش‌های عادی بیمارستان بستری شده‌‌اند. در مجموع نیز از ابتدای شیوع کرونا ۲۲۷ بیمار مبتلا به کرونا در این بیمارستان جان خود را از دست داده‌اند که ۷۳% بیماران جان باخته به دلیل کرونا دارای بیماری زمینه‌ای بوده و ۶.۴۳% مجموع بیماران فوتی نسبت به کل بیماران کرونایی بوده است.

ابتلای پرسنل بیمارستان به  سندرم فرسایش شغلی

رییس بیمارستان آتیه با بیان اینکه فشار بر  کادر درمانی بسیار زیاد است. تا کنون ٣٦٠ نفر از کادر ما  به بیماری کووید مبتلا شده و یکی از پزشکان ما، مرحوم  دکتر غلامحسین فلاحی را بدلیل ابتلا به این بیماری از دست داده ایم. ابتلای ۳۷۰ نفر از کارکنان به بیماری  و فشار زیادی که در خانواده و محیط کار تحمل می کنند، آن ها را به سندرم فرسایش شغلی مبتلا کرده است. البته  با همکاری و بر نامه ریزی  خوب  وزارت بهداشت و نظام پزشکی نیز اغلب پرسنل بیمارستان و پزشکان بجز تعداد کمی که یا خودشان نخواستند  یا در زمان واکسیناسیون بیمار بودند واکسینه شده اند. با توجه به این موضوع در حال حاضر هر کسی از پرسنل که بیمار می شوند، خوشبختانه تعداد کمتری از آنها نیاز به بستری پیدا می‌کنند اما از جریان سرویس خارج می شوند و این یکی از مشکلات ما است و اگر یکی از پرسنل مریض شود ما حداقل ۱۴ روز این فرد را دیگر در بیمارستان نداریم. در حا حاضر لازم است برای واکسینه کردن افراد جا مانده و همچنین تزریق دوز سوم یا دوز یاد آوری کادر درمان اقدام فوری شود.

علی زاده راجع به بیماران کووید مراجعه کننده گفت: بیماران مراجعه کننده، پس از معاینه به سه دسته تقسیم می‌شود؛ دسته ای از بیماران می‌توانند با دریافت دارو در منزل تحت مراقبت باشند و بیماری شدیدی ندارند. دسته دیگری نیز عده‌ای از بیماران هستند که با مجوز وزارت بهداشت می توانند داروی رمدسیور را به صورت سرپایی دریافت کنند، در شبانه روز به حدود ۸۰ بیمار به صورت سرپایی رمدسیور تزریق می‌کنیم. بیمارانی نیز هستند که نیاز به بستری دارند، این بیماران اگر نیاز به بستری در بخش عادی داشته باشد معمولا می توانیم آنها را بستری کنیم اما اغلب روزها متاسفانه برای بیماران بدحال که میزان غلظت اکسیژن خونشان پایین است تخت آی سی یو خالی نداریم مگر اینکه خدایی نکرده کسی فوت کند یا بیماری بهبود پیدا کرده و از آی سیو مرخص شود. البته مدت اقامت بیماران در آی سی یو نسبتاً طولانی است. بنابراین ما هرچه تخت آی سی یو نیز داشته باشیم بلافاصله پر می‌شود. ما تا حدامکان ظرفیت را برای بیماران کووید افزایش داده‌ایم. ما میزان تولید اکسیژن بیمارستان آتیه را نزدیک سه برابر کرده ایم.

 اوضاع هنوز تحت کنترل است

وی باتوجه به شرایط فعلی گفت: در حال حاضر اگر  ۷ الی ۱۰ نفر از پرسنل بیمار باشند، قابل تحمل است اما تمام ترس من این است که ۳۰ درصد از پرستاران تست مثبت داشته باشند به تبع در آن زمان تعداد بیماران نیز افزایش پیدا کرده است، اگر با این وضع مواجه شویم چه کسی باید از بیماران پرستاری کند و همه ترس من شکسته شدن این سد است. در حال حاضر شرایط بسیار دشوار است اما شاید وزارت بهداشت نیز صحیح می‌گوید که اوضاع هنوز تحت کنترل است اما می‌تواند به یکباره این آتش شعله بگیرد و فقط دعا می کنیم که به آن روز نرسیم.

