ایلنا گزارش می‌دهد؛
۱۰ ماه حقوق برای یک سال کار/ حکایت کارگرانی که سخت کار می‌کنند، مزد کم می‌گیرند و بیمه هم نیستند
با درآمدهای ناچیز و مخارج گران اگر به شما بگویند به ازای یک سال کار، ۱۰ ماه حقوق می‌گیرید، چه می‌گویید؟ حتما عصبانی می‌شوید و دست از کار می‌کشید. شرایط کارگران باربری های منازل اینطور است، اما آنها چاره‌ای ندارند و کار می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «۱۵ تا ۲۰ درصدی پولی که می‌دهید، می‌رود توی جیب شرکت. به ما برای یک باربری ۶۰ هزار تومان پول می‌دهند.»
این بخشی از حرف‌های یکی از کارگران باربر یکی از مشهورترین باربری های تهران است. در سال‌های اخیر با رشد اجاره‌نشینی و نوسانات شدید قیمتی در زمینه رهن و اجاره که مستاجران را مجبور به جابه‌جایی می‌کند، بازار شرکت‌های باربری هم سکه شده است. یکی از نگرانی‌های مستاجران درباره جابه‌جایی هر ساله، آسیب دیدن اثاثیه خانه است؛ لوازمی که قیمت‌شان حالا سر به فلک می‌کشد، آنقدر که انگار یخچال‌های ساید رقابتی تنگاتنگ را با پراید بر سر افزایش قیمت شروع کرده‌اند. در این اوضاع و احوال، مستاجران با خود می‌گویند کمی بیشتر خرج می‌کنیم، همه کار را به شرکت باربری می‌سپاریم تا خیالمان از سالم ماندن لوازم خانه راحت باشد.
شرکت‌های باربری که در زمینه اسباب‌کشی کار می‌کنند، تعرفه‌های خاص خودشان را دارند که بسته به میزان و نوع لوازم خانه، مسافت جابه‌جایی و بیش از همه طبقه خانه مقصد و مبدا متفاوت است. برای مثال قیمت حمل یخچال ساید متفاوت با یخچال معمولی است، همانطور که اگر یخچال از طبقه سوم پایین آورده و به طبقه سوم خانه‌ای دیگر برده شود، قیمت حملش بیشتر از یخچالی است که از طبقه اول به طبقه اول می‌رود.
مستاجرانی که روزها دنبال خانه گشته‌اند و بعد سبک سنگین کردن‌های زیاد بالاخره اجاره نامه را نوشته و به مرحله اثاث کشی رسیده‌اند، درست در وانفسای بالا و پایین کردن لوازم خانه، کارگرانی را می‌بینند که حتی منتظر نمی‌مانند درباره شرایط شان با آنها حرف بزنند؛ آنها از سر درد و ناراحتی خودشان شروع می‌کنند به گلایه کردن.
کمر خم شده زیر سنگینی یخچال ساید
«آنقدر کارگر زیاد است که چند روز یک بار کار گیرمان می‌آید. اگر هم کار باشد نمی‌توان هر روز زیر بار این لوازم سنگین بود و سالم ماند. یک اثاث‌کشی که از نگاه شما سه ساعت کار است، اندازه دو روز دویدن، نفس آدم را می‌گیرد و خسته‌اش می‌کند.»
این ادامه حرف‌های همان کارگری است که نقل قولی از او در ابتدای این گزارش آوردیم.
او ادامه می‌دهد: وضعیت حقوق و بیمه را هم که می‌بینید. ۲۰ درصد پول کار ما بدون هیچ دلیلی می‌رود توی جیب یک نفر دیگر که دست به سیاه و سفید نمی‌زند. بیمه هم که نداریم و با این بار سنگینی که هر روز حمل می‌کنیم، خیلی زود کارمان به دکتر و دارو می‌کشد.
کارگران باربری، کارگران شرکت‌های نظافت منزل، پرستاران و... ازجمله افرادی هستند که در حق‌شان اجحاف می‌شود. در بهترین حالت شرکت واسطه کارگر و کارفرما یک ششم حقوق افراد را به ازای ارائه خدمتی که می‌دهد برمی‌دارد، یعنی اینکه ما کارگرانی داریم که یک سال کار می‌کنند، اما ۱۰ ماه حقوق می‌گیرند
شبیه این کارگران، دیگرانی هم هستند که حداقل یک ششم حقوق‌شان را باید به کس یا شرکتی بدهند که به اصطلاح برایشان کار پیدا کرده؛ برخی از رانندگان، نظافتچی‌های منازل، پرستاران خانگی و... . حال آنکه قواعد مشخصی درباره کار آنها نیست و آنها نه تنها آگاهی لازم را بابت حقوق کار ندارند که در صورت داشتن این آگاهی هم نمی‌دانند با شکایت دست‌شان به جایی می‌رسد یا نه.
اتحادیه‌ها پای کار بیایند
کاظم فرج‌اللهی (فعال مستقل کارگری) درباره شرایط کاری افرادی که در ازای دریافت کار باید مقداری از حقوق‌شان را ببخشند، به ایلنا می‌گوید: این شرایط در دهه‌های اخیر نه تنها در ایران که در همه جای جهان به وجود آمده. چاره‌ای که اندیشیده شده است ایجاد ضوابط مشخص، نظارت مدام و تعبیه جایی برای طرح شکایت و احقاق حق است.
او عنوان می‌کند: کارگران باربری، کارگران شرکت‌های نظافت منزل، پرستاران و... ازجمله افرادی هستند که در حق‌شان اجحاف می‌شود. در بهترین حالت شرکت واسطه کارگر و کارفرما یک ششم حقوق افراد را به ازای ارائه خدمتی که می‌دهد، برمی‌دارد، یعنی اینکه ما کارگرانی داریم که یک سال کار می‌کنند، اما ۱۰ ماه حقوق می‌گیرند.
او ادامه می‌دهد: این کارگران از دیگر مزایای شغلی هم محروم هستند. عیدی و سنوات نمی‌گیرند، بیمه ندارند و خلاصه شرایط‌شان به گونه‌ای است که به زحمت با کاری سخت، نان بخور و نمیری درمی‌آورند. وزارت کار باید به این موضوع ورود کرده و علاوه بر اینکه تعرفه‌های مشخصی برای دادن حق واسطه تعیین می‌کند، از این کارگران حمایت‌هایی مانند حمایت‌های بیمه‌ای داشته باشد. از طرف دیگر، باید سازوکاری برای پیگیری حقوق باشد، به این صورت که اتحادیه‌های مستقلی به شکایات احتمالی رسیدگی و با تخلفات برخورد کند.
بسیاری از ما که وقت اسباب‌کشی ناراحت از مقدار زیاد خرج‌های مختلف، از کمیسیون املاک گرفته تا بسته‌بندی و اثاث کشی، هستیم، وقتی با گله گذاری کارگران باربر مواجه می‌شویم ممکن است عصبانی شویم و این افراد را زیاده‌خواه بدانیم. نگاهی به شرایط سخت کاری و دریافتی ناچیز این افراد به ما نشان می‌دهد که آنها از محروم‌ترین اقشار جامعه هستند، همانطور که پرستاران منزل، کارگران نظافتچی و... هم شرایط سختی دارند. متشکل نبودن این کارگران شناسایی آنها را مشکل کرده و خیلی از این افراد از اقدامات حمایتی بی‌بهره هستند. دولت باید در کنار توجه به سایر کارگران وضعیت آنها را نیز ساماندهی کند.
