بیانیه دانش‌آموختگان وزارت بهداشت در اعتراض به ممنوعیت آزادسازی مدرک تحصیلی
جمعی از دانشجویان و دانش آموختگان دوره‌های سراسری (روزانه) وزارت بهداشت در اعتراض به بخشنامه ممنوعیت آزادسازی مدرک تحصیلی بیانیه‌ای صادر کردند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، جمعی از دانشجویان و دانش آموختگان دوره‌های سراسری (روزانه) وزارت بهداشت در اعتراض به بخشنامه ممنوعیت آزادسازی مدرک تحصیلی و همچنین در خصوص ایفای تعهدات مالی و دریافت مدارک تحصیلی بیانیه‌ای صادر کردند.
بخشی از این بیانیه به شرح زیر است:
در روزهای پایانی دولت سیزدهم وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با صدور بخشنامه ای به شماره ی ۵۰۰/۳۰۶۱/د مورخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ اذعان داشته است که وزارت بهداشت مجاز امکان ایفای مالی تعهدات ناشی از تحصیل رایگان را مردود و دریافت مدارک تحصیلی دانش آموختگان را تنها منوط به ایفای تعهدات آنان به صورت کاری دانسته است. لازم به ذکر است که ممنوع سازی ایفای تعهدات به صورت مالی از سوی وزارت بهداشت سیزدهم مسبوق به سابقه بوده و با بخشنامه ۱۱۲۲۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ آغاز شده است. این بخشنامه ایفای مالی تعهدات ناشی از تحصیل رایگان و دریافت مدارک تحصیلی را برای دانش آموختگان مناطق ۲ و ۳ منوط به ایفای کاری نیمی از کل مدت تعهدات آنان می‌دانست. ما جمعی از دانشجویان و دانش آموختگان دوره‌های سراسری (روزانه) وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، هرگونه ممنوعیت و محدودیت در ایفای مالی تعهدات ناشی از تحصیل رایگان را غیرقانونی، غیر منصفانه و نتیجه‌ی تفسیر نادرست قوانین مصوب سالها پیش مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی میدانیم.
بر این اساس ما خواستار برداشته شدن تمامی محدودیت‌ها در خصوص ایفای تعهدات مالی ناشی از تحصیل رایگان، فراهم شدن امکان ایفای این تعهدات با مبلغ معقول و عادلانه و همچنین عدم صدور بخشنامههای غیرقانونی و ناگهانی در آینده هستیم.
ما این بخشنامه را از منظر حقوقی اسلامی سلامت روان ماندگاری نیروی انسانی کار و رفاه اجتماعی، و علم اندوزی و پیشرفت و توسعه فردی و ملی اشتباه و مخرب میدانیم در ادامه به ارایه ادله و توضیح تبعات مخرب این بخشنامه در هر یک از ابعاد مذکور می پردازیم بعد حقوقی ملی و بین المللی مطابق اصول ۱۳۸ و ۱۷۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین نامه ها و بخشنامه های اجرایی نباید در تضاد با متن با روح قوانین تنظیم شوند و نمیتوانند حقوقی را که در قوانین جاری به رسمیت شناخته شده اند. مشروط یا تخصیص کنند.
مطابق با اصل ۳۰ قانون اساسی، آموزش رایگان برای همه ی مردم به رسمیت شناخته شده است. به همین ترتیب، قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب ۲۶ مهر ۱۳۵۸ و آیین نامه ماده ۷ این قانون در تاریخ ۱۲ خرداد ۱۳۵۹ تصریح میکنند که دانشجویان دوره های روزانه از تسهیلات آموزشی رایگان بهره مند می شوند، همچنین در صورتی که این دانشجویان قادر به انجام تعهدات خدمتی نباشند حق دارند که با ایفای تعهدات مالی مدارک تحصیلی خود را بدون هیچگونه قید و شرطی از دانشگاه دریافت کنند.
این حقوق در مصوبه جلسه هشتاد و هفتم شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۸ مهر ۱۳۶۵ نیز تأیید و تقویت شده است.