رییس بیمارستان آتیه در پاسخ به این سوال که آیا شما با مشکلات دارو و تجهیزات مواجه بوده اید، گفت: متاسفانه در یک الی دو ماه اخیر مسئله سرم برای ما ناراحت کننده بوده است همچنین در خصوص داروهایی مانند اکتمرا کمبود داشتیم البته این داروها برای همه بیماران مصرف نمی شود اما تاکنون موفق شده ایم داروی رمدسیور را به سختی و با تلاش فراوان تهیه کنیم.

علیزاده با اشاره به مشکلات بیمارستان گفت: یکی از بدی هایی که وجود دارد متاسفانه این است که وزارت بهداشت در اغلب موارد  بیماران بیمارستان های خصوصی را در لیست توزیع دارو قرار نمی دهد یعنی اگر امکاناتی داده می شود از سوی وزارت بهداشت برای بخش دولتی گرفته می‌شود و بیشتر مواقع  بیمارستانهای خصوصی را حساب نمی کنند. علت این امر را نمی‌دانم آیا بیمارانی که ما در بیمارستان خصوصی بستری می شود از کشور دیگری می آیند، این بیماران نیز همین ملت ایران هستند و من معنی این تبعیض را که  بسیاری مواقع از سوی وزارت بهداشت  اعمال می شود، نمی فهمم. بسیاری از مواردی که از سوی وزارت بهداشت در نظر گرفته می شود فقط برای بخش دولتی مورد استفاده قرار می گیرد، گویا افرادی که به بخش خصوصی مراجعه می کنند از دیگر کشورها هستند، البته از نظر مسائل حقوقی بهداشتی ما در درمان به ملیت و دین کسی نباید توجه کنیم و ما به عنوان پزشک و پرستار و کادر درمان، وظیفه داریم خدمات کامل به هر فردی ارائه دهیم اما در وزارت بهداشت نگاهی گاه وجود دارد و اینطور حس می شود که بخش خصوصی را اگر شد در لیست اختصاص امکانات قرار می دهند و در ابتدا به بیمارستان‌های خودشان می رسند.

نتوانستیم حتی یک روز به پرستاران مرخصی بدهیم

وی با بیان اینکه وزارت بهداشت در این مدت بیشتر مواقع  غم ما را نداشته اند که ما زندگی مان را از کجا تامین می کنیم،  و بجز تایید پرداخت یک وام کم بهره که حداکثر کفاف یک ماه حقوق را می دهد،  از حمایت جدی بهره مند نبوده ایم، خاطرنشان کرد: یکباره بخشنامه می دهند که به طور مثال اعمال جراحی غیر کرونایی تعطیل شود، حقوق پرسنل مان را باید از درآمد آن ها بدهیم و این درآمد از راه جراحی های غیر کرونایی تامین می شود وقتی بخشنامه می آید که جراحی را تعطیل کنید ما چگونه می توانیم ماهی ۱۶ میلیارد تومان برای تامین حقوق پرسنل تهیه کنیم ما از بودجه‌های دولتی استفاده نمی کنیم و همه تجهیزات مانند ونتیلاتور و سایر امکانات را به صورت آزاد و با ارز آزاد از بازار تهیه کرده‌ایم. یا اگر تجهیزات توسط هیئت امنای ارزی وارد می شود به بیمارستان های خصوصی اختصاص داده نمی شود و بیمارستان‌های خصوصی معمولأ حذف می‌شوند در حالی که ما هم از همین ملت هستیم حال عده ای ترجیح می دهند که از بخش خصوصی خدمات دریافت کنند و عده ای هم از بخش دولتی خدمات دریافت می‌کنند.

