«انیمیشن‌های کوتاه» آثار هنری یا مخاطب‌پسند؟ / فایده‌ی اکران آثار کوتاه بر سینمای انیمیشن
کارگردان‌های آثار کوتاه انیمیشن بر این عقیده‌اند که اکثر آثار کوتاه به منظور موفقیت در جشنواره‌های سینمایی ساخته می‌شوند و به همین دلیل شاید در ارتباط با مخاطب عام نتوانند موفق عمل کنند اما با این حال ادامه‌دار بودن اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن می‌تواند ارتباط خوبی بین این سینما و مخاطبان ایجاد کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، همزمان با روز جهانی انیمیشن در آبان ماه گروه سینمایی هنر و تجربه اکران مجموعه‌های انیمیشن کوتاه هنری را آغاز کرد. انیمیشن‌های کوتاه هنری که توسط مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تهیه شده‌اند و جز در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی فرصتی برای عرضه و تماشای این انیمیشن‌ها وجود نداشته است. اولین مجموعه انیمیشن‌های کوتاه هنری با عنوان «رویاهای رنگی» به مدت یک ماه در گروه سینمایی هنروتجربه در تهران و سایر شهرهای دی ماه در گروه سینمایی هنروتجربه ۲۰ کشور به اکران درآمدند. دومین مجموعه انیمیشن‌های کوتاه هنری با عنوان «رویاهای بیداری» به تازگی اکران شده‌اند.
مجموعه انیمیشن‌های کوتاه هنری «رویاهای بیداری» شامل ۱۰ انیمیشن به نام‌های «آدم خانگی» به کارگردانی مرضیه ابرار پایدار، «جمشید؛ مرثیه‌ای بر یک اسطوره» به کارگردانی معین صمدی، «داش آکل» به کارگردانی هاجر مهرانی، «دشت گل‌های زرد» به کارگردانی حسین آقامحمدی، «قطعه تنهایی» به کارگردانی الهه قمیشی ، «کلنل» به کارگردانی پرستو کاردگر، «گنجشکک» به کارگردانی الهه فلاحیان، «نقطه» به کارگردانی محمد زارع ، «همیشه گمشده‌ای هست» به کارگردانی مسعود صفری، «باغ پادشاه» به کارگردانی ایرج محمدی رزینی است و به بهانه این اکران با چند کارگردان گفتگویی داشتیم که در ادامه مشروح این گفتگوها را می‌خوانید:
به فیلمنامه آثار انیمیشن باید بیشتر توجه کنیم
مرضیه ابرار پایدار، کارگردان انیمیشن کوتاه «آدم خانگی»، اظهار کرد: انیمیشن کوتاه تا امروز تنها امکانی که برای نمایش داشته، حضور در جشنواره‌ها بوده و اکران عمومی این آثار تجربه تازه‌ای به حساب می‌آید که باید کمی زمان بگذرد تا نتیجه‌بخش بودن این اکران‌ها مشخص شود.
ابرار پایدار خاطرنشان کرد: قطعاً اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن اتفاق خوبی برای این سینما است اما از آنجا که این آثار با هدف موفقیت در جشنواره‌ها ساخته شده‌اند بیش از هر چیز می‌توانند برای مخاطبان خاص جذاب باشند و برای جلب نظر عموم جامعه نیاز داریم تا آثار کوتاهی تولید شوند که نگرشی متفاوت از فیلم‌های جشنواره‌ای دارند.
این کارگردان در ادامه اظهار کرد: به نظر من ادامه‌دار بودن اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن علاوه بر اینکه می‌تواند بر این سینما تأثیرگذار باشد، بر نگاه مخاطبان سینما نیز تأثیرگذار خواهد بود. تا امروز بیش از هر چیز ابعاد هنری آثار برای تولیدکنندگان انیمیشن‌های کوتاه اهمیت داشته اما در صورت ایجاد ارتباط لازم بین این سینما و مخاطبان عام بدون شک تولیدکنندگان آثار بر محتوای تولیدات خود بیشتر توجه می‌کنند. به نظر من با زمینه‌سازی‌های لازم سینمای انیمیشن کوتاه می‌تواند مخاطبان بسیاری داشته باشد و به همین دلیل امکان شکل‌گیری یک جریان اقتصادی در این سینما دور از ذهن نیست.
