VAR همچنان حلقه گم شده فوتبال ایران

به گزارش ایلنا، لیگ بیست و سوم در حالی به پایان رسید که یکی از سوژه‌های اصلی آن، همچنان عدم استفاده از VAR بود؛ فناوری کمک داور ویدیویی که فدراسیون فوتبال، قول آوردن آن را برای فصل آینده داده است. با این حال، به نظر می‌رسد که VAR تنها کمبود فوتبال ایران به لحاظ نرم‌افزاری نیست. یکی از اصلی‌ترین موضوعات، وضعیت پوشش تصویری مسابقات، حتی در صورت استفاده از VAR است چون استفاده از کمک داور ویدیویی، نیازمند تصاویری شفاف و خوب است اما در خیلی از مسابقات باشگاهی، کیفیت تصاویر به گونه‌ای نیست که رضایت همگان را جلب کند.

در فصل گذشته لیگ قهرمانان آسیا، پرسپولیس و نساجی بازی‌های خود را در ورزشگاه آزادی تهران برگزار کردند و در ادامه، بازی‌های سپاهان به این ورزشگاه منتقل شد. برای پوشش تصویری این بازی‌ها، AFC پروتکل‌هایی دارد که تیم‌های میزبان باید آن را رعایت کنند و این استانداردها تا حدود زیادی در آزادی اجرا می‌شود ولی نکته اینجاست که این تیم‌ها به صورت همزمان در آسیا میزبان نبودند و مشکلی برای پوشش تصویری همزمان آنها به وجود نمی‌آمد ولی در لیگ آینده که هشت بازی باید پوشش تصویری داشته باشد، به نظر می‌رسد که صدا و سیما با معذوریت‌هایی مواجه باشد چرا که اگر یک واحد سیار با دوربین‌های HD در تهران باشد و یک واحد سیار با دوربین‌های HD هم به شهری دیگر برود، باز هم در شش مسابقه دیگر، مشکل پوشش با دوربین‌های HD وجود خواهد داشت. البته در صدا و سیمای استان‌ها هم دوربین‌های HD وجود دارد ولی این دوربین‌ها برای مسابقات ورزشی به‌خصوص فوتبال نیست و نیاز به دوربین‌های سوپر اسلوموشن است که لنزهای گرانقیمتی دارد و قیمت هر کدام از آنها به چند میلیارد تومان می‌رسد.

با این حال، لزوم استفاده از دوربین‌های سوپر اسلوموشن به این دلیل است که به زیبا دیده شدن مسابقات کمک می‌کند و صحنه‌ها را هشت تا 10 برابر آهسته‌تر می‌کند. در پروتکل‌هایی هم که در فیفا و AFC برای پخش مسابقات وجود دارد، به این نکته اشاره شده که حتماً دوربین‌ها سوپر اسلوموشن باشند، از زوایای مختلفی فیلمبرداری شود و... تا تماشاگر حس کند که در زمین فوتبال است. برای همین است که به طور مثال در لالیگا یا لیگ برتر انگلیس دوربین‌های حاضر در ورزشگاه به 24 تا 26 عدد می‌رسد و حتی در فینال‌ها 32 دوربین وجود دارد که چهار دوربین از آنها هم سوپر اسلوموشن است ولی در ورزشگاه آزادی نهایتاً 11 دوربین استفاده می‌شود که یکی از آنها سوپر اسلوموشن است.

البته صدا و سیما دوربین‌های 4K هم در اختیار دارد ولی پروسه آنها باید برای استفاده در مسابقات فوتبال طی شود و نیازمند زمان است.

نکته‌ای که در این میان وجود دارد، این است که VAR می‌تواند دوربین‌های مستقل داشته باشد ولی از آنجایی که می‌خواهند هزینه‌ها را پایین‌تر بیاورند، با تعاملی که با مسئول برگزاری مسابقات صورت می‌گیرد، برای کمک داور ویدیویی هم از همین دوربین‌های HD و سوپر اسلوموشن استفاده می‌شود. اما به غیر از موضوع مهم VAR، مشکلی که وجود دارد، این است که برای فیلمبرداری مسابقات فوتبال در ایران از یک روش واحد استفاده نمی‌شود و در هر شهری، از مدل خاص خودشان برای پوشش زوایای بازی‌ها بهره می‌برند که به این اتفاق تقارن ناهمگن می‌گویند.

این در حالی است که به طور مثال، لیگ امارات از پنج سال پیش تا الان، از یک مدل پوشش برای فیلمبرداری بازی‌های خود استفاده می‌کند و این همگن‌سازی، باید در ورزشگاه‌های ایران نیز صورت بگیرد. برای این کار، نیاز به تعداد دوربین‌های مساوی در هر ورزشگاه است. ضمن اینکه نوع دوربین، نوع لنز و نوع پوشش هم نیاز به همگن‌سازی دارد. همچنین باید توجه داشت که همه دوربین‌ها Wide (نمای باز) است یا با نمای بسته فیلمبرداری می‌شود.

اینها به همراه نحوه دسترسی به اتاق VAR، در رویدادهایی که پیش از برگزاری مسابقات مثل جام جهانی، جام ملت‌ها و... انجام می‌شود، به برگزارکنندگان یادآوری می‌شود و باعث شده تماشای فوتبال، جذابیت و لذت بیشتری نسبت به سایر ورزش‌ها در جهان داشته باشد ولی اگر شرایطی که به آنها پرداخته شد، وجود نداشته باشد، این خود فوتبال است که آسیب می‌بیند ولی اگر باشد، به توسعه فوتبال منجر می‌شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد تنها در تهران و یکی دو شهر، پوشش تقریباً استاندارد فوتبال وجود داشته باشد و در بقیه ورزشگاه‌ها، پوشش ناهمگن است.