رییس بیمارستان آتیه با اشاره به فشار کاری مضاعف نیروهای بیمارستان در طول ۱۸ ماه گذشته خاطرنشان کرد: نیروهای ما، پرستاران و پزشکان بسیار خسته اند وقتی پرستاران و پزشکان  اورژانس پزشکان متخصص عفونی و داخلی و مراقبت ویژه و قلب و عروق و ریه و مسئولان  داروخانه و تجهیزات و تاسیسات و مدیران بیمارستان  را می بینم واقعاً دلم برایشان می سوزد، آنها ۱۸ ماه است که درگیر هستند آن هم به صورت مستقیم و در شرایط خطرناک با یک بیماری واگیردار در ارتباط هستند. ما افرادی را داریم که حتی سه بار نیز به کووید مبتلا شده اند. فشار بسیار زیادی بر پزشکان وجود دارد. مادر بیمارستان یک فوق تخصص ریه داریم که همه ۱۲۰ بیماری که در بیمارستان حضور دارد را هر روز باید معاینه کند، همچنین ۴ متخصص عفونی داریم که به صورت شبانه روز در این ۱۹ ماه مشغول کار بوده اند، پرستاران ما بسیار خسته اند به ویژه پرستاران ویژه کارمان، پرستارانی که در بخش های ویژه با بیماران خیلی بد حال سر و کار دارند این افراد روزهای متوالی کار کردند و حتی نتوانستیم یک روز به آنها مرخصی بدهیم.

علیزاده خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت با شروع هر موج بخشنامه صادر می کند که مرخصی ها باید لغو شود اما معمولاً در ارتش ها و جنگ ها نیز یک روز مرخصی به نیروها داده می شود و کسی ۱۸ ماه به طور مداوم نمی جنگد اما در خصوص پرستاران ما اینگونه نیست و آنها حتی در تعطیلات عید نیز خیلی کم از تعطیلات استفاده کردند البته آنها اعتراض کردند اما ما در پاسخ مجبور بودیم به آنها بگوییم موج بعدی پشت در است و موج چهارم بلافاصله بعد از تعطیلات عید شروع شد و پس از آن بلافاصله موج‌ پنجم آغاز شد.

تصمیم در خصوص واکسیناسیون به موقع گرفته نشد

وی ادامه داد: به هر صورت راه حل این موضوعات در دنیا تا حدی مشخص است و ما تجربه های آنها را نیز می بینیم. متاسفانه ما به مسئله واکسیناسیون به نوع دیگری نگاه کردیم و متاسفانه تصمیم در خصوص واکسیناسیون در زمانی که باید گرفته می شد، نشد. اساساً پیوند زدن یک موضوع حیاتی به تولید داخل از نگاه استراتژیک غلط است. تصور کنید ما در حال جنگ هستیم و دشمن در برابر ما ایستاده است مانند همین جنگ تحمیلی که گذراندیم اگر به توپ و تانک نیاز داشته باشیم نباید صبر کنیم تا در داخل تولید کنیم؛ درحالی که دشمن به ما حمله کرده است. بلکه ما باید از هر جایی که می‌توانیم تجهیزات وارد کنیم و این کار را هم در زمان جنگ انجام دادیم اما این نگاه درباره واکسیناسیون وجود نداشت و ما به شدت می دیدیم که تازه می خواهند مکانی را برای تولید واکسن احداث کنند و قطعات را تازه وارد کنند و کارخانه احداث شود، از کجا بدانیم که چه زمانی قرار است با چه کیفیتی  تولیداتش را به ما عرضه کند.

