معاون ابتدایی آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایلنا:
فقر یادگیری در برخی دانشآموزان، ذاتی نیست؛ وضعیت اقتصادی و شرایط خانوادگی اثرگذار است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: فقر یادگیری در برخی دانشآموزان، ذاتی نیست و شرایط خانوادگی، سطح سواد والدین، سرمایه فرهنگی خانواده‌ها، وضعیت اقتصادی و همه این‌ها می‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد.
«رضوان حکیم‌زاده» معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره افت شاخص‌های اساسی مانند نرخ گذر و نرخ پوشش و…بیان کرد: وقتی که ما روند نرخ‌ها و شاخص‌های اساسی دوره آموزشی ابتدایی و متوسطه را رصد می‌کنیم، می‌بینیم که قبل از کرونا، شرایط رو به رشدی داشتیم و کرونا واقعا روی تمام شاخص‌ها اثر منفی گذاشت. البته این مختص به ایران نیست و در سرتاسر دنیا وضع به همین شکل است.
او ادامه داد: شکی نیست که تعطیلی طولانی‌مدت آموزش حضوری در مدارس ما باعث افت کیفیت شد و به تبع افت کیفیت، شاهد این هستیم که شاخص‌های عملکردی، به جای بهبود پیدا کردن متأسفانه کاهش یافته‌اند.
حکیم‌زاده تصریح کرد: همه برنامه‌هایی که ما تدوین کرده‌ایم، معطوف به بهبود این شاخص‌ها است؛ به خصوص مهم‌ترین آن‌ها، تدوین شناسنامه جامع شاخص‌های عملکردی استان‌ها و مناطق است؛ یعنی ما سعی کردیم که نقطه شروع را دقیقا مشخص کنیم و به صورت هدفمند تفاهم‌نامه‌ای بین خودمان و استان‌ها با نظارت مدیرکل داشته باشیم.
وی افزود: یکی از مسئولیت‌ها و مأموریت‌های اساسی مدیران کل ما در سراسر استان‌ها این است که اقدامات و فعالیت‌ها و برنامه‌هایی که انجام می‌دهند، منجر به افزایش مؤثر شاخص‌های عملکردی شود و این رصد و پایش دقیق با ذکر منطقه، شاید بهترین کمکی باشد که می‌تواند برای رصد دقیق برنامه‌ها و فرآیندها صورت بگیرد تا ان‌شاءالله وضعیت بهتر شود.
معاون آموزش ابتدایی درباره پایین بودن شاخص‌های اساسی در استان‌های مرزی اظهار کرد: به هر حال، کمبود امکانات و دوری از مرکز، کاهش امکانات و دسترسی به فناوری‌های نوین، همه این‌ها می‌تواند فرصت‌های یادگیری را برای مناطق کمتر برخوردار ما -که ممکن است مناطق مرزی نیز جزء آن‌ها باشند- تحت تأثیر قرار دهد و شرایط یادگیری ممکن است در این مناطق همانند شرایط سایر دانشآموزان نباشد.
حکیم‌زاده تأکید کرد: در برنامه رئیس‌جمهور تحت عنوان ارتقای عدالت آموزشی در دو مسیر بهبود زیرساخت‌ها -که شامل مناطق مرزی نیز می‌شود- و بهبود کیفیت یادگیری در مدارس دولتی، در تلاشیم که این شاخص‌ها را در مناطق مرزی بهبود ببخشیم.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که آیا فقر یادگیری در میان دانشآموزان موضوعی ذاتی است یا به عوامل خارجی مربوط می‌شود؟ گفت: قطعاً نمی‌تواند ذاتی باشد؛ به هر حال، هر کودکی با شرایط عادی وقتی وارد مدرسه می‌شود، امکان یادگیری دارد و البته این یادگیری متأثر از عوامل زمینه‌ای بیرون از مدرسه و درون مدرسه است.
حکیم‌زاده ادامه داد: شرایط خانوادگی، سطح سواد والدین، سرمایه فرهنگی خانواده‌ها، وضعیت اقتصادی و همه این‌ها می‌تواند اثرگذار باشد. شرایط درون مدرسه نیز عامل مهم دیگری است؛ اینکه چه اندازه دانش‌آموز مورد توجه قرار بگیرد و به سرعتِ یادگیری‌اش توجه شود. چون بعضی از دانشآموزان سریع‌تر یاد می‌گیرند و برخی ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشند. بازخوردهایی که به دانش‌آموز داده می‌شود، ممکن است روی روحیه و باور دانش‌آموز نسبت به یادگیری تأثیرگذار باشد.
حکیم‌زاده خاطرنشان کرد: «جان هتی» کتاب خوبی دارد تحت عنوان «یادگیری قابل مشاهده» که در آن هزاران پژوهش را در رابطه با عوامل مؤثر بر یادگیری تحلیل کرده و در آن نشان داده که مجموعه‌ای از عوامل بر یادگیری مؤثر است و ما نمی‌توانیم تنها یک عامل را مؤثر بدانیم.
وی تأکید کرد: اما آنچه مهم است این است که ما برنامه‌های جبرانی داشته باشیم، نگرش‌هایمان را عوض کنیم و این باور به یادگیری را هم در آن دانشآموزان، هم در خانواده‌هایشان و هم در معلمان ایجاد کنیم که دانش‌آموزانی که ممکن است به هر دلیلی تا چند ماه از سال گذشته چیزی را یاد نگرفته باشند، لزوماً دانش‌آموزانی نیستند که امکان یادگیری نداشته باشند؛ بلکه آن‌ها می‌توانند یاد بگیرند به شرطی که ما این باور را داشته باشیم و اقدامات جبرانی را انجام دهیم.
