انتقال آب خزر به مرکز ممکن نیست

مرکز پژوهش‌های مجلس طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی را مورد بررسی قرار داد.

به گزارش ایلنا، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز اعلام کرد: طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان با هدف تامین نیاز شرب و بخشی از نیاز صنعت شهرستان های استان سمنان در افق سال ۱۴۲۵ شمسی مطرح است.

بر اساس این طرح، قرار است سالیانه به میزان ۲۲۲ میلیون مترمکعب آب از دریای خزر شیرین سازی شده و با استفاده از پمپاژ به استان سمنان انتقال داده شود. طرح مذکور با انتخاب گزینه برتر از میان چند گزینه که همگی آنها به نحوی بر انتقال آب از دریای خزر استوارند، نهایی شده است.

جدا از چالش‌های زیست محیطی طرح که در گزارش‌های مربوط به طرح به دقت مورد بررسی قرار نگرفته اند، مهم‌ترین چالشی که در مورد این طرح، مطرح است مقوله زیان ده بودن آن است. شاخص اقتصادی نسبت فایده به هزینه(B / C) برای این طرح برابر ۰/۵۳ و نشان دهنده آن است که تقریبا نصف سرمایه گذاری های انجام شده برای این طرح از طریق منافع آن بازیابی می شود و نصف دیگرش زیان های حاصل از عدم توجیه اقتصادی طرح خواهد بود.

این امر علاوه بر عدم ایجاد انگیزه برای ورود بخش خصوصی، به نحوی دخالت دولت از طریق بودجه های عمومی را در آن اجتناب ناپذیر می سازد. نکته قابل توجه این است که شاید بتوان با بخشی از هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری طرح مذکور با افزایش بهره وری و مدیریت تقاضای مصرف آب در بخش های موجود به میزان لازم، کمبودها را جبران کرد.

راهکار مذکور علاوه بر پایداری بیشتر و هزینه کمتر، چالش های زیست محیطی ناشی از شیرین سازی و انتقال آب را نیز به دنبال نخواهد داشت. از طرف دیگر وجود احتمالی صنایع آب بَر قابل انتقال به خارج از استان می تواند در کاهش نیاز صنعت استان در افق طرح نقش به سزایی را ایفا کند.

به عبارت دیگر، وجود صنایع آب بَر قابل انتقال به خارج از استان نباید در محاسبه نیاز آبی صنعت در شیرین سازی و انتقال آب از دریای خزر لحاظ شود. البته لازم به ذکر است که تایید یا رد موارد مذکور نیازمند بررسی های دقیق تر است و حداقل انتظار می رود که گزینه هایی مشابه این گزینه ها در انتخاب گزینه نهایی طرح، لحاظ شوند.

در انتها قابل ذکر است که با توجه به کمبود آب در کشور، وقوع خشکسالی های اخیر و افزایش نیاز مصارف بخش های مختلف، در گزینه های گوناگون تامین آب مناطق مختلف کشور علاوه بر مدیریت عرضه، به مدیریت تقاضا و افزایش بهره وری نیز باید توجه کافی مبذول داشت.

بهره وری پایین مصرف آب در بسیاری از بخش های کشور، تغییر دیدگاه از مدیریت عرضه به مدیریت تقاضا را به عنوان گزینه های برتر تامین آب، مطرح ساخته است.