لزوم واکسیناسیون هرچه سریعتر ۵۰ میلیون نفر برای رسیدن به ایمنی

رییس بیمارستان آتیه با بیان اینکه برای اینکه به ایمنی کلی برسیم باید بیش از ۷۰ درصد جمعیت واکسینه شوند، تصریح کرد: در ایران برای واکسیناسیون ۷۰ درصدی باید ۵۰ میلیون نفر واکسینه شوند و برای این تعداد به ۱۰۰ میلیون دوز واکسن احتیاج داریم. اما ما در این مدت صحبتهای بسیار متناقض شنیدیم، استراتژی ما در این خصوص غلط بوده است. یک نفر باید بیاید بگوید که اشتباه کردیم اما در حال حاضر این موضوع دیر است و ماروزانه تا حدود ۶۰۰ نفر را از دست می دهیم. افرادی که بسیاری از آنها جوان هستند و این جای تاسف دارد. من افسوس میخورم که برخی از مسئولان می‌گویند این افراد که فوت می‌شوند دارای بیماری های زمینه ای بوده اند. آیا اگر کسی دیابت دارد، باید بمیرد؟ اگر کسی سرطان دارد، باید بمیرد؟ علم و پزشکان سالیان سال تلاش کرده اند که بیماری که سرطان دارد نمیرد؛ حال می گویند ۶۰ درصد از افرادی که به دلیل ابتلا به کووید جان خود را از دست می دهند دارای بیماری زمینه ای بودند. تمام تلاش علم پزشکی برای این است که بیماران جان خود را از دست ندهند نه اینکه بگوییم چون بیماری زمینه ای داشته است فوت شد. این نگاه، نگاه انسانی نیست تمام تلاش  پزشکان و کادر درمان  این بوده است که مرگ و میر را در خصوص بیماریهای مختلف کاهش دهند. حال یک بیماری کرونا بیاید و همه رشته هایی را که ما درست کرده بودیم پنبه کند این گونه نگاه به این موضوع درست نیست.

علیزاده با انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت تاکید کرد: معتقدم ما تکلیفمان را با دنیا و مناسبات بین المللی مشخص نکرده ایم ما یا عضو سازمان بهداشت جهانی هستیم یا نیستیم اگر عضو این سازمان هستیم و نماینده سازمان بهداشت جهانی در تهران حضور دارد باید قواعد بازی را بپذیریم یا اگر نمی خواهیم قواعد آنها را بپذیریم پس عضو سازمان بهداشت جهانی هم نباید باشیم. اگر ما عضو سازمان بهداشت جهانی هستیم باید واکسنی را وارد ایران کنیم یا تولید کنیم که سازمان بهداشت جهانی آن را تایید می‌کند. اگر نمی خواهیم مورد تایید سازمان بهداشت جهانی باشد از این سازمان نیز بیرون بیاییم. با این روش دو پهلو نمی توانیم پیش برویم نمی‌توان هم بود و هم نبود.

وی ادامه داد: اگر ما عضو سازمان بهداشت جهانی هستیم نمی‌توانیم واکسنی را وارد کنیم که آن ها تایید نکرده اند و یا واکسنی تولید کنیم که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی نیست حال بگویید که ما در ایران سابقه تولید صد ساله واکسن داریم همانطور که ما در ایران سابقه تولید ۷۰ ساله خودرو داریم اما در نهایت خودرویی که تولید می کنیم پراید است یعنی سابقه کاری که انجام می دهیم مهم نیست.

کیفیت واکسن مهم است

رییس بیمارستان آتیه با بیان اینکه شخصی که واکسن فایزر را تولید کرد یک فرد مسلمان بود، تصریح کرد: واکسن فایزر ساخت کشور آمریکا نیست و فردی که او را تولید کرده یک فرد مسلمان است که در یکی دو سال گذشته قبل از شیوع کرونا دکتر مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی از این فرد به عنوان دانشمند برتر جهان اسلام تقدیر کرده است کمپانی بایون تک در آلمان با یک کمپانی آمریکایی به صورت مشترک این واکسن را به تولید انبوه رسانده‌اند چرا که در جهان  همه چیز به هم وصل است. 

علیزاده در بخش دیگری از صحبت های خود درباره تاثیر واکسن بر کاهش اثر بیماری گفت: تاکنون بیماری که بخاطر واکسن فوت‌ کند نداشتیم فردی که واکسن زده است به کرونا مبتلا می شود اما غالب این افراد بیماری شدیدی نداشته و به بیمارستان نیاز پیدا نمی کنند و میزان مرگ آنها نیز بسیار پایین است.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به عدم رعایت پروتکل ها در برخی از مراسم ها ممکن است با شدت و افزایش بیماری مواجه شویم، تصریح کرد: بیشترین مبتلایان ما افرادی هستند که در دورهمی های خانوادگی حضور داشتند و ابتلاها بیشتر خانوادگی است. این به دلیل حضور مردم در مراسمی است که ماسک را بر می دارند. متاسفانه تصاویری که این روزها می بینیم حاکی از آن است که افراد دور هم جمع شده و نه فاصله اجتماعی را رعایت کرده اند و نه از ماسک استفاده می کنند، طبیعی است که اگر این تجمعات به صورت خیلی فشرده وجود داشته باشد و پروتکل ها رعایت نشود ممکن است انفجاری صورت بگیرد.

