رئیس مرکز پژوهش‌های راهبردی الاتحاد عراق:
سوریه به یک نقشه پیچیده با ده‌ها اسم و عنوان تبدیل شده است/ دولت بایدن به دنبال تحمیل یک واقعیت غیر قابل تغییر در سوریه به ترامپ بود
رئیس مرکز پژوهش‌های راهبردی الاتحاد عراق تاکید کرد که اقدام شتابزده برای تغییر واقعیت در سوریه، کارت‌ها را در این کشور و منطقه به هم ریخته است.
«محمود الهاشمی» تحلیلگر سیاست خارجی رئیس مرکز پژوهش‌های راهبردی الاتحاد عراق در تشریح دلایل و زمینه‌های سقوط حکومت سوریه و ابعاد تحول کنونی در این کشور و چشم‌اندازهایی که در صحنه سیاسی آن قابل پیش‌بینی است در گفتوگو با خبرنگار ایلنا به پرسش‌های مطرح‌شده در این زمینه پاسخ گفت.
متن این گفتوگو به این شرح است:
سقوط حکومت بشار اسد چه پیامدهایی از نظر داخلی و منطقه‌ای دارد؟ آیا این تغییرات می‌تواند به ثبات در سوریه منجر شود یا بی‌ثباتی بیشتر را به دنبال دارد؟
سقوط حکومت «بشار اسد»، رئیس جمهور پیشین سوریه تحول بزرگی را در منطقه به وجود آورد که دلایل این تحول را می‌توان چنین برشمرد:
۱- عمق استراتژیک مقاومت تضعیف شد، زیرا سوریه به دلیل موقعیت استراتژیک خود در مقابل دشمن صهیونیستی، جبهه مهمی برای محورهای مقاومت بود.
۲- حمایت لجستیکی و نظامی از حزب الله لبنان را به دلیل وجود مرزهای طولانی این کشور با لبنان و عراق تحت تاثیر قرار گرفته است.
۳- در میان افکار عمومی حامی مقاومت نوعی ناامیدی ایجاد کرد و در عین حال صدای مخالفانی را که منتظر شکست مقاومت در پروژه آزادی فلسطین بودند، بلند کرد.
۴- به اسرائیل کمک کرد تا مواضع مهمی را در داخل خاک سوریه اشغال کند، ماشین نظامی سوریه را از بین ببرد و در داخل دمشق که دشمن این رژیم بود، یک دولت جدید متحد پیدا کند.
۵- نفوذ ایران را در سوریه تضعیف کرد و این اتفاق در حمایت از محور مقاومت نه در بعد نظامی، بلکه در بعد سیاسی و اجتماعی و روابط به طور کلی رابطه دارد.
ما معتقدیم آنچه در سوریه رخ داد، یک کودتای نظامی و اطلاعاتی و خارج از اراده مردم سوریه بود که توسط آمریکا، اسرائیل و سرویس اطلاعاتی ترکیه انجام شده است.
اگر مردم سوریه شوک ناشی از یک تحول را تجربه می کنند، باید بگوییم که این تحول با عنوان تروریسم شناخته می شود و این خارج از فرهنگ مردم سوریه و تاریخ کهن آنهاست، همان طور که دیدیم دولت موقت سوریه هویت خود را در ایجاد رابطه با دشمن صهیونیستی و اظهار دشمنی با جمهوری اسلامی و محور مقاومت آشکار کرد.
این عقیده‌ای است که مردم سوریه آن را نمی‌پذیرند و و بنابراین سوریه به ناچار در یک وضعیت ناآرام و بی ثباتی زندگی خواهد کرد.
به نظر شما روند انتقال قدرت در سوریه پس از این سقوط چگونه خواهد بود؟
اگر بپذیریم که تحول جدید در دمشق محصول اراده‌های بین المللی است، ناگزیر باید بگوییم که آغاز آن شبیه پایان خواهد بود، چرا که ایالات متحده شخص «ابومحمد الجولانی»، رهبر عملیات نظامی در دمشق را بر این اساس که به عنوان یک تروریست معرفی شده و تحت تعقیب اینترپل است، تحریم و او و اطرافیانش را حذف خواهد کرد. پس از آن حکومت ضعیف و سرسپرده‌ای را روی کار خواهد آورد که با سیلی از بدهی‌های خارجی مواجه خواهد شد و در تصمیم گیری هایش کاملا وابسته خواهد بود.
