در گفت‌وگو با ناهید حیدری مطرح شد؛
اجرای متناسب‌سازی براساس "عدالت بیمه‌ای" صورت گرفت/ چرا همسان‌سازی عطف به ماسبق نمی‌شود؟/ توضیحاتی درباره وضعیت بازنشستگان سخت و زیان‌آور
مدیرکل مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه عدالت بیمه‌ای در محاسبات متناسب‌سازی رعایت شده، می‌گوید: محاسبات صد درصد براساس شاخص‌های بیمه‌ای صورت گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهای گذشته بعد از صدور فیش‌های متناسب‌سازی، بازنشستگان سوالات و ابهات بسیاری را در ارتباط با نحوه اجرای همسان‌سازی مطرح کردند؛ اینکه چرا متناسب‌سازی در این بازه زمانی اجرا شد و عطف به ماسبق نمی‌شود؟ دریافتی هر بازنشسته چقدر افزایش یافته است و مبنای محاسبات چیست؟
ناهید حیدری (مدیرکل مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی) در این رابطه با تاکید بر اینکه عدالت بیمه‌ای در محاسبات متناسب‌سازی رعایت شده، می‌گوید: محاسبات صد درصد براساس شاخص‌های بیمه‌ای صورت گرفته است.
در ابتدای کار، مقداری در ارتباط با چندوچونِ متناسب‌سازی توضیح بدهید. با اجرای این اصلاحیه، چه اهدافی برآورده شده و اصولاً محاسبات چگونه صورت گرفته است؟
«متناسب‌سازی» سومین مرحله‌ی کمک به معیشت بازنشستگان و مستمری‌بگیران است که در سازمان کلید خورده. پیش از امسال، دو مرحله کمک معیشتی پیاده شده بود؛ یک‌بار در سال‌های ۸۱-۸۲ و بار دیگر در سال ۸۸. کمک معیشتی امسال یک تفاوت عمده دارد چراکه براساس الزامات بند ب ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه اجرایی شده و نامش متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است. در واقع همان کمک معیشتی دو مرحله قبل، در مرحله سوم به متناسب‌سازی بدل شده است. در ارتباط با فرمول‌های متناسب‌سازی باید بگویم از آنجا که صندوق تامین اجتماعی، یک صندوق بیمه‌ای است، محاسبات بیمه‌ای صورت گرفته است. یعنی در این دور کمک معیشتی، میزان مشارکت بیمه‌شدگان، شامل مبلغ حق بیمه پرداختی و مدت پرداخت حق بیمه به سازمان، ملاک محاسبه قرار گرفته است. مشمولین طرح، بازنشستگان همه سطوح مستمری و همه گروه‌های مستمری‌بگیری شامل از کارافتادگان، بازماندگان و ... بوده‌اند و این طرح معیشتی، برای همه بدون استثنا اجرا شده است. محاسبات متناسب‌سازی، بر مبنای عدالت بیمه‌ای صورت گرفته است و دقیقاً همین دو شاخص بیمه‌ای یعنی مدت بیمه‌پردازی و مبلغ بیمه پرداختی، مبنا قرار گرفته است. در این مرحله متناسب‌سازی، گام به گام با مشارکت کانون‌های عالی بازنشستگان پیش رفتیم؛ حدود ۳۷ جلسه کارشناسی با کانون عالی بازنشستگان برگزار کردیم و کار با مشارکت کامل نمایندگان جامعه ذینفعان صورت گرفته است. نظر مثبت نمایندگان بازنشستگان در طول کار جلب شده است. همانطور که می‌دانید در بند ب ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه آمده که سازمان موظف است بحث متناسب‌سازی را در طول برنامه ششم توسعه به سرانجام برساند و از آنجا که تصریح شده «در طول برنامه» و برنامه ۵ ساله است، در نهایت با تلاش‌ها و مساعدت‌های وزیر کار و مدیرعامل سازمان، بحث متناسب‌سازی از یکم مردادماه کلید خورد و براساس قولی که از قبل به بازنشستگان داده شده بود، در پایان مردادماه در حال پرداخت است.
یکی از نگرانی‌های بازنشستگان صدور دو فیش جداگانه برای مردادماه است؛ یکی برای مستمری‌ها و دیگری برای متناسب‌سازی؛ چرا دو فیش جداگانه صادر شده است و آیا افزایش ناشی از متناسب‌سازی، جزو مستمری محسوب خواهد شد؟ آیا سال بعد مشمول افزایش سالیانه می‌شود؟
در ماه آینده یعنی شهریور ماه، دیگر دو فیش جداگانه نخواهیم داشت و هر بازنشسته کل دریافتی خود را در یک فیش خواهد دید. در ارتباط با افزایش سالیانه باید بگویم افزایش مستمری‌ها با مبنا قرار دادن ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی در قالب یکسری جلسات تعیین تکلیف می‌شود و آنجا همه تصمیمات گرفته می‌شود؛ باید منتظر این جلسات بمانیم تا مشخص شود سال بعد چه اتفاقی می‌افتد.
