نگاهی به دستور کار کمیته مزد؛
آخرین محاسبات سبد معیشت خانوارهای کارگری/ زندگی با دو شیفت کار هم تامین نمی‌شود
با داده‌های آماری رسمیِ منتهی به مهرماه، میانگین کشوری سبد معیشت حداقلی خانوارهای کارگری، ۲۷ میلیون و ۶۴۰ هزار تومان است؛ این سبد با معیارهای تایید شده در شورایعالی کار و با استناد به همان فرمول‌های رسمی محاسبه شده است. در واقع تا پایان مهر امسال، سبد معیشت حداقلی به ۲۷ میلون و ۶۴۰ هزار تومان رسیده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، دوشنبه‌ای که گذشت، اولین کمیته سه‌جانبه دستمزد با موضوع محاسبات مربوط به مزد ۱۴۰۴ برگزار شد. براساس بند دوم ماده ۴۱ قانون کار، حداقل دستمزد کارگران باید به گونه‌ای تعیین شود که قادر به تامین هزینه‌های زندگی یک خانواده متوسط باشد.
«سبد معیشت حداقلی خانوارهای کارگری»، ترجمان آماری این الزام قانونی‌ست که در سال‌های اخیر در کمیته دستمزدِ ذیل شورایعالی کار محاسبات آن صورت گرفته است. هرچند همیشه نرخ سبد معیشتِ رسمی و مصوب شورایعالی کار با هزینه‌های واقعی زندگی خانوارهای کارگری فاصله‌ای معنادار دارد و تنها با اتکا به سبد خوراکی‌ها و اعمال یک ضریب ساده محاسبه می‌شود اما هیچ زمان این عدد مبنای تعیین دستمزد قرار نگرفته است.
و به این ترتیب، فاصله‌ی دستمزد و سبد معیشت سال به سال عمیق‌تر شده است؛ تا جاییکه امروز دستمزد فقط حدود یک‌سوم هزینه‌های بسیار حداقلی زندگی را پوشش می‌دهد. سوال اینجاست که امروز سبد معیشت چه رقمی‌ست و آیا می‌توان امید داشت که محاسبات سبد در مذاکرات مزدی ۱۴۰۴ مبنا قرار بگیرد؟
«محسن باقری» رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراها و نماینده کارگران در کمیته دستمزد در رابطه با نشست‌های کمیته مزد امسال و برنامه کار آن‌ها گفت: در نشست دوشنبه کلیات مطرح شد؛ در مورد راهکارهای محاسبات سبد معیشت بحث کردیم و پیشنهادات برای انجام کار طرح شد.
به گفته وی، قرار شد کارشناسانی از مراکز مختلف از جمله مرکز آمار ایران در نشست بعدی حضور داشته باشند و اطلاعات و داده‌های مورد نیاز را در اختیار اعضای کمیته دستمزد قرار بدهند.
باقری با بیان اینکه محاسبات دستمزد از نشست بعدی، آغاز می‌شود؛ افزود: قرار شد فعلاً هر دوشنبه نشست‌های سه‌جانبه کمیته دستمزد برگزار شود؛ امیدواریم خیلی زود بتوانیم محاسبات سبد معیشت را براساس داده‌های به‌روز به سرانجام برسانیم و در این زمینه به توافق برسیم.
محاسبات سبد معیشت که در مذاکرات دستمزد مورد استفاده قرار می‌گیرد، معمولاً با استناد به داده‌های آماری دی‌ماه یا بهمن‌ماه هر سال انجام می‌شود؛ اما تا همین امروز هم مشخص است که فاصله سبد با دستمزد کارگران به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است.
نماینده کارگران در کمیته دستمزد و شورایعالی کار گفت: امروز دستمزد کارگران چیزی حدود یک سوم هزینه‌های حداقلی زندگی را پوشش می‌دهد البته اگر بخواهیم دقیق‌تر صحبت کنیم باید بگوییم دستمزد حدود یک‌سوم هزینه‌های ابتدایی و بسیار حداقلی زندگی را تامین می‌کند؛ جایی برای هزینه‌هایی مانند رفاهیات، تفریح، آموزش باکیفیت، درمان کیفی یا مسافرت نیست.
باقری در ارتباط با نرخ سبد معیشت و افزایش این نرخ در ماه‌های ابتدایی امسال گفت: با داده‌های آماری رسمیِ منتهی به مهرماه، میانگین کشوری سبد معیشت حداقلی خانوارهای کارگری، ۲۷ میلیون و ۶۴۰ هزار تومان است؛ این سبد با معیارهای تایید شده در شورایعالی کار و با استناد به همان فرمول‌های رسمی محاسبه شده است. در واقع تا پایان مهر امسال، سبد معیشت حداقلی به ۲۷ میلون و ۶۴۰ هزار تومان رسیده است.
این فعال کارگری اضافه کرد: با توجه به تورم سنگین ماه‌های اخیر که بر همه مولفه‌های زندگی از جمله اقلام خوراکی تاثیر گذاشته، بدون تردید نرخ سبد معیشت خانوارهای کارگری در ماه‌های پس از مهرماه، افزایش یافته و دچار یک صعود مجدد شده است.
پایه محاسبات سبد معیشت، سبد خوراکی‌ها و آشامیدنی‌های خانوار است و در پاییز و زمستان امسال، بسیاری از اقلام خوراکی از جمله لبنیات، تخم مرغ و روغن گران شده‌اند؛ ضمن اینکه سایر هزینه‌های زندگی از جمله مسکن و قبوض انرژی نیز سیر تصاعدی داشته‌اند؛ با این حساب در سه چهار ماه بعد از مهرماه، حتما سبد معیشت حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد گران شده است.
باقری ضمن قیاس سبد معیشت حداقلی و حداقل دستمزد کارگران گفت: متوسط دریافتی کارگران حداقل‌بگیر حدود ۱۱ میلیون تومان است و بنابراین می‌توانیم بگوییم کارگران به اندازه یک‌سوم هزینه‌های حداقلی زندگی حقوق ماهانه می‌گیرند. و این یعنی هزینه‌های زندگی کارگران با دوشیفت کار هم تامین نمی‌شود؛ اگر کارگری دو شیفت کامل کار کند و دو تا دستمزد کامل هم بگیرد باز هم درآمدش یک‌سوم از سبد معیشت عقب‌تر است و عقب‌ماندگی شدید مزدی دارد.
این فعال کارگری گفت: متاسفانه کارگران از بسیاری از هزینه‌های ساده زندگی زده‌اند و دستمزدشان فقط صرف تامین مسکن، یک سرپناه کوچک و گاهاً بی‌کیفیت، و خرید خوراکی‌ها و آشامیدنی‌های ضروری آنهم با نازل‌ترین قیمت می‌شود. در چنین شرایطی، صد درصد افزایش دستمزد بازهم کارگران را به خط فقر و رفاه حداقلی نمی‌رساند.
او در پایان تاکید کرد: امیدواریم در مذاکرات مزدی امسال به شرایط حاد و بحرانیِ معاش کارگران توجه شود و فارغ از درصدها و عددها، به گونه‌ای تصمیم بگیرند که حداقل دستمزد به سبد معیشت نزدیک شود.