با توجه به اینکه اسرائیل زیرساخت‌های نظامی سوریه را به شدت هدف قرار داده است، چه پیامدهایی برای امنیت ملی سوریه در کوتاه‌مدت و بلندمدت پیش‌بینی می‌کنید؟
هدف اسرائیل از حمله به ساختار نظامی سوریه و تخریب تجهیزات نظامی در وهله نخست ایجاد احساس ناامیدی در شهروندان سوری و اثبات این نکته است که دولت بی کفایت است و قادر به دفاع از حاکمیت خود و کرامت مردمش نیست. دوم اینکه پروژه مقابله با دشمن صهیونیستی لغو می شود و توازن نظامی با دشمن از دست می رود. هدف سوم نیز در تلاش برای تغییر ماشین و تسلیحات نظامی از روسیه به آمریکا تفسیر می‌شود، چرا که تمام تسلیحات سوریه از روسیه وارد می‌شود و کل ارتش سوریه با ماشین‌آلات نظامی روسیه آموزش دیده اند اما در دوره دولت انتقالی، ایالات متحده است که سرنوشت سلاح‌های سوریه را در این کشور کنترل خواهد کرد تا همیشه نسبت به تسلیحاتی که دشمن صهیونیستی در اختیار دارد، از کارایی و کیفی کمتری برخوردار باشند و در واقع، برتری نظامی اسرائیل را حفظ کند.
چرا ابومحمد الجولانی و سایر عناصر مسلح سوری به این اشغالگری اسرائیل واکنشی نشان نداده اند؟
از آنجا که تحول جدید در سوریه، ساختگی و محصول برنامه ریزی برای آن در اتاق عملیات طرف‌های خارجی است، طبیعی است که الجولانی با دستورالعمل های دیکته شده آنها از جمله در موارد زیر پیشاپیش موافقت کرده بود:
۱- تخریب زیرساخت های نظامی ارتش سوریه به دست ارتش اسرائیل
۲- موافقت تحریرالشام با برخی مظاهر آزادی پوشش و اظهار دشمنی با مقاومت، جمهوری اسلامی و حزب الله
۳- اعلام عدم خصومت با اسرائیل و آمریکا
آیا سوریه به یک میدان نبرد دائمی برای قدرت‌های منطقه‌ای تبدیل خواهد شد؟ به نظر شما سوریه ممکن است تجزیه شود؟
ما معتقدیم که تصمیم برای ایجاد تحول در سوریه شتابزده و به دو دلیل گرفته شد:
نخست: بهره‌گیری از توافق آتش‌بس در لبنان و شرایط به وجود آمده در پی شهادت «سید حسن نصر الله»، دبیر کل این حزب و ویرانی زیرساخت‌های وسیعی در جنوب و مناطق دیگر لبنان .
دوم: ترس از آمدن دوره دوم «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور منتخب آمریکا که متصف به غافلگیری است و ممکن است به نفع دولت «جو بایدن» و اسرائیل در منطقه نباشد. آنها می‌خواهند دولت ترامپ را در موقعیتی قرار دهند که تغییر آن دشوار باشد. این اقدام شتابزده برای تغییر واقعیت، کارت‌ها را در سوریه و منطقه به هم ریخته است، بر این اساس که آیا مردم سوریه می توانند در ابتدای این تحول دولتی را بپذیرند که متهم به تروریسم است و اعضای آن در سوریه، عراق و سایر کشورها مرتکب جنایات تروریستی می شوند؟
سوریه به یک نقشه پیچیده با ده ها عنوان، نام و اداره دولتی در این منطقه و آن منطقه تبدیل شده است. در این شرایط چگونه می تواند یک دولت باثبات تشکیل دهد.
حتی بین طرف‌هایی که تحول جدید را ایجاد کردند (آمریکا، اسرائیل - ترکیه) تضاد اراده وجود دارد و هر کدام از آنها اولویت‌ها و دستورالعمل‌های خاص خود را دارند، همان طور که این اتفاق عملا بین نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) مورد حمایت ایالات متحده، و گروه های مورد حمایت ترکیه رخ داده است.
حتی فراتر از این، نزاع بر سر ثروت و نفت سوریه وجود خواهد داشت. همچنین کشورهایی مانند چین، روسیه و حتی ایران که سابقه مبارزه با تحریر الشام را دارند، کشورهای آسانی نخواهند بود و اجازه نمی‌دهند استراتژی هایشان در منطقه از دست برود. در نهایت هم مقاومت و جهاد در برابر دشمن صهیونیستی نمی‌تواند از صحنه سوریه دور باشد.
