یادبود استاد جلیل شهناز برگزار شد؛
مجید سرسنگی: هنر در دست محافل ثروت و قدرت قرار گرفته است
نگاه‌های مسلط امروزی به هنر و آفرینش هنری و هنرمند بودن با گرایش به سمت تقلید از مدهای غربی، عمل بی‌هویت خود را به رخ می‌کشد / محافلی از ثروت و قدرت ایجاد الگوهایی برای آفرینش می‌کنند.
در مراسم یادبود جلیل شهناز که روز سه شنبه ۲۷ خرداد در خانه هنرمندان و در سالنی به نام این هنرمند برگزار شد؛ مهمانانی چون داود گنجه‌ای، طلوعی، نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی، راحتی مدیر عامل شرکت توسعه فرهنگی شهرداری تهران و محمدرضا شجریان حضور داشتند.
مجید سرسنگی(مدیرعامل خانه هنرمندان) با تسلیت به مهمانان و خانواده شهناز، درگذشت بزرگان موسیقی و هنر را غمی مداوم دانست و گفت: در مراسمی که برای این فراق‌ها برگزار می‌شود از یکسو غم از دست دادن این عزیزان جانمان را می‌خلد و از سوی دیگر پرسشی گران خود را نمایان می‌سازد و آن اینکه چرا رفتن هریک از این بزرگان هنر هم خود جانسوز است و هم اندیشه در آن که جایشان خالی خواهد ماند؟
وی خود را از سخن گفتن در مقام استاد شهناز معاف کرد و افزود: من آنچه که بخواهم از ایشان بگویم استادان موسیقی بسیار گفته‌اند و پس از این خواهند گفت. از همین دست ستایش‌های درخور برای دیگر استادان درگذشته مانند استاد لطفی و استاد خرم هم بوده است و خواهد بود.
سرسنگی به نکته‌ای در پس این ستایش‌ها اشاره کرد و تصریح کرد: این نکته اشارت به عصری درخشان در هنر و موسیقی کشور است. درخشندگی ارزشمندی که با رفتن هرکدام از این بی‌بدیلان گویی به افول است و اگر نبود وجود ذی‌قیمت اندکی از فرهیختگان راستین هنر که هنوز نفس گرمشان در جان مشتاقان شور می‌افکند، هیچ اغراق نبود اگر گفته بودیم عصری را که جای خود را به فضای سرد و هولناک در عرصه فرهنگ و هنر سپرده است.
وی در ادامه به خسران فرهنگی کنونی کشور اشاره کرد و ادامه داد: به گمان من در نسل مورد گفتگو نوع نگاه و دیدگاه متعالی نسبت به هنر و زندگی در پیوند با هم، در تنافر و تفاوت کامل با نگرش‌های سطحی و مسلط امروزی است.
وی افزود: نگاه‌های مسلط امروزی به هنر و آفرینش هنری و هنرمند بودن، کم توجه و یا بی‌توجه به محتوای اخلاقی و زیباشناسانه هنر با گرایش به سمت تقلید از مدهای غربی، عمل بی‌هویت خود را به رخ می‌کشد و نمایان می‌سازد؛ آفتی که هنر راستین را به چالش می‌کشاند.
سرسنگی از هنر استاد شهناز سخن گفت و تاکید کرد: جلیل شهناز هنر خود را زیسته اند و زیست خود را در قالب هنر درآورده‌اند و به واسطه تجربه زیستی یگانه و تشخص یافته خود به شکلی از آفرینش هنری و کنش هنرمندانه رسیده‌اند که آنها را یگانه و یکتا می‌کند و در جایگاهی می‌نشاند که کمتر کسی به آن دست پیدا می‌کند.
وی پیگیری، ممارست در اعتلای هویت‌های شخصی و ملی و انسانی، بدون خوباختگی و تاثیر از هنر غربی را دلیل یگانگی شهناز دانست و افزود: در جستجوی هویت و تشخص بودن و شکل گرفتن شخصیت حرفه‌ای هنرمند بر مبنای سلوکی عارفانه، مهمترین شاخصه و وجه تمایز این اسطوره‌های هنر و موسیقی ایران است.
سرسنگی؛ هنر شرقی را هنری جامع و چند بعدی معرفی کرد و گفت: هنر شرقی برخلاف هنر غربی، تنها در ساحتی زمینی و فناپذیر محصور نمی‌شود. از قضا این ریشه‌های فلسفی و فکری شرق که در هنر تجلی پیدا می‌کند دارای قابلیت‌های فراوانی برای گشودن فضاهای بن بستی است که انسان مدرن از تجربه آن رنج فراوان برده است.
