غریبآبادی در کنفرانس سالگرد تصویب کنوانسیونهای چهارگانه ژنو:
تمام تلاشها باید در راستای اطمینان از رعایت قوانین بینالمللی بشردوستانه صورت گیرد
کنفرانس بزرگداشت هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب کنوانسیونهای چهارگانه ژنو" امروز سهشنبه ۲ بهمنماه با حضور غریبآبادی معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه و برخی مسئولین کشوری در دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی موسوی مدیرکل حقوقی وزارت امور خارجه در ابتدای مراسم ضمن خوشآمدگویی به حاضرین داخلی و خارجی، گفت: جامعه انسانی همچنان نگران آسیبها و شقاوتهای ناشی از جنگ است. امیدی وجود دارد، به این دلیل که وجدانهای بیدار جهان، ناقضان کنوانسیونهای چهارگانه را مورد ملامت قرار داده و حداقل گامهایی برای کیفر و مجازات جنایتکاران جنگی در سطح سخن و عمل برمیدارند، هرچند که هنوز تا تحقق عملی آن فاصله بسیاری وجود دارد.
مدیرکل حقوقی وزارت امور خارجه گفت: در طول یک سال گذشته، جامعه جهانی شاهد جنایات و شقاوتهای رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین بوده و صدای اعتراض خود را بلند کرده است. اما نگرانکنندهتر از آن، حمایتهای بیدریغ برخی دولتهای غربی از رژیم صهیونیستی است؛ همان دولتهایی که ادعای پایبندی به حقوق بشر و اصول انساندوستانه دارند و متأسفانه همچنان به اعمال استانداردهای دوگانه ادامه میدهند.
وی ادامه داد: ما ایرانیان همچنان امیدواریم که عدالت برقرار شود، صلحی پایدار حاکم شود و توسعهای همهجانبه ادامه یابد. حضار گرامی، امروز گرد هم آمدهایم تا یکی از دستاوردهای مهم جامعه بشری را گرامی بداریم و نگرانیهای خود را اعلام کنیم و از امیدهای خود برای آینده سخن بگوییم.
در ادامه غریبآبادی معاون حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه، تصریح کرد: حقوق بینالملل به عنوان یک مقوله کلیدی در زمینههای انسانی، نقش بسیار تعیینکنندهای دارد. گزارش سازمان ملل متحد نشان میدهد که درگیریهای مسلحانه همچنان با تعداد بالای مرگومیر غیرنظامیان، مجروحان، افراد آواره، ناپدیدشدنها و همچنین تخریب و ویرانی خانهها، بیمارستانها و آسیب به زیرساختهای غیرنظامی همراه است. حفاظت از غیرنظامیان نیازمند یک رویکرد جامع برای پیشبینی و کاهش چنین خطرات و رنجهایی است. تمامی تلاشها باید در راستای اطمینان از رعایت قوانین بینالمللی بشردوستانه صورت گیرد و به گونهای باشد که غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی بدون توجه به صحنه جنگ، مورد حفاظت قرار گیرند.
وی با بیان اینکه در ساختارها، حقوق بینالملل بشردوستانه دارای نقشی حیاتی است، تصریح کرد: علاوه بر رعایت حقوق بینالملل بشردوستانه، لازم است اقدامات بیشتری انجام شود. کنوانسیونهای ۱۹۴۹ و پروتکلهای الحاقی، سنگ بنای چهارچوبهای حقوقی برای حفاظت از غیرنظامیان به شمار میروند و در حقیقت پاسخی به نیازهای بشری در شرایط بحرانی جنگها و درگیریها هستند. این کنوانسیونها به منظور حفظ کرامت انسانی در برابر خشونتهای جنگی طراحی شدهاند.
غریبآبادی تاکید کرد: کشورهای امضاکننده این کنوانسیونها، این امکان را میدهند که اصول بنیادین حقوق بشر، حتی در پیچیدهترین شرایط دادگستری، مورد توجه قرار گیرد. دیوان بینالمللی دادگستری در نظر مشورتی خود در سال ۱۹۹۶ در مورد قانون تهدید یا استفاده از سلاحهای هستهای، بر دو اصل اساسی حقوق بینالملل بشردوستانه، یعنی تمایز بین نظامیان و غیرنظامیان و ممنوعیت رنجهای غیرضروری، تأکید کرده است. دیوان به صراحت اعلام کرده است که کشورها هرگز نباید غیرنظامیان را هدف حملات قرار دهند و از این رو، هرگز نباید از سلاحهایی استفاده کنند که قادر به تشخیص یا تفکیک اهداف غیرنظامی و نظامی نیستند. بهرغم الزامآور بودن قواعد بینالمللی و بشردوستانه، چالش جدی که جامعه بینالملل امروزی با آن مواجه است، عدم پایبندی طرفین درگیر به این قواعد میباشد.
ونسان کاسارد رییس نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در تهران هم در این نشست تصریح کرد: بحث حقوق بشر یکسری اصول ساده است که این بر اساس آنها کنوانسیون ها را توافق کردیم. طرفینی دارد که طرفین توافق کردند این اصول رعایت شود. شرایط به گونهآی است که خیلی جای چشن گرفتن نیست. خیلی از جنگ ها را میبینیم که اصول پایه ای را رعایت نمیکنند. مسائل چون کمپهای آواراگان یا کودکانی که در بیمارستان ها کشته میشوند آوارگانی که معلوم نیست چه اتفاقی برای آن ها میافتد. از سمت صلیب سرخ میدانیم که چه اتفاقاتی میافتد. آی اچ ال کارش حفاظت از قربانیان جنگی و حفظ کرامت انسانی است. این سازمان کمکها و تصمینهایی برای غیر نطامی ها و سازمانهای کمککننده ایجاد میکند. دیدیم نیروهای مسلح عملیات نظامی انجام میدهند با دقت به زندگی غیر نطامی ها توجه میکنند.
