آلاینده‌‌های صنعت فولاد موجب بیماری‌های جسمی و روحی می‌شوند/ کارگران باید عوارض دردناکِ آلودگی صوتی را بدانند

به گزارش خبرنگار ایلنا، آلاینده‌های محیط‌ صنعتی، تیغی بر سلامت نیروی کار هستند. در جوامع توسعه یافته شرقی و غربی از کارشناسان حفاظتِ فنی، از آزمایش‌های گوناگونی برای اندازه‌گیری غلظت این آلاینده‌‌ها استفاده می‌کنند. در ایران کارفرمایانِ کارگاه‌ها مسئول کنترلِ شدت آلاینده‌ها هستند و بازرسان وزارت بهداشت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول نظارت بر حسن اجرای تکالیف کارفرمایان هستند. یکی از صنایعی که آلایندگی فراوان دارد، «فولاد» است؛ صنعتی که پسماندهای بسیار خطرناکی نیز دارد.  

«شهرام غریب» مدرس مرکز HSE جنوب کشور و کارشناس حفاظت فنی و بهداشت کار در تشریح ضرورت‌های کنترل آلایندگی کارخانه‌های فولاد، ابتدا منشاء انواع آلاینده‌ها و سپس خود این آلاینده‌ها را دسته‌بندی کرد و به ایلنا گفت: آلاینده‌های صنعت فولاد چند منشاء دارند. یک دسته از آنها، آلاینده‌های ایجاد شده از وسایل حمل و نقل مواد اولیه است که این خود بحثی بزرگ و پیچیده است. مورد دیگری که موجب آلایندگی محیط فولاد می‌شود، نحوه دپوی آهن قراضه، آهک و آهن اسفنجی است. آلاینده‌های حاصل از این موارد در محیط پخش و وارد بدن می‌‌شوند. منشاء دیگر آلودگی فولاد، مربوط به زمان تولید است.  

وی افزود: در این مرحله گازها و موادی مثل سولفید هیدروژن، آهن تبخیرشده، ذرات آهک، ذرات معلق آلومینیوم، سلیکات‌ها، دی اکسیدکربن، گاز S۲ و HF تولید می‌شوند. در مرحله ریخته‌گری هم آلاینده‌هایی مانند ذرات فلزی سنگین به شکل بخارات عالی سمی، وارد هوا می‌شوند. در این مراحل همچنین مونوکسیدکربن، دی‌اکسیدکربن، اکسید ازت، اکسید گوگرد، هیدروکربن‌های نسوخته و ترکیبات فلوئور و... در فضای کار متراکم و از سرناچاری استنشاق می‌شوند. 

غریب با بیان اینکه ضایعات حاصل از شست وشوی فیلترها هم آلایندگی‌ دارند، افزود: در این بخش هم لجن‌های اکسیدی و روغنی و سربارهای آهک، آهن و... زاییده می‌شوند. مورد بعدی که در صنعت فولاد آلایندگی دارد «کوره‌های قوس الکترونیکی» هستند. آلایندگی این کوره‌ها به اندازه‌ای بالاست که آهن را به شکل بخار از دودکش‌ها خارج می‌کنند. 

این کارشناس حفاظت فنی و بهداشت کار دسته دیگر آلاینده‌ها را آلاینده‌های صوتی معرفی کرد و گفت: آلودگی صوتی عوارض متعدد جسمی و روحی ایجاد می‌کند؛ به ویژه اختلال در اعصاب شنیداری و شنوایی. واحد اندازه‌گیری آلودگی صوتی «دسی‌بل» است. انسان تنها قادر است تا محدوده ۱۳۰ دسی‌بل را تحمل کند که همین میزان هم به شدت بالاست اما صداهایی به شدت ۱۵۰ تا ۱۶۰ دسی‌بل عوارضی مانندِ رنگ پریدگی، بالارفتن فشار خون، کاهش دمای بدن و... را ایجاد کند. 

مدرس مرکز HSE جنوب کشور، افزود: آلودگی صوتی همچنین سبب سردرد، حالت تهوع، پرخاشگری، کاهش تحمل، عصبانیت زودرس، عدم تمرکز، وزوز کردن دائم گوش و بیماری‌های گوارشی می‌شود. در این میان آن دسته از آلودگی‌های صوتی که به شکل «انفجارِ صوتی» حادث می‌شوند، عوارض بسیار بدی را در بدن نشان می‌دهند. به این دسته آلودگی‌های «کری کار» می‌گویند. 

وی با بیان اینکه کارگران فولاد باید از عوارض انواع آلاینده‌ها مطلع باشند، گفت: حتی اگر بالاترین سطح حفاظت فردی را در این دسته از کارگاه‌ها مستقر شود اما کارگر به خاطر کم‌اطلاعی از عوارض از این وسایل استفاده نکند، توفیری در ایمن‌سازی محیط کار نداشته‌ایم.

غریب درباره انواع وسایل حفاظت از گوش که باید در محیط‌های صنعتی در اختیار کارگر گذاشته شوند، گفت:  هدفون‌های ایرپلاگ و ایرماف از این دست هستند. دسته اول این هدفون‌ها لوله‌هایی دارد که در گوش می‌روند اما دسته دوم بر روی سرقرار می‌گیرند. به هر شکل اگر کارگر از عوارض آلاینده‌های صوتی خبر داشته باشد، به موقع از این وسایل استفاده می‌کند و حتی اگر کارفرما آنها را تهیه نکند، کارگر می‌تواند آنها را مطالبه کند.

این کارشناس حفاظت فنی و بهداشت کار، گفت: البته استفاده از این امکانات در کارگاه‌های فولاد و... به یک رویا شبیه است؛ چراکه پس از چند دهه هنوز نتوانسته‌ایم کارگران را برای استفاده از کلاه ایمنی متقاعد کنیم یا به کارفرمایان فشار وارد کنیم که به کارگران‌شان کلاه و ماسک بدهند. حتی مهندسان و ناظران کارگاه‌ها هم از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و با این کار این پیام را به کارگر می‌دهند که شما هم نیاز نیست از کلاه استفاده کنید.