رییس بیمارستان آتیه گفت: ما نیروهای محدودی داریم. نیروهای پرستاری ما برای شرایط عادی در کشور هم کم هستند پزشکان مرتبط به درمان این بیماری، بسیار کم هستند بنابراین آن چیزی که ما نگران آن هستیم این است که ممکن است با این تجمعات سد شکسته شود و برای بیماران در بخش عادی نیز با مشکل تخت مواجه شویم همانطور که الان برای آی سی یو با مشکل مواجه هستیم. همچنین ممکن است بیماران تا ۲۴ ساعت برای یک ویزیت در نوبت بمانند و این بسیار خطرناک است. راهش این بود که مسئولان ستاد کرونا مانند دیگر کشورها کشور را دو هفته تعطیل کنند تعطیلی مطلق که منجر به سفر هم نشود.

لزوم اصلاح به موقع راهبردها در زمینه مدیریت بیماری کرونا

علیزاده با اشاره به اینکه در هر تعطیلی شاهد ترافیک در جاده چالوس و سفر به استان های شمالی هستیم، گفت: تعطیل می‌کنیم اما جاده چالوس ترافیک سنگین دارد و شهرهای شمالی پر از بیمار می شود تعطیلی نیم‌بند فایده ای ندارد. لاک دان یعنی به جز فروشگاه‌های مواد غذایی، نانوایی ها، داروخانه ها، بیمارستان ها، آتش نشانی و پلیس جای دیگری باز نباشد و کسی جرات نداشته باشد در خیابان‌ها حضور پیدا کند این مسئله متاسفانه از روز اول در کشور غیر قابل اجرا بوده است البته بخشی از آن به دلیل این است که مردم ما قانون گریز هستند و به سادگی چیزی را نمی‌پذیرند و بخشی از آن نیز به مسائل اقتصادی کشور باز می‌گردد چراکه بسیاری از مردم به صورت روزمزد درآمد دارند و روزانه زندگیشان را تامین می کنند اگر دو هفته تعطیل کنند نمی توانند از پس هزینه‌های زندگی برآیند . بخشی از آن نیز به دلیل این است که یا تصمیم جدی گرفته نمی‌شود و یا تصمیمات دیرهنگام است از همین رو تعطیلی با این صورت فایده ای ندارد.

وی در پایان گفت: تلاش همکاران بخش علمی وزارت بهداشت جهت ابلاغ به موقع شیوه نامه ها و دستورالعمل ها جای تقدیر فراوان دارد، همچنین بخش نظارت وزارت بهداشت هم، بخوبی بر کا ها نظارت دقیق  و علمی می کند و این جای تقدیر دارد. اما مشکل ما آنست که راهبردهای تاخیری  و با پیش فرض های کاملا سیاسی، فاقد کارایی است و گاه خسارات ناشی از آن ها جبران ناپذیر است. در مورد کرونا هر چه گذشته نمی توان آن  را بر گرداند ولی اینجا چون مانند کنکور است و عملکرد نظام ها در جهان براحتی با هم مقایسه می شود. شجاعت پذیرش اشتباه و اصلاح به موقع راهبردها در زمینه مدیریت بیماری کرونا یک ضرورت آنی است. ساختار اداره باید متحول شود، روش تدوین و اجرای راهبرد ها باید تغییر اساسی کند. اگر این تغییر را در نظام مدیریت بیماری ایجاد  نکنیم، تغییر و جابجایی افراد خیلی بعید است راهگشا باشد.