اختلاف ملیّون با آیت‌الله کاشانی و مصدق در ۲۸ مرداد مردم را از صحنه خارج کرد

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اختلافات زیاد سیاسیون و مخالفت دکتر مصدق با آیت الله کاشانی یکی از عوامل جدایی دولت مصدق از بدنه مردم شد، گفت: اختلاف ملیّون با آیت الله کاشانی و مصدق در ۲۸ مرداد مردم را از صحنه خارج کرد.

به گزارش ایلنا، علی لاریجانی در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی، در نطق پیش از دستور گفت: کودتای ۲۸ مرداد از وقایع تاریک تاریخ معاصر ایران است در سال ۳۲ در چنین روزی روزولت رئیس جمهور آمریکا با ارسال دلارها و طراحی سرویس اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا کودتای ننگینی را در ایران سامان داد و چند دهه حکومت دیکتاتوری وابسته پهلوی صغیر را بر ملت ایران تحمیل نمود.

رئیس مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: بررسی کلی این حادثه چند نکته اساسی را نشان می دهد که چه عواملی در بروز کودتا مؤثر بودند در گام اول اختلافات زیاد سیاسیون و مخالفت دکتر مصدق با آیت الله کاشانی یکی از عوامل جدایی دولت مصدق از بدنه مردم گردید به طوری که در شرایط کودتا حیرت و آشفتگی در جامعه وجود داشت این در حالی است که از مجلس دوره پانزدهم همکاری سیاسیون ملی با استیضاحی شروع شد که دکتر بقایی و دو نفر از همکاران او حسین مکی و ابوالحسن حائری زاده از دولت ساعد به عمل آوردند و حرکت بعدی آنها با همکاری در جهت مخالفت با قرارداد امپریالیستی گس‌گلشائیان صورت پذیرفت.

وی تصریح کرد: نتیجه این همکاری باعثشد در دوره شانزدهم ۸ نفر از وکلای طرفدار نهضت ملی با محوریت مصدق و آیت الله کاشانی ملی شدن صنعت نفت را به ثمر برسانند و همین هماهنگی رجال سیاسی برجسته ملی باعثشد که دولت مصدق در ماجرای ۳۰ تیر سال ۳۱ موفق شود و در آن ماجرا همه عناصر استعماری و سلطنت طلب در داخل تلاش کردند که با روی کار آمدن مجدد قوام السلطنه جریان مترقی آزادی خواهی را سرکوب کنند.

لاریجانی افزود: در فاصله ۲۶ تیر تا ۳۰ تیر مبارزه بی امان علیه قوام السلطنه و نقش آیت الله کاشانی در کشاندن مردم به صحنه بسیار زیاد بود و بیانیه ای مهم علیه قوام به نحوی بود که مردم بر میدان حفظ و صیانت از دستاوردهای خود و جنبش ملی شدن صنعت نفت آمدند اما درست یک سال بعد در ۲۸ مرداد ۳۲ به دلیل اختلاف برخی از ملیون با آیت الله کاشانی و مصدق عملا مردم از صحنه خارج شدند و آمریکا و شاه با کمک عده ای اوباش توانستند در تهران میدان داری کنند.

وی گفت: در گام بعدی درگیری مصدق با مجلس به خاطر اختیارات همه جانبه موضوع دیگر مهم در ماجرای کودتا است مصدق پس از ۳۰ تیر تمام اختیارات قانونی مجلس را برای تمام امور کشور اعم از اداری و قضایی در اختیار خود گرفت در حالی که خود مصدق قبلا با اخذ اختیارات توسط دولت ها برای اصلاح دادگستری و گمرکات کشور مخالفت داشت و آن را نه قانونی و نه به مصلحت کشور می پنداشت اما در شرایط جدید مصدق اصرار داشت که لایحه اختیارات دولت تمدید شود از این رو مخالفان مثل آیت الله کاشانی و ملیونی مثل بقایی تصور می کردند که مصدق می خواهد با تمدید اختیاراتش مجلس را به حالت معطله ای تبدیل کند.

لاریجانی گفت: همین اختلاف نظرها باعثجدایی و درگیری بین همان کسانی شد که چه در مجلس پانزدهم و چه در مجلس شانزدهم همکاری آنها باعثتوفیق در نهضت ملی و رفع ماجرای ۳۰ تیر شد نکته مهم دیگر طراحی رفراندوم غیرقانونی انحلال مجلس هفدهم توسط مصدق بود که زمینه را برای کودتا فراهم کرد چون در این مجلس مصدق در تمدید همه اختیارات مجلس عدول نمی کرد اختلاف را به سوی حذف رقبای سیاسی خود کشاند و تئوری رفراندوم برای انحلال مجلس را مطرح کرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دکتر صدیقی وزیر کشور مصدق، با نظر مصدق به سه دلیل مخالفت کرد وی به مصدق گفت این مجلسی است که خود شما در دولت خود فراهم کردید و گفتید ۸۰ درصد نمایندگان منتخب واقعی مردم هستند و همین مجلس تمام لوایح و نظرات شما را تا کنون تصویب کرده است و شما نباید اخلاقا آن را منحل کنید.

