رییس پژوهشگاه در سیزدهمین همایش دوسالانه حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی-فرهنگی و آرایه‌های معماری:
هنوز تا آگاهی میراثی فاصله داریم
مصطفی ده‌پهلوان با بیان اینکه معتقدم حافظان واقعی میراث‌فرهنگی کشور، باستان‌شناسان نیستند بلکه مرمتگران و حفاظتگران هستند تصریح‌کرد: ما هنوز تا آگاهی میراثی خیلی فاصله داریم. بسیاری از استادان، مسئولین دانشگاهی و… که انتظار داریم میراث‌فرهنگی را درک کرده باشند هنوز ذهنیت گنج و دفینه دارند.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی وزارت میراث‌فرهنگی، مصطفی ده‌پهلوان که ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، در سیزدهمین همایش دوسالانه حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی-فرهنگی و آرایه‌های معماری دردانشگاه هنر اسلامی تبریز سخن می‌گفت، با ابراز امیدواری از اینکه طی این همایش در حوزه حفاظت و مرمت و باستان‌سنجی تبادل اطلاعات خوبی صورت گیرد، با تأکید بر ایجاد فضای تبادل نظرات و تجربیات در همایش‌ها گفت: در غیر اینصورت برگزاری این قبیل رویدادها مفید نخواهد بود در حالیکه اگر این فضا بدرستی ایجاد شود، هم استادان و صاحبنظران به اظهار نظر خواهند نشست و هم دانشجویان یاد خواهند گرفت که مشکلات و چالش‌ها در این حوزه تخصصی مورد نظر چیست و در ضمن نحوه پرسیدن و پرسش‌گری را یاد خواهند گرفت. ما نیز در همین همایش‌ها خیلی از نکات را یاد گرفتیم. باید یاد بگیریم که همدیگر را منصفانه و صحیح نقد کنیم.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با بیان‌اینکه حال میراث‌فرهنگی کشور این روزها خوب نیست، تصریح‌کرد: خیلی از ما مسئولان در حراسیم از اینکه این مسئله را عنوان کنیم. درحالیکه باید این را فریاد بکشیم که حال میراث خوب نیست. مردم و مدیران هر دو به این حقیقت آگاه‌اند. اما مسئله چیست نمی‌دانیم.
او با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر پاسداری از میراث‌فرهنگی افزود: هر کدام از ما در دستگاه‌های اداری- اجرایی کشور جداگانه نشسته‌ایم و تصمیمات خودمان را می‌گیریم. در حالیکه باید با یکدیگر تعامل داشته باشیم. در یکی از سفرها از تپه‌ای بازدید کردیم که معارضانی داشت و در کمال ناباوری دیدیم که وجود تپه برای بخشدار محترم مهم نیست و آن را یک مزاحم می‌داند. البته که در برخی از شهرها نیز مدیران کاملا پای کار هستند و حاضرند در حفظ و نگهداری محوطه‌ها همکاری کنند.
ده‌پهلوان با تأکید بر این موضوع که ما هنوز تا آگاهی میراثی خیلی فاصله داریم اظهارکرد: اینکه مقصر این امر دانشگاهیان، مدارس یا نهادهایی مانند صدا و سیما هستند که نتوانسته‌اند این آگاهی را ارتقاء دهند معلوم نیست. بسیاری از استادان، مسئولین دانشگاهی و… که انتظار داریم میراث‌فرهنگی را درک کرده باشند به این شناخت نرسیده‌اند، برخی از این افراد هنوز ذهنیت گنج و دفینه دارند. اینکه ما در کجای این تاریخ و پهنه جغرافیایی قرار گرفته‌ایم در ایران، ما حدود حداقل ۵ هزار سال پشتوانه تمدنی و مدنیت، پیچیدگی‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و… داریم. از این تجربه زیستی چه اندازه استفاده کرده‌ایم آیا همه میراث گنج و دفینه است؟
این باستان‌شناس، با اشاره به تصویر تلخ دریاچه ارومیه گفت: مطمئن باشید اگر ما آن عصاره میراث‌فرهنگی و تجربه زیستی را درک می‌کردیم امروز دریاچه ارومیه خشک نشده بود. اگر مهندسی قنات و کاریز نیاکانمان را درست درک می‌کردیم، امروز بحران فرونشست و فروچاله‌ها را نداشتیم. اینکه ۷۰ درصد انسان عامل خشک شدن دریاچه ارومیه است بسیار معنا دار است.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در بخش دیگری از سخنان‌اش گفت: به اعتقاد بنده حافظان واقعی میراث‌فرهنگی کشور، باستان‌شناسان نیستند بلکه مرمتگران و حفاظتگران هستند. حوزه باستان‌شناسی بیشتر شناخت است اما مسئله حفاظت به دوش حفاظتگران و مرمتگران است.
ده‌پهلوان با اشاره به اینکه در پژوهشگاه به دنبال تجهیز آزمایشگاه‌ها و ارتقای عملکرد در شبکه آزمایشگاهی کشور هستیم گفت: آزمایشگاه تخصصی مانند بیمارستان فوق تخصصی می‌ماند که اگر بیماری به آن مراجع کرد باید از زوایای مختلف تحت درمان قرار گیرد.
او با اشاره به سابقه ۱۰ساله مدیریت‌اش بر موزه‌های مختلف کشور گفت: در این مدت از مرمتگران موزه‌ها یاد گرفتم واز توان آن‌ها در کاوش‌هایم استفاده کردم. جایی بود که اگر مرمتگر ۱۰ دقیقه دیرتر می‌رسید اثر از بین می‌رفت که این اهمیت و جایگاه کارشناسان این حوزه را می‌رساند. حفاظت و مرمت موضوع مهمی و پیچیده‌ای است که نیاز به تعاملات بین دانشگاهی و بینارشته‌ای دارد که به همین دلیل کار این حوزه را پیچیده و نیازمند تخصص می‌کند. امروز ما عوامل مخرب زیادی را برای میراث‌فرهگی داریم؛ از تغییرات اقلیمی گرفته تا موضوع فضای مجازی، حفاران قاچاق، سوداگران گنج و دفینه تا پروژ ه‌های عمرانی و. . که همگی هجمه‌های هستند برای میراث‌فرهنگی کشور که باید به درستی از آن‌ها حفاظت کرد.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در پایان گفت: چشم امید ما در حوزه‌های فنی و مرمت آثار تاریخی به دستان پرتوان شما مرمتگران و حفاظتگران پژوهشگاه، دانشگاه تبریز و سایر دانشگاه‌ها است و امیدوارم این همایش بتواند آغاز خوبی برای تبادل نظرات، اندیشه‌ها و هم‌افزایی کارشناسی در حوزه مرمت و حفاظت باشد.
گفتنی‌است، سیزدهمین همایش دوسالانه حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی-فرهنگی و آرایه‌های معماری به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و دانشکده حفاظت آثار فرهنگی دانشگاه هنر اسلامی تبریز با حمایت اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ در دانشگاه هنر اسلامی تبریز در حال برگزاری است و بصورت همزمان از تلویزیون اینترنتی پژوهشگاه به آدرس tv. richt. ir پخش می‌شود.