مطابق اصل ۱۹ قانون اساسی تمامی مردم ایران از حقوق مساوی برخوردار هستند بر اساس موارد فوق وزارت بهداشت پیش از بخشنامههای ۱۱۲۲۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ و شماره ۵۰۰/۳۰۶۱/د مورخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ همپای این حقوق در مصوبه جلسه هشتاد و هفتم شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۸ مهر ۱۳۶۵ نیز تأیید و تقویت شده است.
مطابق اصل ۱۹ قانون اساسی تمامی مردم ایران از حقوق مساوی برخوردار هستند بر اساس موارد فوق وزارت بهداشت پیش از بخشنامه های ۱۱۲۲۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ و شماره ۵۰۰/۳۰۶۱/ د مورخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ همپای وزارت علوم اقدام به تبدیل تعهدات بدون اعمال محدودیت میکرده است. لازم به ذکر است این روند هم اکنون نیز در وزارت علوم ادامه دارد و نص قوانین مربوطه فوق الذکر تفاوتی بین دو وزارت علوم و بهداشت در خصوص امکان ایفای مالی تعهدات ناشی از تحصیل رایگان قائل نشده است علاوه بر این و تعجب آورتر از همه این است که دانشجویان و دانش آموختگان شهریه پرداز وزارت بهداشت هم اکنون نیز با پرداخت هزینه تمام شده بسیار کمتر قادر به دریافت مدارک تحصیلی خود هستند. اگر دانشجویان سایر وزارتخانه ها از امکان دریافت مدارک تحصیلی برای کسب تجربه علمی و عملی بهره مند هستند و همچنین دانشجویان پیشین وزارت بهداشت که اکنون اساتید برجسته کشور محسوب میشوند از این حق استفاده کرده اند، ضروری است که این امکان برای نسل جدید دانش آموختگان وزارت بهداشت نیز حفظ شود تا آنها نیز در مسیر پیشرفت علمی و عملی قرار گیرند.
مطابق آیین نامه ماده ۸ قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب ۱۲ خرداد ۱۳۵۹، دانشجویانی که قصد کسب تجربه علمی و عملی در مقاطع بالاتر در خارج از کشور را دارند مجاز به ایفای تعهدات مالی یا خدمتی پس از اتمام تحصیلات هستند علاوه بر این قانون برنامه توسعه هفتم بر کسب مرجعیت علمی و استفاده از دانش و فناوریهای نوین دانشگاههای جهان تأکید کرده است.
طبق مصوبه جلسه هشتاد و هفتم شماره ۳۰۹۲ مورخ ۱۳۶۵/۰۷/۲۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی تعهدات مناطق ۲ و ۳ به میزان دو برابر منطقه ۱ می.باشد. این مصوبه در مقام اصلاح قانون تامین وسائل آموزشی تعیین میزان تعهد و محل انجام آن براساس سهمیه مناطق جدید هیچگاه معترض امکان ایفای مالی تعهدات تحصیل رایگان مشمولین مناطق ۲ و ۳ نبوده است. محدودیت در دریافت مدارک تحصیلی و الزام به وثیقه گذاری سنگین برای جلوگیری از خروج افراد با اصول جهانی حقوق بشر مانند ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر در تضاد است آزادی انتخاب محل زندگی و کار یک حق اساسی است و اجبار به ماندن در کشور با تهدید نگه داشتن مدارک نقض آشکار این حق محسوب می‌شود.
بندهای کنوانسیونهای بین المللی کار مانند مقاوله نامه‌های (ILO) اجبار افراد به کار در مکانی خاص بدون امکان ایفای تعهدات مالی را غیرقانونی می دانند وثیقه گذاری سنگین و عدم امکان دریافت مدارک برای کسب تجربه علمی و عملی نیز در تضاد با این اصول بین المللی است.