وی افزود: از سال ۱۲۸۵ تا سال ۱۳۳۲ یعنی ۴۷ سال غیر شاه هیچ شخص دیگری نخست وزیران را معین نکرد از این رو پس از رفراندوم و انحلال مجلس شاه شما را عزل خواهد کرد اما جواب مصدق این بود که شاه جرأت این کار را ندارد همچنین من به عنوان وزیر کشور قادر به انجام چنین رفراندومی نیستم لذا شما این را به کس دیگری بسپارید مصدق اصرار کرد که صدیقی تا پس فردا مخالفت خود را بیان نکرد تا دوباره درباره آن صحبت شود.

لاریجانی ادامه داد: در این فاصله مصدق دستور داد وکلای طرفدارش استعفا دهند که حدود ۵۸ نفر شدند و روز شنبه به صدیقی گفت ما نمی خواهیم مجلس را منحل کنیم وکلا خودشان استعفا دادند و مملکت هم بدون مجلس نمی شود و این وضع را از مردم می پرسیم که مجلس بماند یا برود، دو هفته پس از این اقدام شاه در نبود مجلس مصدق را عزل و زاهدی را مأمور تشکیل کابینه نمود، مجلس که رکن اراده ملت بود با تصمیم غلط مصدق در انحلال آن و رفراندوم غیر قانونی از صحنه خارج شد و دیگر دولت ملی مدافعی نداشت و در واقع به دلیل اختلافات با آیت الله کاشانی و ملیّون توده ها را از دست داد و با این رفراندوم و انحلال مجلس که پشتوانه قدرتمندی بود از خود دور کرد.

وی تصریح کرد: لذا فضا برای کودتای آمریکایی فراهم شد از سوی دیگر آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد در نهایت وقاحت عمل کرد حتی سفیر آمریکا در ۲۷ مرداد به ملاقات مصدق رفت و با فریب کاری کاری کرد که مصدق اعلام نمود و از رادیو منعکس شد که مردم از هرگونه تظاهرات خودداری کنند و این همان چیزی بود که کودتاگران نیاز داشتند تا در حرکت اوباش آمریکایی که از جنوب شهر آغاز شد حداقل مقاومت مردمی وجود نداشته باشد.

لاریجانی با بیان اینکه دکتر فاطمی در کودتای ۲۸ مرداد اصرار داشت که مردم را به کمک طلبیده و توطئه را شکست دهیم گفت: ولی مصدق مخالف این موضوع بود و دکتر فاطمی با عصبانیت فریاد زد این پیرمرد همه ما را به کشتن می دهد اعتماد بلاوجه مصدق به آمریکا و بی توجهی به مؤلفه های امنیت ملی فرصتی برای شاه ایجاد کرد تا با کمک آمریکا کودتا را به سرانجام برسانند، مهمترین مسائل امنیت ملی کشور در شرایط بحرانی ۲۵ تا ۲۸ مرداد سال ۳۲ با سهل انگاری و تشدید اختلافات و عدم اتکا به مردم و بی تصمیمی به سقوط دولت مصدق منجر شد و آمریکا توانست چند دهه سلطه مطلق در ایران پیدا کند و منابع ایران را به غارت ببرد و مبارزان را به سلاخی بکشاند.

وی افزود: امروز آمریکا با بی حیایی این دوران سیاه چپاول و استثمار ایران را نمی خواهد ببیند و با تبلیغات اغواگر پرستیژی دروغین در حمایت از دموکراسی و حقوق بشر برای خود دست و پا می کند، کودتای ۲۸ مرداد هم برای ملت ایران و سیاستمداران داخلی باید پند آموز باشد و هم برای ملل مسلمان منطقه که امروز به دنبال احیای هویت خود و استقرار دموکراسی هستند که فریب مکر جدید آمریکا را نخورند اما آمریکا از هر مجالی بهره می جوید تا نقش خود را در منطقه با رنگ و لعاب دیگر تثبیت نماید کما اینکه برخی کشورهایی که در چند سال اخیر در آنها انقلاب شد و انواع ماجراجویی های آمریکا مواجه گردید.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: آمریکا و انگلیس در ملی شدن صنعت نفت از دروازه ایران بیرون رانده شدند و آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد از پنجره وارد شد لذا بررسی حادثه ۲۸ مرداد باید از همه ابعاد مختلف مورد توجه ملت ایران به خصوص جوانان قرار گیرد.