وی افزود: همه کشور ها یک سند را ذیل کنوانسیون بین المللی ژنو تصویب کردند که بر اساس آن همه کشورها میتوانند به حمایت بپردازند. در شرایط بحرانی بحث عدم رعایت مطرح است و ما از کشورها خواستاریم که آی اچ ال را رعایت کنند ولی متاسفانه این تخلفات را انجام میدهند. یک برنامه ابتکاری داریم که به آی اچ ال احترام گداشته شود. ارتباط نزدیکی بین این و آی اچ ال هست. یکی از آنها برمیگردد به جنگ بین ایران و عراق کاری که آی اچ ال کرد افرادی را مستقر کرد برای یافتن کشتهشدگان ایران و جستن بقایای انسانی که در نزد دو کشور بود. این کار ادامه دا است و فرآیند طولانی و پیچیدهای دارد. این موضوعات در آی اچ ال تعریف شده و حتی پس سالها پس پایان جنگ این کار انجام میشود. ایران سابقه طولانی و یک سند خیلی قوی دارد که ایران در فرآیند حضور داشته است. ایران سالها این تعهد را داشته است و امیدواریم حضور ایران بیشتر باشد. نه تنها باید در سر قوانین به نتیجه برسیم بلکه باید گام به گام پیش رویم.
در ادامه پیرحسین کولیوند رییس جمعیت هلال احمر تصریح کرد: مدتها و بیش از یک سال، زمین زیر پای کودکان لرزان بود و آنها در هراسی عمیق به سر میبردند. آسمان به واسطه آتش گلولهها سیاه شده بود و تلاشهایی برای حمایت از انسانیت به وضوح مشاهده میشد، اما مشکلات جدی نیز پدید آمد. در این میان، هلال احمر و صلیب سرخ به عنوان نمادهایی از امید، سعی میکردند در میان آوارها نقشآفرینی کنند. در شرایطی که جنگ و ویرانی در بسیاری از نقاط جهان به چشم میخورد، جان و کرامت انسانها به شدت تحت تأثیر قرار گرفته بود.
وی افزود: نقش هلال احمر در این برهه زمانی بیش از هر زمان دیگری حیاتی بود و آنها نه تنها در امدادرسانی به آسیبدیدگان، بلکه در بازگرداندن امید به زندگی برای مردمی که زیر بار سنگین جنگ و ناامنی کمر خم کرده بودند، نقشآفرینی کردند. بخش مهمی از نهضت بینالمللی صلیب سرخ و هلال احمر است که به اصولی متعهد است و آن شالوده انسانیت را میسازند: انساندوستی، بیطرفی، بیغرضی، استقلال و جهانیگرایی.
رییس جمعیت هلال احمر ادامه داد: با این حال، زمانی که در غزه بیمارستانها بمباران میشدند و افراد کمیته صلیب سرخ هدف قرار میگرفتند، امدادرسانان به طور مستقیم تحت حمله قرار میگرفتند و آمبولانسها نیز با خطراتی جدی مواجه میشدند. کمکهای بشردوستانه با شدیدترین محدودیتها روبرو شده و این پرسش به وجود میآید که جامعه جهانی کجا به این اصول و قوانین احترام میگذارد و به آنها عمل میکند.
کولیوند با بیان اینکه کنوانسیونهای ژنو به عنوان قوانینی مقدس شناخته میشوند که متأسفانه نادیده گرفته میشوند، عنوان کرد: این قوانین، پس از فجایع جنگ جهانی دوم به منظور جلوگیری از رنجهای غیرضروری تدوین شدهاند. جناب آقای غریب آبادی، به درستی به بسیاری از مطالب اشاره کردند اما امروز ستون فقرات حقوق بشر دوستانه بینالمللی را همین قوانین تشکیل میدهند. متأسفانه، رژیم صهیونیستی نه تنها به این قوانین عمل نمیکند بلکه به طور مکرر انواع حقوق بشر دوستانه و حقوق بشر را نقض میکند و نمایشگاه نوینی از جنایتهای جنگی را به نمایش میگذارد.
رییس جمعیت هلال احمر یادآور شد: همه ما شاهد این موارد بودهایم. بمباران مستقیم خانهها، مدارس و بیمارستانها، حتی اماکنی که متعلق به سازمانهای بشردوستانه بود، آشکارترین نقض حقوق بشر به شمار میرود. این حملات هوایی گسترده در مناطق مسکونی، هزاران غیرنظامی را آواره و بیخانمان کرده است. محاصره اقتصادی و انسانی و عدم دسترسی مردم به حداقل امکانات معیشتی و زیستی، نقضی آشکار از اصل چهارم حقوق بشری و استفاده از سلاحهای ممنوعه مانند فسفر سفید و دیگر موارد مشابه میباشد.
وی خاطرنشان کرد : در لبنان، یک وسیله رفاهی که برای نیروهای امدادی استفاده میشد، به ابزاری تروریستی تبدیل گردید و بیش از ۳ هزار نفر را مجروح کرد. نقض کرامت انسانی نیز به وضوح مشاهده میشود. بازداشتهای گسترده و بدون محاکمه، انواع و اقسام شکنجههای نوین و رفتارهای تحقیرآمیز با اسرا، همگی اصول کنوانسیونهای سوم را زیر پا میگذارد. چالشها و مسئولیتهایی که ما داریم، نیازمند توجه و اقدام جدی است.