چرا افزایش متناسب‌سازی عطف به ماسبق نمی‌شود تا بازنشستگان مابه‌التفاوت ماه‌های قبل را دریافت کنند؛ با متناسب‌سازی دریافتی بازنشسته حداقل‌بگیر با ۳۰ سال سابقه به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد؛ این درحالی‌ست که بازنشستگان صندوق کشوری از ابتدای سال مشمول کفِ ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی مستمری‌ها شده اند. بازنشستگان این تفاوت را مصداق تبعیض مزدی می‌دانند.
مقایسه کردن دو صندوق، اصلاً کارشناسی و بیمه‌ای نیست چون صندوق کشوری، کاملاً دولتی است و بیمه‌شدگان آن همگی کارکنان دولت هستند؛ آنجا قاعده کلی با ۳۰ سال بیمه‌پردازی است اما در صندوق تامین اجتماعی، سطوح دستمزدی و سطوح سوابق متعدد داریم؛ ما بازنشسته با ده سال سابقه داریم، با ۳۵ سال سابقه هم داریم. درنتیجه از این حیث، دو صندوق به هیچ وجه قابل مقایسه نیستند. از طرف دیگر باید بدانیم افزایش‌های ناشی از ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی که با مبنا قرار دادن نتایج شورایعالی کار تصمیم‌گیری می‌شود، اعمال شده و براین اساس، حداقل مستمری ۲۶ درصد و سایر سطوح مستمری ۱۵ درصد به اضافه رقم ثابت ۱۶۶ هزار و ۱۴ تومان افزایش یافته است. مبالغی که از این افزایش‌ها استخراج شده، مستمری بازنشستگان در سال ۹۹ است. متناسب‌سازی قضیه‌ای علی‌حده است که در آن بازنشستگان حداقل‌بگیر با ۳۰ سال سابقه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و با ۳۵ سال سابقه ۳ میلیون تومان کف مستمری خواهند داشت. لذا مبلغ مستمری که براساس ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی تصمیم‌گیری شده، در خرداد و تیر پرداخت شده و در تیرماه بازنشستگان مابه‌التفاوت فروردین را گرفته‌اند. اما متناسب‌سازی در مرحله دوم صورت گرفته که قرار است از مرداد تا پایان سال به بازنشستگان پرداخت شود. در برنامه ششم هم به صراحت اشاره شده که باید در طول برنامه این کار انجام شود؛ هیچ اشاره‌ای به موقع آغاز اجرا نشده است و در ضمن برای اجرای طرح، تامین منابع لازم بوده و باید زیرساخت‌های لازم فراهم می‌شد تا کار استارت زده شود. با همت وزیر کار و مدیرعامل سازمان، مجوزهای لازم گرفته شد و کار عملیاتی شد؛ اجرای متناسب‌سازی کار بزرگی بود و شاید برای اولین بار بود که متناسب‌سازی با لحاظ کردن شاخص‌های بیمه‌ای و میزان مشارکت در صندوق صورت گرفت؛ محاسباتِ کار کاملاً شفاف است و جداول متناسب‌سازی در سایت بارگذاری شده است.
در پایان در مورد بازنشستگان سخت و زیان‌آور بفرمایید؛ این بازنشستگان نسبت به نحوه اجرای متناسب‌سازی انتقاد دارند و معتقدند سوابق سخت و زیان‌آور آنها در محاسبات لحاظ نشده است.
این نوع از متناسب‌سازی، متناسب‌سازی براساس شاخص‌های بیمه‌ای بوده که هر فرد براساس آورده و میزان مشارکت خود در صندوق از آن بهره‌مند شده است. بازنشستگان سخت و زیان‌آور هم براساس ضرایب پرداختی حق بیمه از آن بهره برده‌اند. ضمن اینکه مبلغ مستمری آنها نیز در نظر گرفته شده است. متناسب‌سازی فرمول‌هایی دارد که از حوصله این بحث خارج است اما در فرمول‌های محاسباتی ما، مستمری این عزیزان با لحاظ سوابق کامل آنها لحاظ شده است. کار محاسبات براساس مجموع سوابق سخت و زیان‌آوری که به ما پرداخت کردند، انجام شده است. بنابراین در بحث محاسبات، سوابق حق بیمه آنها براساس مبلغ حق بیمه‌ای که پرداختند، کاملاً در نظر گرفته شده است.
