راهنمای کامل شکایت از وکیل؛ مدارک، مهلت و دلایل شکایت از وکیل متخلف

وکالت، قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین، دیگری را برای انجام امری نایب خود قرار می‌دهد. وکیل در این قرارداد به‌عنوان امین موکل شناخته می‌شود و موظف است در چهارچوب قوانین و تعهدات خود عمل کند. در صورت تخلف وکیل از وظایف حرفه‌ای خود، این حق برای موکل محفوظ است که با استناد به قوانین مربوطه، شکایت کند. در این مقاله، به بررسی مراحل و نحوه شکایت از وکیل، دلایل قانونی، و مقررات مرتبط با آن می‌پردازیم.

نحوه شکایت از وکیل چگونه است و به چه روشی انجام می‌شود؟  

برای شکایت از وکیل متخلف، موکل ابتدا باید مدارک و دلایل تخلف وکیل را جمع‌آوری کند. تخلفات وکیل ممکن است شامل عدم حضور در جلسات دادگاه، خیانت به موکل، یا دریافت هزینه‌های اضافی باشد. موکل با مراجعه به کانون وکلای دادگستری که پروانه وکیل در آن صادر شده است، شکایت خود را مطرح می‌کند. این شکایت ممکن است به صورت کتبی یا شفاهی ارائه شود. شکایات شفاهی در صورت‌جلسه ثبت و به امضای شاکی می‌رسد. 

باتوجه به اینکه طرف مورد شکایت شما وکیل بوده و مسیرهای حقوقی را به خوبی می‌شناسد پیشنهاد می‎‌کنیم شما نیز از یک وکیل خبره یا یک موسسه حقوقی معتبر مانند دادپایا مشاوره حقوقی دریافت کنید تا بهترین تصمیم را بگیرید و نتیجه دلخواه و مطلوب حاصل گردد.

پس از ثبت شکایت، پرونده به دادسرای انتظامی وکلا ارجاع می‌شود تا به تخلفات وکیل رسیدگی شود. این مرجع مسئولیت بررسی صحت و سقم ادعاهای شاکی را بر عهده دارد و در صورت احراز تخلف، کیفرخواست صادر می‌کند.

مقررات شکایت از وکیل

آیین‌نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلا مصوب ۱۳۳۳، در مواد ۶۱ تا ۶۷، چارچوب قانونی و فرآیند رسیدگی به تخلفات وکلای دادگستری را مشخص کرده است. این مقررات شامل مراحل شکایت، نحوه بررسی و تصمیم‌گیری درباره تخلفات وکلای متخلف است که برای حفظ حقوق موکلان و نظارت بر رفتار حرفه‌ای وکلا تدوین شده‌اند.

طبق ماده ۶۱، شکایت از تخلفات وکیل می‌تواند به دو شکل کتبی یا شفاهی مطرح شود. در صورتی که شکایت به‌صورت کتبی باشد، ابتدا در دفتر کانون وکلا ثبت می‌شود و سپس به دادستان انتظامی ارسال می‌گردد. اما اگر شکایت به‌صورت شفاهی باشد، اظهارات شاکی در صورت‌مجلس درج و به امضای او می‌رسد. این صورت‌مجلس نیز به همان نحو برای بررسی به دادستان انتظامی ارجاع داده می‌شود.

در ادامه، ماده ۶۲ بیان می‌کند که اگر رئیس کانون وکلا از طریق گزارش، شکایت یا سایر روش‌های ممکن اطلاعاتی درباره تخلف یا سوءاخلاق وکیل دریافت کند و این موارد را قابل‌توجه تشخیص دهد، شکایت را به دادسرای انتظامی ارسال می‌کند. در این مرحله، دادسرا موظف است موضوع را بررسی و درباره آن اظهارنظر کند.

ماده ۶۴ وظیفه دادستان انتظامی را در بررسی تخلفات وکلا تشریح می‌کند. دادستان، پس از بررسی موضوع و مدارک، اگر تخلف وکیل را محرز بداند، اقدام به صدور کیفرخواست کرده و پرونده را برای رسیدگی به دادگاه انتظامی ارسال می‌کند. اما اگر دادستان به این نتیجه برسد که اتهام وارد نیست، قرار منع تعقیب صادر کرده و شکایت شاکی رد می‌شود.

یکی از نکات مهم در فرآیند رسیدگی به تخلفات وکلا که در ماده ۶۷ آمده، مربوط به رسیدگی غیابی است. در صورتی که وکیل متخلف به ابلاغیه‌های کانون وکلا پاسخ ندهد یا در جلسات رسیدگی حاضر نشود، دادگاه می‌تواند به صورت غیابی و بر اساس شواهد و مستندات موجود، حکم مقتضی را صادر کند. 

همچنین، استرداد شکایت از سوی شاکی تأثیری بر روند رسیدگی انتظامی ندارد، اما می‌تواند به تخفیف در مجازات وکیل منجر شود. از سوی دیگر، اگر تخلف وکیل در چارچوب وظایف حرفه‌ای او باشد، این تخلفات در دادسرای انتظامی رسیدگی می‌شوند. اما اگر وکیل مرتکب جرمی شود که خارج از حیطه وظایف وکالتی او باشد، رسیدگی به این جرم در مراجع قضایی صورت خواهد گرفت.