وی افزود: انیمیشن در کشور ما عمر چندانی ندارد و به همین دلیل هنوز در بسیاری موارد از کشورهای پیشرفته پیروی می‌کنیم و برای دستیابی به یک سینمای خاص مربوط به خودمان نیاز به حمایت و توجه ارگان‌های مختلف داریم. سینمای انیمیشن علاوه بر اینکه در مسئله اقتصادی نیاز به حمایت دارد در ابعاد فرهنگی نیز باید مورد حمایت قرار بگیرد و اکران انیمیشن‌های کوتاه خود یکی از این اقدامات حمایتی است.
ابرار پایدار در پایان تأکید کرد: سینمای انیمیشن ما در بحث تکنیک رشد فوق‌العاده‌ای داشته که البته همچنان نیاز به رشد دارد ولی بر فیلمنامه باید تمرکز بیشتری داشته باشیم و به رشد بیشتری در این زمینه احتیاج داریم. متأسفانه از آنجا که مسائل و مشکلات بسیاری در کشورمان وجود دارد انیمیشن در اولویت‌ها نیست و به همین دلیل فکر می‌کنم رسیدن به سینمایی مطلوب کمی زمانبر است اما در حال حاضر می‌توان گفت که در خاورمیانه کشور ما پیشروترین کشور در انیمیشن است.
اکران فیلم‌های انیمیشن کوتاه، بزرگ‌ترین حمایت از این سینما است
مسعود صفری، کارگردان انیمیشن کوتاه «همیشه گمشده‌ای هست»، اظهار کرد: انیمیشن همیشه در کشور ما مهجور بوده و در سال‌های اخیر تلاش‌هایی صورت گرفته تا این سینما بیشتر دیده شود و در راستای همین هدف تلاش‌هایی برای ارتباط این سینما با مردم صورت گرفته که نمایش فیلم‌های کوتاه انیمیشن در سینماها یکی از این تلاش‌ها است.
صفری خاطرنشان کرد: قطعاً ارتباط مخاطب با سینمای کوتاه انیمیشن به راحتی رخ نمی‌دهد. به طور کل فیلم کوتاه آثاری هستند که جنبه‌های هنری در آن‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته و فیلمسازان در ساخت این آثار نگاه جشنواره‌ای داشته‌اند اما همین فیلم‌های کوتاه به واسطه همین نگاه حائز ویژگی‌هایی هستند که می‌توانند برای برخی مخاطبان جذاب باشند. فیلم‌های کوتاه همواره آثاری با ایده و فکرهای نو هستند که به همین دلیل طرفداران خاص خود را دارند و به همین دلیل ادامه‌دار بودن این اکران‌ها می‌تواند تعداد مخاطبان سینمای ایران را که فیلم‌های خاص مشاهده می‌کنند، افزایش دهد.
این کارگردان در ادامه گفت: در حال حاضر تولیدکنندگان آثار انیمیشن در هر دو حوزه فیلم‌های هنری و عامه‌پسند فعالیت می‌کنند اما در کشور ما فیلمسازان در بُعد هنری موفق‌تر بوده‌اند و به شخصه شاهد رشد جنبه‌های هنری آثار انیمیشن کوتاه هستم که در سال‌های اخیر حمایت نهادهای مختلف در این رشد قطعاً تأثیرگذار بوده است. در حال حاضر در کشور ما انیمیشن کوتاه مخاطب خاص دارد و اکران این بسته‌ها آزمون و خطاهایی هستند که ما را به نتایج مهمی می‌رسانند تا در ادامه راه برای جلب نظر مخاطب عام نیز بتوانیم برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی در پایان اظهار کرد: حتی اگر اکران فیلم‌های انیمیشن کوتاه در گیشه موفق نبود امیدوارم مسئولان سینمایی این روند را ادامه دهند و اکران این آثار متوقف نشود چراکه قطعاً در صورت استمرار کم‌کم ارتباط لازم بین مخاطب و اثر هنری شکل می‌گیرد. به نظر من تلویزیون نیز می‌تواند با نمایش آثار کوتاه انیمیشن به سرعت رشد این سینما کمک کند و من چنین اتفاقاتی را بزرگ‌ترین حمایت از این سینما می‌دانم.
اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن در نگرش فیلمسازان تأثیرگذار خواهد بود
معین صمدی، کارگردان انیمیشن کوتاه «جمشید، مرثیه‌ای بر یک اسطوره»، اظهار کرد: بدون شک اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن اتفاق مثبت و مهمی برای این سینما به حساب می‌آید چراکه تجربه ارتباط فیلمساز با مخاطب همواره تجربه‌ای سازنده و ارزشمند بوده و به نظر من رویای هر فیلمساز است که فرصتی برای دیده شدن اثرش توسط مخاطب فراهم شود و قطعاً این تجربه می‌تواند در دیگر آثار او تأثیرگذار باشد.
صمدی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه این اتفاق را مثبت می‌دانم به نظر من نحوه اکران فیلم‌ها نیز بسیار مهم است. فیلم‌های کوتاهی که اکران می‌شوند باید بتوانند با مخاطب عام ارتباط برقرار کنند و نکته حائز اهمیت این است که اکثر فیلم‌های بسته انتخاب شده برای نمایش، به منظور اکران عمومی ساخته نشده‌اند و بیش از هر چیز بعد تجربی و تحقیقاتی بودنشان پر رنگ است و هدفشان کشاندن مخاطب به سالن‌های سینما نبوده است.
وی افزود: اگر یکسری فیلم‌ها برای جذب مخاطب ساخته شوند و فیلمساز بداند که فیلمش قرار است اکران شود قطعاً اثر به شکل دیگری ساخته می‌شود و از این طریق می‌توان ارتباطی بین مخاطب و سینمای انیمیشن ایجاد کرد. در حال حاضر بیش از هر چیز انتظار می‌رود که مخاطبان خاص سینمای انیمیشن به دیدن این آثار بیایند و برای شروع به نظر من اکران این بسته‌های کوتاه اتفاق مثبتی است و این می‌تواند آغازگر یک مسیر باشد که باید ادامه پیدا کند و در صورت ادامه‌دار بودن اکران فیلم‌های کوتاه انیمیشن شاهد تغییر نگاه فیلمسازان خواهیم بود چرا که فیلمسازان قطعاً در تولیدات خود جلب نظر مخاطبان عام را هم در نظر خواهند داشت.
این کارگردان در پاسخ به پرسشی درباره عامه‌پسند بودن فیلم‌های کوتاه انیمیشن گفت: ساخت فیلم کوتاه انیمیشن برای مخاطب عام اتفاقی رایج در دنیاست و همان کمپانی‌های بزرگی که انیمیشن‌ها پر فروش و پر مخاطب تولید می‌کنند، آثاری کوتاه نیز تولید می‌کنند که هدفشان جلب نظر مخاطب عام است. در سینمای کوتاه ما نگاه هنری غالب‌تر است و جذابیت و لذت دیدن این آثار کوتاه در رمزگشایی آن‌ها است که مخاطب بتواند هدف فیلمساز را متوجه شود اما در دنیای امروز اکثر مخاطبان شاید زمان این را نداشته باشند که یک یا دو ساعت به دیدن یک فیلم بنشینند و به همین دلیل مطمئناً فیلم‌های کوتاه جذاب می‌توانند طرفدار داشته باشند.
وی افزود: فیلمسازان ما در سینمای کوتاه معمولاً به صورت شخصی اثرشان را تولید کرده‌اند یا حمایتی جزئی از آثارشان شده است که بیشتر سعی دارند اثرشان را مطلوب نظر جشنواره‌ها بسازند. در بسیاری مواقع نیز آثار سفارشی هستند و با شناختی که من دارم تقریباً 20 تا 30 درصد آثار مربوط به بخش سفارشی می‌شوند.
صمدی در پایان گفت: مهم‌ترین اتفاقی که می‌تواند برای سینمای انیمیشن ما رخ دهد، صنعتی شدن این سینما است و یکی از راه‌های این اتفاق ورود سرمایه‌گذارهای مستقل است. فیلم‌های انیمیشن بلند در کشور ما معمولاً با حمایت مراکز دولتی و نیمه دولتی ساخته می‌شوند که البته اتفاق خوبی است اما برای رسیدن به یک سینمای صنعتی نیاز داریم که شرایطی فراهم شود تا بخش خصوصی نیز به این سینما اعتماد کند. زمانبر بودن و هزینه بالای تولید باعث شده تا سرمایه‌گذارها نتوانند به این عرصه ورود کنند و این موضوعی است که به اقتصاد ما مربوط می‌شود و به همین دلیل می‌توان گفت صنعتی شدن سینمای انیمیشن ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی کشور دارد.
