در گفتوگو با ایلنا تشریح شد:
داپ و گاپ؛ از توهمات احیای نوعثمانی ترکیه تا نگرانی اروپاییها از تاثیرگذاری بر ایران
از همه جای دنیا کشورهای فرانسه، آلمان، سوئیس، هلند، امریکا و کانادا در مورد اثر گاپ روی ایران مطالعه کردند، در سال 2009 مردم آلمان برای جلویگری از احداث ایلیسو به خیابان آمدند و اتحادیه اروپا را مجبور کردند که سرمایهگذاری میلیارد یورویی را از این پروژه خارج کند، ما در ایران در 2022 هنوز نمیدانیم برای جلوگیری از تبعات آن چه اقداماتی انجام دهیم
حجت میانآبادی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تبعات اجرای پروژه داپ بروی ایران اظهار داشت: ترکیه 10 ابرپروژه آبی با عناوین آناتولی جنوب شرقی (گاپ)، آناتولی شرقی(داپ)، آناتولی مرکزی، اگگپ، توسعه ترکیه(تراگپ)، مرمرهگپ، توسعه مدیترانه (آکدنیزگپ)، توسعه غرب دریای سیاه (باکگپ)، توسعه شرق دریای سیاه (دُکاپ)، دشت قونیه (کوپ) را دنبال میکند که از این تعداد دو پروژه داپ و گاپ به طور مستقیم روی ایران تاثیر میگذارد.
وی بابیان اینکه هدف اصلی ترکیه از اجرای این پروژهها قطعا در کنار منافع اقتصادی؛ منافع سیاسی و امنیتی هم است، افزود: آب را ترکیهای که از سرانه آبی خوبی نسبت به سایر کشورهای منطقه غرب آسیا برخوردار است و در بسیاری از حوزههای آبریز نسبت به کشورهای همسایه بالادست است، مهار میکند تا منویات و روحیه نوعثمانیگری دولت اردوغان را که دنبال توهم احیای امپراطوری نوعثمانی در منطقه است، عملی کند، وقتی ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپا ناامید شد، دکترین عمق استراتژیک داوود اوغلو را در منطقه تغییر داد و سعی کرد به جای اینکه روی عضویت در اتحادیه اروپا سرمایهگذاری کند، خود را در منطقه به عنوان ابرقدرت معرفی کند، با این تفاصیل آب به ابزار سیاسی دولت ترکیه تبدیل شد و دولت و رئیسجمهور این کشور از آب در چند بعد داخلی و هم بینالمللی استفاده کردند، یعنی آب را به مفهومی برای ملیسازی و مشروعیتسازی اقدامات دولت خود تبدیل کردند.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: ترکیه مهار منابع آبی را در کنار منافع سیاسی تبدیل به کسب منافع درونکشوری کرد تا بتواند در مواجهه با مردم خود با مشروعیت نسبی قدم بردارد و اصطلاحا آب به ابزاری برای ملیسازی دولت ترکیه تبدیل شد، اما به جز این مسئله باتوجه به شرایط اقلیمی و محیطزیستی ترکیه و منطقه غرب آسیا آب توانست به عنوان یک ابزار مهم در سیاست خارجی ترکیه و موضوعی برای فرصتسازی مطرح شود، بعبارت دیگر ترکیه از منابع آبی مشترک خود به عنوان ابزار سیاسی و ابزاری برای ملیسازی در درون کشور و فرصتسازی در منطقه استفاده کرد، وزارت خارجه ترکیه روی این پروژهها تمرکز جدی داشت، زیرا این پروژهها با سیاست خارجی این کشور هم در ارتباط بودند.
وی با بیان اینکه دولت ترکیه انتشار هر گونه اطلاعات در مورد پروژههای آبی را محدود کرده و حتی دانشگاههای این کشور بدون مجوز مقامات دولتی اجازه تحقیق و کار روی آنها را ندارند، گفت: در این بین مشکلی که ما در ایران داریم اینکه شناخت دستگاههای دیپلماسی مثل وزارت نیرو، نهادهای امنیتی، وزارت جهاد کشاورزی و محیط زیست نسبت به پروژه داپ که سالهاست اجرا میشود، بسیار محدود است و ما هم برداشت کلی داریم چون اطلاعاتی وجود ندارد و این در حالی است که دانشکده نیروی دریایی امریکا در سالهای 1999 و 2000 در زمینه اثر اجرای پروژه گاپ روی ایران مطالعه کرده اما در ایران تاکنون خروجی متقنی فقط صرف اینکه به صورت علمی بدانیم گاپ چه اثری روی کشور ما دارد، نداریم.
میانآبادی ادامه داد: از همه جای دنیا کشورهای فرانسه، آلمان، سوئیس، هلند، امریکا و کانادا در مورد اثر گاپ روی ایران مطالعه کردند، در سال 2009 مردم آلمان برای جلویگری از احداث ایلیسو به خیابان آمدند و اتحادیه اروپا را مجبور کردند که سرمایهگذاری میلیارد یورویی را از این پروژه خارج کند، ما در ایران در 2022 هنوز نمیدانیم برای جلوگیری از تبعات آن چه اقداماتی انجام شده، هنوز کسی به معنای واقعی نمیداند ترکیه قرار است چه تعداد سد روی ارس احداث کند و در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد.
وی تاکید کرد: قطعا تبعات داپ بروی ایران بیش از گاپ است، ما در دجله و فرات از نظر آبی بالادست و از نظر محیط زیستی و گرد و غبار در پاییندست قرار داریم، اما در حوزه ارس در پاییندست قرار داریم، در پاییندستی که هم کشاورزی، صنعت و محیط زیست و هم شرب ما مستقیما به این رود وابسته است، شواهد اولیه و تحلیلهای کلی نشان میدهد که اثرات داپ روی ایران میتواند بسیار جدیتر از گاپ باشد، در مورد گاپ فقط مشکل گرد و غبار داشتیم، ما در دشت مغان کشاورزی و صنعت داریم، امنیت آبی چندین شهر وابسته به این رود است، مسئله محیط زیست ارس بشدت کلیدی است.