موارد شکایت از وکیل  

تخلفات وکلا می‌توانند در اشکال مختلفی رخ دهند و هرگونه نقض تعهدات قانونی یا اخلاقی آنان، زمینه‌ای برای پیگیری و شکایت فراهم می‌کند.

1. یکی از موارد مهم، عدم حضور وکیل در جلسات دادرسی یا کوتاهی در ارائه لایحه دفاعیه است. این رفتار می‌تواند به طور مستقیم به حقوق موکل آسیب برساند، چرا که دفاع مناسب در مراحل دادرسی یکی از وظایف اصلی وکیل محسوب می‌شود.
2. همچنین، استعفای ناگهانی وکیل بدون توجه به فرصت کافی برای معرفی وکیل جایگزین توسط موکل، از دیگر تخلفاتی است که می‌تواند موجب آسیب به حقوق موکل گردد. این اقدام اگر در شرایط حساس پرونده انجام شود، ممکن است روند دفاع از موکل را مختل کند.
3. افشای اسرار موکل، چه عمدی و چه سهوی، در غیر از موارد قانونی نیز از جمله تخلفات جدی وکلا به شمار می‌آید. وکیل موظف است اطلاعات موکل خود را محرمانه نگه دارد و در صورت افشای این اسرار، اعتماد و رابطه حرفه‌ای بین وکیل و موکل به شدت آسیب می‌بیند.
4. یکی دیگر از مواردی که امکان شکایت از وکیل را فراهم می‌کند، دریافت مبالغ اضافی از موکل است. وکیل نمی‌تواند فراتر از تعرفه قانونی یا توافق مشخص‌شده با موکل، مبلغی را دریافت کند.
5. علاوه بر این، تبانی وکیل با طرف مقابل دعوا، یکی از تخلفات بسیار خطرناک است که نه تنها حقوق موکل را تهدید می‌کند، بلکه اعتماد به نظام عدالت را نیز خدشه‌دار می‌سازد.

 مراحل شکایت از وکیل  

شکایت از وکیل باید طبق مراحل مشخصی صورت گیرد:  

1. جمع‌آوری مدارک و مستندات: شاکی باید تمامی شواهد مربوط به تخلف وکیل را جمع‌آوری کند.  

2. ارائه شکایت به کانون وکلا: شکایت می‌تواند به‌صورت کتبی یا شفاهی مطرح شود.  

3. ارجاع شکایت به دادسرای انتظامی وکلا: پس از ثبت شکایت در کانون وکلا، پرونده به دادسرای انتظامی ارجاع می‌شود.  

4. رسیدگی به شکایت در دادسرای انتظامی: دادسرا موضوع شکایت را بررسی می‌کند و در صورت احراز تخلف، کیفرخواست صادر می‌کند.  

5. رسیدگی در دادگاه انتظامی وکلا: دادگاه انتظامی، براساس کیفرخواست، تخلف وکیل را بررسی کرده و حکم صادر می‌کند.

نحوه شکایت از وکیل  

برای تنظیم شکایت علیه وکیل، لازم است شاکی به کانون وکلا مراجعه کند. شکایت باید دقیق و مستند باشد و موارد تخلف وکیل به‌روشنی در آن درج شود. پس از بررسی اولیه توسط دادسرای انتظامی، در صورتی که تخلف محرز شود، پرونده برای دادرسی به دادگاه انتظامی وکلا ارسال خواهد شد. در نهایت، دادگاه براساس مدارک موجود، حکم به محکومیت یا برائت وکیل می‌دهد.

مرجع رسمی شکایت از وکیل دادگستری  

مرجع رسمی رسیدگی به شکایات از وکلا، کانون وکلایی است که پروانه وکیل متخلف در آن صادر شده است. اگر تخلف وکیل جنبه انتظامی داشته باشد (مانند رفتار غیراخلاقی یا نقض تعهدات شغلی)، پرونده در دادسرای انتظامی وکلا بررسی می‌شود. در صورتی که وکیل مرتکب جرم شده باشد، شکایت باید در مراجع قضایی محل وقوع جرم ثبت شود.  

 نحوه پیگیری و رسیدگی به شکایت از وکیل  

برای پیگیری شکایت، شاکی باید مراحل زیر را طی کند:  

1. تنظیم شکایت‌نامه و ارائه آن به کانون وکلا.  

2. پیگیری روند بررسی شکایت در دادسرای انتظامی وکلا.  

3. در صورت صدور کیفرخواست، حضور در جلسات دادگاه انتظامی.  

4. در صورت اعتراض به رأی صادره، تقاضای تجدیدنظر در دادگاه عالی انتظامی وکلا.  

 جمع‌بندی  

در این مقاله، به موضوع شکایت از وکیل پرداختیم و مراحل، مقررات، و مراجع ذی‌صلاح را بررسی کردیم. همچنین مواردی از تخلفات وکلا که قابلیت شکایت دارند و نحوه پیگیری این شکایات را شرح دادیم. امید است اطلاعات ارائه‌شده در این مطلب، برای شما مفید واقع شده باشد.