بعد اسلامی بیانات رهبر معظم انقلاب :
"إِنَّ الذِینَ تَوَفَّاهُمُ المَلائِکَةُ ظالمی أنفسهم قالوا فیم کُنتُمْ قَالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفینَ فِی الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَکُنْ أَرْضَ اللَّهِ واسعة فتهاجروا فیها فأولئک مأواهم جهنم وساءت مصیرا"
تضاد محدودیتهای اعمال شده فعلی بر ایفای تعهدات مالی با آموختههای اسلامی و نص صحیح قرآن و احادیث مانند آیه ی ۲۷ سوره نساء که تشویق می کند در صورت دچار شدن به ناگواری و محدودیت در سرزمین خود از نعمت خدا برای جابجایی و بهره مندی از امکانات سایر سرزمینها استفاده کنید تا به عزت و سربلندی برسید و از عذاب روز قیامت برهید. رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود به موضوع تحصیل در خارج از کشور پرداخته و نکات مهمی را مطرح کرده اند. ایشان تأکید دارند تحصیل در دانشگاه های معتبر خارجی برای افزایش دانش و بازگشت به کشور مورد تأیید است. همچنین ایشان در دیدار با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی، رهبر انقلاب به نقش دانشگاه ها در مقابله با سلطه ی استکبار اشاره کرده و تأکید کردند که افزایش سطح علمی کشور مانعی در برابر سلطه دشمنان است به طور کلی رهبر انقلاب بر اهمیت حفظ هویت ملی و فرهنگی خدمت به کشور و استفاده از دانش برای پیشرفت میهن تأکید دارند و توصیه میکنند که نخبگان حتی در صورت تحصیل در خارج، به کشور بازگردند و در مسیر توسعه و پیشرفت آن گام بردارند.
محدودیتهای ایجاد شده در روند دریافت مدارک تحصیلی و الزام دانش آموختگان به انجام تعهدات به صورت کاری، بدون امکان جایگزینی مالی، پیامدهای روانی جدی و گسترده ای برای جامعه علوم پزشکی به همراه دارد. تحمیل محدودیت های جدید و کاهش پیش بینی پذیری آینده احساس ناامیدی را در میان این افراد تشدید می کند.
بعد ماندگاری نیروی انسانی
طبق آمار منتشر شده در خبرگزاری اسکان‌نیوز کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) به عنوان مقصد اغلب مهاجرتهای پزشکان ایرانی مطرح میشوند طبق داده های منتشر شده توسط این سازمان خود این کشورها به مراتب بیشتر از ایران با پدیده مهاجرت پزشکان روبه رو هستند مهاجرت پزشک و سایر فعالان حوزه علوم پزشکی ارتباط مستقیمی با شرایط کشور مبدا ندارد و یک پدیده جهانی است.
کاهش جدی انگیزه ی نسل جدید برای ادامه تحصیل و ورود به حوز های زیر مجموعه وزارت بهداشت و خالی ماندن رشته محل های دوره های سراسری؛ وقتی تحصیل در این حوزه ها زحمت فراوان سخنی بسیار پاداش کم و درگیری های ناگهانی چنین جدی به دنبال دارد نسل جدید با چه انگیزه ای در این حوزه سرمایه گذاری کند؟
افزایش بیش از پیش نرخ مهاجرت شغلی درون کشوری طبق اعلام معاون آموزشی وزارت بهداشت پیش از ابلاغ بخشنامههای مذکور نیز بیش از ۳۰ هزار پزشک در ایران به دلیل نارضایتی در حوزه های غیر مرتبط مشغول فعالیت بودند ایا گرو گرفتن مدارک تحصیلی منجر به بازگشت آنان به حوزه تخصصی خود خواهد شد یا علت این نوع مهاجرت تعرفههای غیر منصفانه و محیط کاری نا امن است؟
با عنایت به توضیحات فوق ما جمعی از دانشجویان و فارغ التحصیلان دوره های سراسری (روزانه) زیر مجموعه وزارت بهداشت با ثبت کارزار شماره ۱۴۷۳۰۹) با بیش از ۲۰ هزار امضا خواستار رفع هرگونه ممنوعیت و محدودیت در خصوص ایفای تعهدات مالی ناشی از تحصیل رایگان و بازگشت شرایط ایفای این تعهدات به شرایط پیش از وزارت بهداشت دولت سیزدهم هستیم. امید است که با این تصمیم قانونی و امیدبخش تحصیل کردگان این مرز و بوم جان دوباره یابند.
