مؤمنی در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
امکانسنجی برگزاری انتخابات زودهنگام ترکیه با محوریت اپوزیسیون/ چالشهای داخلی و خارجی اردوغان برای مدیریت آنکارا

کارشناس مسائل ترکیه گفت: نارضایتی داخلی، فشارهای خارجی و ظهور اپوزیسیونی متحد، آینده سیاسی ترکیه را در هالهای از ابهام قرار داده است.
قاسم مؤمنی، کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به درخواست رئیس اپوزیسیون ترکیه برای برگزاری انتخابات زودهنگام در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: باید توجه داشت که حزب عدالت و توسعه (AKP) به رهبری رجب طیب اردوغان، در دو دهه گذشته، تحولات عمیقی را در ساختار سیاسی و اجتماعی ترکیه رقم زده است. از شهرداری استانبول تا نخستوزیری و ریاستجمهوری، اردوغان با تمرکز قدرت روی خود، روندی را آغاز کرد که با فراز و نشیبهای بسیاری همراه بوده است. اردوغان با درک نقش پررنگ نظامیان در سیاست ترکیه و سابقه کودتاهای متعدد، تلاش کرد قدرت را از آنها گرفته و با استفاده از پتانسیلهای قشرهای مذهبی و ملیگرا، نوعی وحدت ملی را برای پیشبرد اهداف خود ایجاد کند. کودتای نافرجام سالهای اخیر نیز به اردوغان فرصتی داد تا با پاکسازی نیروهای امنیتی، ارتش و ساختار سیاسی، پایههای قدرت خود را مستحکمتر کند. با این حال، روند فعالیتهای اردوغان با چالشهای متعددی روبهرو شد.
وی ادامه داد: سیاست خارجی مداخلهجویانه در شامات و عراق، شکستهای اقتصادی در تحقق برنامههای اعلامشده، و جناحبندیهای داخلی در حزب عدالت و توسعه، باعث شد تا چهرههای کلیدی مانند احمد داووداوغلو (طراح سیاست خارجی حزب) و عبدالله گل (رئیسجمهوری سابق) از اردوغان جدا شده و با تأسیس احزاب جدید، او را به یکجانبهگرایی متهم کنند. منتقدان معتقدند که اردوغان دموکراسی را قربانی کرده و به دنبال تحکیم حکومت فردی است. افزایش تورم، کاهش ارزش لیر ترکیه و هزینههای گزاف سیاست خارجی، نارضایتی را در میان حامیان اردوغان نیز افزایش داده است. در این میان، احزاب لائیک و جمهوریخواه نیز با هم متحد شده و در انتخابات شوراهای شهر، پیروزیهای قابل توجهی کسب کردند. ابطال انتخابات شهرداری استانبول و پیروزی مجدد نامزد حزب جمهوریخواه خلق در دور دوم، نشاندهنده رویگردانی مردم به اردوغان بود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این شرایط، پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام از سوی اپوزیسیون ترکیه مطرح شده است. با توجه به تحولات منطقهای (جنگ اوکراین، جنگ غزه و سیاستهای آمریکا)، ترکیه نیازمند دولتی قدرتمند و دارای مشروعیت کامل است. اعتراضات اخیر در استانبول و دیگر شهرها نیز به نوعی رفراندوم تلقی شده و نشاندهنده کاهش محبوبیت اردوغان است و حالا به خصوص پس از دستگیری و بازداشت اکرم امام اوغلو، هم حزبی های او به دنبال سلب صلاحیت اردوغان و برگزاری انتخابات زودهنگام هستند. از منظری دیگر این سوال مطرح است که در صورت بروز اتفاقی برای اردوغان، چه کسی جانشین او خواهد شد و آیا حزب عدالت و توسعه جایگزینی برای او دارد؟ این در حالیست که گروههای مخالف اردوغان در حال متحد شدن برای مهار او و وادار کردنش به برگزاری انتخابات زودهنگام هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر میرسد اپوزیسیون ترکیه شانس موفقیت دارد، زیرا اتحادیه اروپا با سیاستهای اردوغان همسو نیست و آمریکا نیز در منطقه به دنبال متحدی قابل اعتماد است. رژیم صهیونیستی نیز با نفوذ در ترکیه، هرگونه اقدام این کشور علیه اسرائیل را با واکنش سخت پاسخ میدهد. بمباران پایگاههای هوایی در سوریه که ترکیه قصد بازسازی آنها را داشت، پیامی آشکار به آنکارا بود مبنی بر اینکه هرگونه ماجراجویی نظامی در سوریه که امنیت اسرائیل را به خطر بیندازد، با پاسخ قاطع روبهرو خواهد شد. این موضوع میتواند مناقشه جدیدی را بین ترکیه و اسرائیل ایجاد کند؛ چراکه دوران اقتدار اردوغان در ترکیه با چالشهای متعددی روبهرو شده است. نارضایتی داخلی، فشارهای خارجی و ظهور اپوزیسیونی متحد، آینده سیاسی ترکیه را در هالهای از ابهام قرار داده است. انتخابات زودهنگام میتواند راهی برای خروج از این بنبست سیاسی باشد، اما نتیجه آن به عوامل مختلفی از جمله اتحاد اپوزیسیون، سیاستهای قدرتهای منطقهای و بینالمللی و وضعیت اقتصادی ترکیه بستگی دارد.