ثبت لباس ۲ قوم شریف و دلیر لر و قشقایی به صورت جداگانه انجام شده است

به گزارش ایلنا به نقل از  روابط عمومی وزارت میراث‌فرهنگی، درباره ثبت ملی پوشش اقوام ایرانی با علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت حریم و آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی گفت‌وگویی انجام دادیم که مشروح آن به شرح زیر است:

هدف کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس ۲۰۰۳ یونسکو چیست و چه مزایایی برای جوامع دارد؟

این کنوانسیون برای جلوگیری از یکسانسازی فرهنگ، استانداردسازی فرهنگ و غلبه فرهنگ کشورهای پیشرفته بر کشورهای در حال توسعه، و با هدف پاسداری و تقویت میراث ناملموس جوامع محلی و اقوام مختلف به عنوان بخشی از هویت فرهنگی ایشان و در راستای تقویت احترام متقابل و ایجاد درک بین فرهنگ ها تلاش می کند. همچنین این کنوانسیون با تاکید بر اهمیت شناسایی ارزش های مشترک و احترام به تفاوتها و همچنین توجه به تنوع فرهنگی، فضایی برای تبادل و گفتگو میان اقوام و ملت ها فراهم می آورد که منجر به کاهش تنش، افزایش همبستگی اجتماعی و استحکام صلح پایدار می شود. با پاسداری از سنت ها، آداب و رسوم و مهارت های مشترک انسانی، این کنوانسیون راهی برای تحکیم روابط انسانی و تقویت همزیستی مسالمت آمیز ارائه می کند. 

ثبت عناصر میراث فرهنگی ناملموس به چه منظور انجام می‌شود؟

از مهمترین اهداف ثبت عناصر میراث فرهنگی ناملموس، پاسداری از این میراث ارزشمند، معرفی و نمایش تنوع فرهنگی در کشور میباشد. تنوع در خوراک، پوشاک، زبان و گویش، فرهنگ و آداب و رسوم و .....در میان اقوام ایرانی که در کنار یکدیگر همانند رنگینکمانی خود را به نمایش میگذارد. 

توجه به تنوع فرهنگی چه اهمیتی دارد؟

تنوع فرهنگی از چند جهت اهمیت بسیاری دارد:

غنای فرهنگی: تنوع فرهنگی باعث میشود که جوامع از نظر هنری، ادبی، موسیقی و سایر جنبههای فرهنگی غنیتر شوند. این تنوع میتواند به خلق آثار هنری جدید و نوآوریهای فرهنگی منجر شود.

تبادل فرهنگی: تنوع فرهنگی فرصتی برای تبادل ایدهها، تجربیات و دانش بین فرهنگهای مختلف فراهم میکند. این تبادل میتواند به درک بهتر و همزیستی مسالمتآمیز بین ملتها کمک کند.

تقویت هویت: تنوع فرهنگی به افراد این امکان را میدهد که هویت خود را بهتر بشناسند و درک کنند. هر فرهنگ ویژگیها و تاریخ خاص خود را دارد که به تقویت حس تعلق و هویت فردی کمک میکند.

توسعه اجتماعی و اقتصادی: جوامع مختلف معمولاً توانایی بیشتری در جذب سرمایهگذاریها و ایجاد فرصتهای شغلی دارند. این تنوع میتواند به رشد اقتصادی و توسعه پایدار کمک کند.

حل مشکلات جهانی: تنوع فرهنگی میتواند به یافتن راهحلهای خلاقانه برای مشکلات جهانی کمک کند. هر فرهنگ ممکن است دیدگاهها و روشهای متفاوتی برای حل مسائل داشته باشد.

تقویت همبستگی اجتماعی: شناخت و احترام به تنوع فرهنگی میتواند به تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش تبعیض و نابرابری کمک کند.

آموزش و یادگیری: تنوع فرهنگی میتواند به آموزش بهتر کمک کند. آشنایی با فرهنگهای مختلف باعث افزایش آگاهی و فهم عمومی میشود.

اخیراً پوشش محلی زنان و مردان ایلات قوم لر در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده و موجب اعتراض قوم شریف قشقایی شده است، آیا همان لباس قوم قشقایی به نام قوم لر به ثبت رسیده است؟

خیر به هیچ وجه. لازم به توضیح است که نام دیگر میراث ناملموس، میراث زنده است و همانطور که از نامش پیداست، پویا بوده و توسط افراد جابجا می‌شود. پوشش اقوام لر و قشقایی نیز به دلیل همجواری و وصلتهای میان این دو قوم شریف، تا حد زیادی از یکدیگر الهام گرفته و به یکدیگر نزدیک شده و فقط در جزئیاتی مثل طرح و رنگ پارچه، سربند، قد دامن، زیورآلات روی لباس و ... با هم تفاوتهایی دارند. همین تفاوتها که از نظر دو قوم شریف بسیار جزیی هستند، در میراث ناملموس معنا دارند. اگر این دو لباس یکسان بودند که هر دو تحت یک شماره ثبت می‌شدند. با توجه به تفاوتهای موجود، نظر شورای ملی ثبت میراث ناملموس کشور بر ثبت لباس این دو قوم شریف و دلیر ایرانی به صورت جداگانه بوده است. لازم به ذکر است که در صورت بررسی‌های جدید و تکمیل اطلاعات کارشناسی می‌توان تجدید نظر در پرونده ثبت این آثار و افزایش زمینه‌های حفظ و صیانت از آن‌ها را در دستور کار قرار داد. در این راستا از نظرات کارشناسی و متخصصان امر استقبال می‌شود.

در سالهای گذشته در حدود ۶۲ پوشش سنتی از اقوام شریف ایرانی از جمله پوشاک سنتی قوم قزلباش، پوشاک قوم گرجی، پوشاک محلی تالش، پوشاک محلی زنان و مردان عشایر قشقایی، پوشاک سنتی نواحی خلیج فارس، پوشاک قوم بلوچ و پوشاک محلی ترکهای خراسان شمالی، مهارت دوخت پوشاک کردی و.... در فهرست ملی میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده بود و این حق برای همه اقوام شریف ایرانی محفوظ است.