مجید سرسنگی آثار هنری معاصر را مصرف کننده اندیشه‌ها و مفاهیم دیگران و ارائه کننده تبلیغ‌های بی‌اصالتی نامید و ادامه داد: متاسفانه در سال‌های اخیر علارغم شعارهای فریبنده درباره تشخص‌یابی فرهنگی، آثار در خدمت سفارش دهندگان تاجرمآب بودند.
وی افزود: محافلی از ثروت و قدرت براساس معیارهایی که قطعا با انگیزه‌های انسانی و روحانی هنرمندان اصیل ما هیچ قرابتی ندارد، اراده به ارائه آثاری بی‌مایه و بی‌هویت می‌کنند و بدین‌گونه برای نسل جوان که آمالش پیمودن راه صد ساله در یک شب است، ایجاد الگوهایی برای آفرینش می‌کنند.
سرسنگی ادامه داد: الگوهایی تعیین شده که هرکس برای پیشرفت و توفیق اثرش باید به آنها وفادار باشد و در این فرآیند آنچه که از دست می‌رود همان هویت و تشخص حرفه‌ای موسیقی است.
میزبان مراسم با طرح دو سوال سخنان خود را پی گرفت: در این سالها نسبت به خیل کسانی که در عرصه موسیقی جولان دادند چند اثر فاخر و ماندگار داشته‌ایم؟ چه آثاری پدید آورده‌ایم که در گذر زمان و گذشت تاریخ بازهم به آنها رجوع کنیم و آنها را به عنوان آثار ناب و هنری در گنجینه خاطراتمان حفظ کنیم؟
وی از بابت از دست رفتن استادان موسیقی مقامی کشور ابراز افسوس کرد و گفت: عدم جانشینی برای آنها، به واقع به فراموشی سپرده شدن فرهنگ و هنر کشورماست که هیچ گاه خود را در شاخصه‌هایی چون تجمل، خودنمایی و تزویر ادغام نکرده است و با اصلت و به دور از هرگونه حسادت، خودفریبی و دیگر فریبی رسالت خود را به انجام رسانده است.
وی افزود: جالب اینجاست که هر زمان این موسیقی با هویت توانسته است مکانی و فضایی برای عرضه خود پیدا کند، از قضا با استبقا روبه رو شده است.
وی در ادامه به جشنواره موسیقی جنوب شرقی کشور اشاره کرد و باتوجه به پرمخاطب بودن موسیقی اصیل، از عدم وجود مکانیسمی برای حفظ و گسترش این هویت موسیقایی سخن گفت. سرسنگی تنها راه حل را پالایش کردن دیدگاه‌ها از نگاه غالب و بازای دانست و گفت: اوج عمل اسطوره‌های فرهنگی چون استاد شهناز، همین احیای مکانیزم‌هایی است که فضای هنری را پالایش می‌کند.
وی در تعریف هنرمند اصیل گفت: هنرمندی که جریان سازی هنری و فرهنگی می‌کند، به یک باره و به واسطه رسانه‌ها و حواشی خارج از هنر به محبوبیت و مقبولیت نمی‌رسد. او مانند گلی نیست که همین پنج روز وشش باشد بلکه چونان سرو چمانی است که هرچه می‌گذرد به وقار و جلالش افزوده می‌شود و گذشتن زمان تنها بر شکوهش می‌افزاید و بس.
در انتهای سخنانش، مجید سرسنگی خاطرنشان کرد: تنها با اتکا به این موسیقی و هنر با هویت و هم منش عارفانه و عاشقانه هنرمندان است که می‌شود از خارستان موسیقی آفت زده کشور به سلامت گذشت و بدان جا رسید که شهناز حتی تا آخرین روزهای حیاتش به آن چشم داشت.
حمیدرضا نوربخش نیز با خوشامدگویی به مهمانان و ابراز تاسف بابت از دست دادن استاد جلیل شهناز، شجریان را آشناترین فرد به موسیقی شهناز دانست و گفت: استاد شجریان همیشه به ما می‌گفتند که ساز شهناز را گوش کنید و آن را حفظ کنید. استاد شجریان جنبه‌های آوازی ساز شهناز را درک کردند.
در ادامه برنامه اجرای موسیقی سنتی نیز اجرا شد.
