جهان در سال ۱۴۰۲/ پرونده هفتم: حاشیه خلیج فارس
میرابیان: آرام‌سازی منطقه‌ای پس از صلح تهران و ریاض/تکاپوی دوحه در جنگ غزه/تکرار انحلال پارلمان در کویت/ایستادن ابوظبی در حاشیه توافق ابراهیم/کنشگری مثبت از سوی مسقط
کارشناس مسائل منطقه گفت: در سال ۱۴۰۳ در صورت پایان جنگ غزه، یک آرامش مشخص در حاشیه خلیج فارس برقرار خواهد شد و در این میان روابط تهران با کشورهای این منطقه هم تابع آرامش و همکاری همه جانبه خواهد بود.
رضا میرابیان، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به مهمترین وقایع کشورهای حاشیه خلیجفارس در سال ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در حوزه حاشیه خلیجفارس مهمترین مسأله برقراری و بهبود روابط ایران و عربستان سعودی بود که این موضوع توانست منطقه را به سمت آرامش پیش ببرد و به صورت واضح آثار آن را می‌توان در پرونده جنگ یمن مشاهده کرد. این تأثیر تا جایی بود که سعودی‌ها در شرایط کنونی که جنگ در دریای سرخ میان یمن و آمریکا به انضمام سایر کشورهای اروپایی جریان دارد، هیچگونه همراهی با واشنگتن علیه صنعا انجام ندادند و اساساً پایبندی خود را به آتش‌بس با یمن نشان دادند. به عبارتی دیگر بعد از هفت سال جنگ، عادی سازی روابط تهران و ریاض باعث آتش‌بس و صلح در یمن شد.
وی ادامه داد: در این میان ایالات متحده هم از کشورهای منطقه برای تامین امنیت دریای سرخ درخواست کمک و همکاری کرده اما آنها حاضر به این مشارکت نشدند. در مورد بحرین هم تنش گذشته با ایران را شاهد نیستیم اما آنچه که در سال گذشته با محوریت عربستان سعودی مطرح شد، ابعاد برخی از پروژه‌های مورد نظر این کشور بود. توجه داشته باشید که ریاض بر اساس چشم‌انداز ۲۰۳۰ پروژه‌های متعددی را در حوزه‌های مختلف در دستور کار خود قرار داده است. به عنوان مثال در حوزه گردشگری و درآمدزایی، افزایش تعداد عمره‌گذاران و حتی معادن و مسائل دیگر می‌بینیم که عربستان سعودی گام‌های مثبتی برداشته است. همچنین کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت با محوریت عربستان در اوپک پلاس و حفظ این وضعیت به عنوان یک تعهد، باعث شد که یک ثبات نسبی در این بازار به وجود بیاید که فشار ایالات متحده هم در این راستا کارساز نبود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در سال گذشته قطر همانند سال‌های قبل نقش خود را ایفا کرد اما در این راستا با به راه افتادن عملیات طوفان الاقصی نقش دوحه بیش از گذشته برجسته شد و توانست اقدامات مثبتی را انجام دهد و به نوعی حقوق فلسطینی‌ها را مطالبه کرد. اماراتی‌ها هم در سال گذشته نقش سیاسی کمتری ایفا کردند و بیشتر به تحرکات خود در محور اقتصادی تکیه داشتند. ابوظبی سعی کرد به نوعی مجدداً در حاشیه پرونده طرح صلح ابراهیم اقدامات خود را علنی کند اما در نهایت نتوانست از آنچه که در خصوص این توافق مدنظر بود بهره کامل ببرد. در این راستا سعودی‌ها هرگونه مذاکره با اسرائیل را از دستور کار خارج کردند و امارات هم چندان نتوانست نقش خود را در ارتباط با اسرائیل به دلیل پرونده غزه و مسائل دیگر علنی و حتی تثبیت کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در کویت هم مجدداً شاهد انحلال پارلمان بودیم که کشمکش‌ها میان خاندان سلطنتی و پارلمان این کشور باعث به وجود آمدن این مسأله شد. نکته اینجاست که دولت این کشور نمی‌خواهد به صورت مستقیم با پارلمان رودررو شود و به همین دلیل پارلمان را برای فروکش کردن تنش‌ها منحل می‌کنند که البته حدود یک دهه است که این اتفاق به گونه‌های مختلف رخ داده و حالا هم به صورت دیگر قابل مشاهده است. در مورد عمان هم باید گفت که این کشور یک ثبات همیشگی را طی کرده اما در خصوص روابط با ایران هم مجدداً ایفای نقش میانجیگری از سوی مسقط را شاهد بودیم که چند هفته پیش هم این اتفاق مجدداً رخ داد. به صورت کلی در سال ۱۴۰۳ در صورت پایان جنگ غزه، یک آرامش مشخص در حاشیه خلیج فارس برقرار خواهد شد و در این میان روابط تهران با کشورهای این منطقه هم تابع آرامش و همکاری همه جانبه خواهد بود.
